İntıra Bey [email protected]

SNB sonrası forex

Geçtiğimiz haftanın ve hatta son yılların en önemli gelişmelerinden biri İsviçre Merkez Bankası’nın 1,20 EURCHF bariyerini savunmaktan vazgeçmesi oldu. Parite 1,20lerden saniyeler içerisinde 0,97 düzeylerine kadar geriledi. Piyasada herhangi bir alım satım fiyatı ilgili anlarda oluşmadı. Forex piyasası kısa süreliğine de olsa CHF paritelerinde ortadan kalktı. Detaylarını bu bağlantıda okuyabileceğiniz üzere çeşitli aracılar CHF hareketinden ciddi zararlar yazmak zorunda kaldılar. Yazının genelinde iddia edildiği üzere forex aracıları 1 milyar USD kaybetmiş olabilirler. 
Aracılar iki türlü işlem yapabilirler:
1.    A-Book, STP adlarıyla anılan müşterinin emrini belirli bir fiyat farkı (spread) kullanarak likidite sağlayıcılara gönderme.  Bu işlemler aracı açısından “hedge” yani korunmuş durumdadır. (teorik olarak)
2.    B-Book ya da Hazine olarak anılan müşterinin emrine karşılık pozisyon alma. Bu işlemlerde aracı her alıcıya satıcı, her satıcıya alıcı konumundadır. Müşterinin karı aracının zararı, zararı ise karıdır.
3.    Bir kombinasyon olarak aracılar B-Book pozisyonlarının bir kısmını veya isterlerse tamamını piyasada likidite sağlayıcılarda pozisyon açarak korumaya alabilirler.
1 ve ikinci maddelerde müşteriler teminatları karşılığında “kaldıraçlı” olarak işlem yaparlar. Bizdeki düzenlemeler en yüksek 1:100 kaldıracı kabul etmektedir. Aracılar bu rakamdan daha az kaldıraç önerisi ile müşteriye gidebilirler. Müşteriler de yüksek kaldıraç erine düşük kaldıracı tercih edebilirler. 
1:100 kaldıraç ile işlem yapıldığında doğal olarak %1 hareket teminatı bitirecek ya da ikiye katlayacaktır. Geçtiğimiz haftanın EURCHF hareketini tekrar hatırlayalım:


Parite 1,2058 düzeyinden saniyeler içerisinde 1 civarına geriledi, %20 düzeyinde bir hareket. Az önce %1 hareketin teminatı bitirebilecek/ikiye katlayabilecek olduğunu söylemiştik. %20 hareket ise teminatı 20 kat eksiye götürebilir veya 20 kat yükseltebilirdi. 
CHF pariteleri, son 3 yıldır en düşük volatiliteye sahip paritelerdir ve aracılar 1:100 kaldıraç vermekten kaçınmazlar(dı). 
Geçtiğimiz haftanın sonunda ülkemiz aracılarında kayıp kazançlar ne düzeyde bilemiyoruz ama A ya da B-Book olarak işlem yapılmasına göre teorik olarak bir aracının durumunu analiz edebiliriz.
XYZ aracısı müşterisinin 116,000 USD teminatı ile işlem yaptığını varsayalım. Müşteri EURCHF paritesi 1.20 düzeyine geldiğinden SNB nin alım yapacağı varsayımı ile (son 3 yılda olduğu gibi) uzun pozisyon almış olsun. Bir kontrat, 1 lot için 1160 USD yeterli olduğuna göre müşteri 100 kontrat yani 10milyon EURCHF açabilirdi. Bu tutardan hesaplama yapmamızda mahsur yok.  
Şok haber sonrası ilk gelen fiyat 0,97 idi. Bu durumda müşterinin pozisyonu derhal piyasa fiyatından stop out olacaktı. Bu durumda müşterinin zararı 2,3milyon USD olacak hesap bakiyesi ise -2184000 USD olacaktı. 
Kaldıraçlı İşlemler Tebliği’nin 12. Maddesi'nin d fıkrasına göre forex aracıları müşterilerin eksi bakiyelerini kapatmak zorundadırlar. 
Yukarıda 1. Madde ile belirttiğimiz aracının müşterisi 2 milyon dolar civarında eksi bakiyeye ulaşmıştır, tebliğe göre aracı bu rakamı kapamak zorundadır. 100-200 dolar spread geliri elde etmek isterken ve riskini de kapattığını düşünürken aracı 2 milyon dolardan daha fazla zarar yazmış olacaktır. 
2. maddede belirlenen durumdaki aracının zararı ise kurmaca olacaktır: Müşteri kendisine karşı kaybettiği için defter üzerindeki karını müşterinin eksi bakiyesini kapamakta kullanacak buna rağmen 116000 USD kar etmiş olacaktır.
3. maddede ise hedge miktarına bağlı olarak zarar olacak, %10 civarında hedge edilen pozisyondaki zarar 218000 USD olarak gerçekleşecekti. Toplam zarar ise 218-116=102000 USD olacaktı.
Teorik olarak 1 milyar USD teminatı olan toplam forex pozisyonlarının hepsi EURCHF de, STP ve yanlış yönde gerçekleşseydi karşılaşılacak zarar aracılar da dâhil aracıların varsa bağlı kuruluşlarını batırabilecek düzeyde olacaktı.
Biz SNB sonrası FOREX piyasalarında mutlaka yeni düzenlemeler geleceğini ilk düzenlemenin kaldıraç, ikinci düzenlemenin ise sermayeye ilişkin olacağını düşünüyoruz. Forex geçtiğimiz hafta sürüm 1 idi, bu hafta sürüm 2 çalışmaları başladı.

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.