İntıra Bey [email protected]

Petrol fiyatı geriledikçe Suudi Arabistan riski artıyor

Petrol fiyatı uzun süredir pyasa dinamiklerinden kopmuş durumda. Fiyat 100’ün üzerinden kısa sayılabileicek bir süre zarfında bu sene 25 civarına geriledi, yükseldiği 50 dolar seviyesinden ise 40 altına indi. Petrol fiyatındaki son hızlı gerilemenin NATO toplantısında Rusya’nın düşman ilan edilmesinin hemen sonrasına denk gelmesini tesadüf saymamak gerekir. Piyasanın gizli eli o tarihten bu yana petrol satıp Amerikan hisse ve tahvillerine yatırım yapıyor. Petrol fiyatındaki gerileme Rusya’yı ekonomik olarak kötü etkiliyor olabilir ama Ruslar görünüşe bakılırsa bugünlere hazırlıklı geldiler ve toplumsal huzursuzluk yaşamadan ve Suriye’de gösterdikleri gibi daha da güçlenmiş olarak sahnede varlıklarını devam ettiriyorlar.

Petrol düşüşünden en fazla etkilenen ülke ise çok dile getirilmese de Suudi Arabistan görünüyor. Son günlerde sürekli bankacılık sistemine likidite pompalamakla meşguller. Yemen’deki savaşla birlikte bütçe açıklarının anormal düzeye yükselmesi bütçesinin %80’ini petrol gelirlerinden elde eden bu ülkeyi köşeye sıkıştırıyor.

SAMA olarak bilinen Suudi Merkez Bankası borçlanmayı teşvik ederek finansal sektörünü canlandırmak istiyor. Likidite hükümet mevduatlrını bir bölümünü çekip tahvil hraç ettiği için daraldı.

Abu Dhabi Ticari Bankası PJSC baş ekonomisti MonicaMalik’e göre:

“Devletin büyük fonlama ihtiyacı nedeniyle Suudi bankalarının likidite sorunları devam edecek. Nakit enjeksiyonları ancak kısa vadeli bir destek sağlayabilir. Biz daha fazla atım atılmasını ve rezerv rasyosunun düşürülerek kredi/mevduat oranının yükseltilmesini bekliyoruz”

Mavi grafik Riyal’in bankalararaası piyasa faiz oranını, beyaz grafik ise vadeli fiyat ile spot arasındaki farkı gösteriyor. Birinci dikey kırmızı çizgide kredi kuralları gevşetilmişti, ikinci kırmızı çizgide ise banklara 4 milyar dolar büyüklüğünde nakit enjeksiyonu yapıldı. Vadeli fiyatlar kısa bir süreleğine gerilemiş olsa da sonrasında yükselmeye devam etti. Bu da Riyal’de devalüasyon baskısının arttığını gösteriyor.

Ekonomistlerden gelen yorumlar ise tanıdık: Merkez bankasının son operasyonu ne gerekiyorsa yapılabileceğini göstermesi açısından iyi oldu. Merkez bankası gereken neyse yapacak. Likidite sağlayıp parasal tedbirlerle uzun vadeli etki ederek piyasaları düzeltecek.

Petrol fiyatının etkisinin Suudiler üzerinde Rusya’dan daha fazla olması fiyata doğal bir denge getirebilir. Petrol işlemi yapanlar Suudilerle ilgili haberleri mutlak takip etmeli. Ağlaşma ne kadar artarsa petrol fiyatındaki düşüşün de o kadar sonuna yaklaşmış olabiliriz.

Dünya değişiyor, alternatif enerji kaynakları konusundaki çalışmalar aldı başını yürüdü. İnsansız elektirikli arabalar, güneş ve rüzgar enerjisi teknolojisi çok hızlı ilerliyor. Bir süre sonra petrole gerek bile kalmayabilir. Suudi yöneticiler bugünleri görebildiler mi tartışılır bu saatten sonra adapte olmaları da kolay değil.

Kapanış bazında 12 aylık Riyal vadeli fiyatı 27 Mayıs’tan bu yana en yüksek seviyeye yükseldi. Bu da Riyalin zayıflayacağını gösteriyor. Vadeli kontralar Cuma günü %5,4 yükseldi bu da Riyal’in %1,7 değer yitirerek 3,8172 seviyesine gerilemesine işaret ediyor. 3 aylık Suudi Libor oranı da %2,24 seviyesinde. Rakam düşük görünebilir ama 1 sene öncesine göre 3  kat artmış durumda.

Bankacılar faiz artışının büyümeyi gerilettiği SAMA’nın likidite vermesi iyi olduğunu ama biraz yavaş davrandığını söylüyorlar.

Suudi Arabistan bütçesi geçen sene 98milyar dolar açık verdi. Bu sene bütçesinde ise 87 milyar dolarlık bir açık öngörüldü: 224 milyar USD harcama, 137 milyar USD gelir bütçelendi.  Harcama kalemlerinin en büyüğü ise askeri ve 56 milyar USD. Bu rakam 2015 bütçesine göre %25 artış öngörüyor. Suudiler silahı ekmeğe tercih ediyorlar. 

Suudi rezervleri 12 aydan kısa sürede 732 milyar USD toplamından 623 milyar USD toplamına geriledi. İçinde yaşadığımız koşulların değişmeyeceği varsayımı ile rezervler 5 sene yetebilir.

Bu demek değil ki piyasalar bu beş seneyi bekleyecek. Spekülatörler kan kokusu aldılar mı fırsatı değerlendirmekten kaçınmazlar.

Suudi finansal bombası tik-tak-tik-tak çalışmaya devam ediyor. Riyal fiyatında sabit kurun terkedilmesi olasılığı düşük değil bu gerçekleştiğinde Ruble’nin fiyatına benzer bir hareket olursa şaşırmam.

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.