Dr. Ekrem Öncü [email protected]

ÖTV artışlarının araç fiyatlarına etkisi nasıl olacaktır?

30 Ağustos 2020 tarihi itibariyle 2912 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile araçlarda Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) oranları değişti. Düşük motorlu araçların bir kısmında indirim olmuşken genel olarak ÖTV oranları yükseltilmiş oldu. Hemen belirtelim ki, pandemi süreci nedeni ile araç üretimlerinin kısılmış olması ve yeterince sıfır aracın ülkemizde temin edilememesi nedeni ile ikinci el araç fiyatları yükselmişti. Kredi oranlarının düşmesinin de bu süreçte çok büyük etkisi bulunmakta idi. Şimdi yeni bir kararla ÖTV oranları değiştirildi ve bu durum özellikle motor hacmi yüksek olan araçlarda fiyatı çok yüksek seviyelere taşıdı. ÖTV artış ve azalışlarının araç fiyatlarını nasıl etkileyeceğini ele alacağız.

Yukarıdaki tabloda 30 Ağustos 2020 öncesi oranlar ile 30 Ağustos 2020 itibariyle değişen oranlar birlikte verilmiştir.

Tablo bize özet olarak şunu söylemektedir.

1600 CM3 ALTI ELEKTRİKLİ OLMAYAN ARAÇLAR İÇİN YAPILAN DEĞİŞİKLİK

1600 cm3 atı araçlarda ÖTV oranı düşmemiştir. %60 olan oran %80’e yükselmiştir. Ancak, %45 ÖTV oranı haddi olan 70.000 TL 85.000 TL’ye yükseltilmiştir. Bunun anlamı ÖTV matrahı önceden 70.000 TL altında ise %45 ÖTV oranı uygulanıyor iken bundan böyle 85.000 TL altındaki ÖTV matrahlarına %45 oranının uygulanacağıdır. %45’lik oranın matrahı 15.000 TL yükseltilmiştir.

Önceki düzenlemede 1600 cm3 altı araçlarda 70.000  TL-120.000 TL arası ÖTV matrahına %50 oranı uygulanıyor iken yeni düzenleme ile 85.000 TL-130.000 TL arası ÖTV matrahına %50 ÖTV oranı uygulanacaktır. %50’lik oranın matrahı 10.000 TL yükseltilmiştir.

1600-2000 CM3 ARASI ELEKTRİKLİ OLMAYAN ARAÇLAR İÇİN YAPILAN DEĞİŞİKLİK

1600-2000 cm3 arası araçlar için yapılan değişiklik sadece oranlarda olmuş, matraha dokunulmamıştır. Buna göre, bu sınıfta olup da ÖTV matrahı 170.000 TL’yi aşmayan araçlar için ÖTV oranı %100’den %130’a yükseltilmiş ve matrahı 170.000 TL’yi aşanlar için ÖTV oranı %110’dan %150’ye yükseltilmiştir.

2000 CM3’Ü GEÇEN ELEKTRİKLİ OLMAYAN ARAÇLAR İÇİN YAPILAN DEĞİŞİKLİK

2000  cm3’ü geçen araçların tamamında herhangi bir matrah kıstası olmaksızın oran %160’tan %220’ye yükseltilmiştir.

ARAÇLARA HANGİ ORANDA İNDİRİM OLACAK YA DA ZAM GELECEKTİR?

ÖTV oranlarının değişmesi ile araç fiyatlarının nasıl etkileneceği ise yukarıdaki tabloda gösterilmiştir.

Buna göre 1600 cm3 altı araçlarda matraha bağlı olarak matrahı 70.000-85.000 arası olan araçlarda %3 fiyat azalışı olabilecek iken matrahı 130.000’i geçen araçlarda %12 artış olacaktır.

1600-2000 cm3 motor hacmine sahip araçlarda %15-%19 arası fiyat artışı meydana gelecektir.

2000 cm3 motor hacmini geçen araçlardaki fiyat artışı ise %23 civarında olacaktır. Buradaki en çarpıcı örnek ise fabrika çıkış değeri 1.000.000 TL olarak belirlenen bir aracın tüketiciye 3.776.000 TL’ye ulaşacak olmasıdır.

Hazine ve Maliye Bakanlığı bu değişikliğin gerekçesi olarak cari açığın azaltılmasını ifade etmektedir. Ancak, ülkemizde araç satışları hazine gelirlerini de ciddi şekilde yükseltmektedir. ÖTV oranlarının bu seviyelere getirilmesi ile üst segment araçların satışları yavaşlayacak ve hazine gelirleri olumsuz etkilenecektir. Bu işin teorisini söyleyen Laffer Eğrisi de bu durumu anlatmaktadır. Oranları yükselterek vergi gelirleri artırılamaz.

Cari açık meselesine gelince, yurt dışına 500.000 TL araç bedeli ödendiğinde hazinemize giren para tutarı ÖTV oranı artışı öncesi bile 1.034.000 TL olmaktadır. Cari açığı düşürmenin en yolu bu araçların ülkemizde üretilmesini sağlamaktan geçiyor. Aksi türlü vatandaşlar bu kadar yüksek bedel ödemek zorunda kalabiliyor.

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.