Adnan Salih [email protected]

Opsiyon stratejileri

Opsiyonlar, risk ve getiriyi mükemmel olarak ölçüp pozisyonlarınızı ayarlayabileceğiniz enstrümanlardır. BİST opsiyonları işleme açtığında Amerikan tipi olarak açmıştı. Bu yıl ise opsiyonları Amerikan tipinden Avrupa tipine çevirdiler. Amerikan ve Avrupa tipi opsiyonlar arasında ne fark var, BİST neden böyle bir değişikliğe gitmiş olabilir? Aradaki farkları aktarmakla başlayalım:
•    Amerikan opsiyonları, vadesine kadar istenildiği her zaman egzersiz edilebilir. Egzersiz etmek, dayanak varlıkta işlem yapmak demektir. Elinizde alım opsiyonu varsa, istediğiniz anda endeks kontratlarını alabilirsiniz, alım opsiyon sattı iseniz de beklemediğiniz bir anda endeks kontratında kısa pozisyon almak zorunda kalabilirsiniz olarak açıklayabiliriz.
•    Avrupa tipi opsiyonlarda ise opsiyon sadece vade sonunda egzersiz edilebilir. Vadeden önce opsiyon ve dayanak varlık değişimi yapılamaz
•    İki opsiyon türü de vadelerine kadar el değiştirebilir, piyasada serbestçe alınıp satılabilir.
•    İki opsiyon türünde de zaman değeri ve içsel değer hesaplaması yapılabilir
•    Amerikan tipi opsiyonlar ve Avrupa tipi opsiyonların alım opsiyonu fiyatlaması aynıdır, sonuçlar farklılık göstermez.
•    Amerikan tipi put opsiyonları Avrupa tiplerine göre daha pahalı olur. (Vade, kullanım fiyatı, dayanak aynı olduğu durumlarda)
•    Amerikan tipi opsiyonlar Black-Scholes denklemi ile fiyatlanmazlar, daha karmaşık algoritmalar kullanılır.
•    Avrupa tipi opsiyonların hesaplama yöntemi Black Scholes ve Monte Carlo ile yapılabilir. Risk yönetimi hesaplamaları nispeten daha kolaydır.
 BİST Amerikan ve Avrupa tipi arasındaki tercihini işlemleri arttırmak adına Avrupa tipinden yana olarak değiştirmiş olabilir. Müşteriler açısından çok büyük farklılık gerektirmeyen bir değişiklik fakat aracıların sistemleri açısından gerekli olmuş olabilir. Örnek bir haftanın endeks opsiyonlarını açık pozisyonlarına göre aşağıdaki tabloda gösterdik. 

Endekste ilgili dönemde en aktif kontratlar 86-90 kullanım fiyatlı put opsiyonları olarak öne çıkmış. Bu 2 opsiyonun kar zarar grafikleri vade sonunda nasıl görünebilir? Hangi fiyatlarda ne kadar kar edebiliriz? Son işlem fiyatına göre aşağıdaki grafikleri ele alabiliriz. 86 kullanım fiyatlı uzun put opsiyonu kar zarar grafiği aşağıda gösterildi. Bu opsiyonu 0,96 fiyat ile aldıysanız kar zarar grafikten sonra gösterilen tablodaki gibi gerçekleşecek.


Endeks 85’in altına düştüğünde opsiyon kar etmeye başlayacak, üstünde kaldığı sürece ödenen prim kaybedilmiş olacak.
90 kullanım fiyatlı put opsiyonu kar zarar grafiği ise aşağıdaki gibi gerçekleşecek:

Kar-zarar tablosu:

Opsiyon, 87,5 fiyattan itibaren karlı hale gelecek.
96 kullanım fiyatlı alım opsiyonu kar-zarar grafiği

Alım opsiyonu endeks yükseldikçe kazandıracak. Kar-zarar tablosu:

Alım opsiyonu 97,75 fiyattan itibaren kar yapmaya başlayacak. 
94 Fiyatlı alım opsiyonu kar-zarar grafiği:

Tablosu:

Opsiyon 96,5 endeks fiyatından sonra kar etmeye başlayacak.
Yukarıda saydığımız 4 opsiyonu birden alsaydık kar zarar nasıl gelişecekti, aşağıdaki grafikte inceleyebiliriz:

Kar-zarar tablosu:

Alınan opsiyon 83-99 fiyatları arasında zarar yazarken bu fiyatların dışında kar yazacak.
Sonuç ve Değerlendirme:
Opsiyonlar söz konusu olduğunda çok çeşitli stratejileri üretmek mümkündür. Biz bu yazıda tek yönlü stratejileri ele aldıktan sonra çift yönlü bir adet stratejiyi de ele aldık. Opsiyon almak veya satmak beklentilerinize göre karlı sonuçlanabilir.  Bu yazıda işlem fiyatlarına göre gerçekleşecek kar zararları ele aldık, verilen örnekler tamamen tesadüfîdir ve piyasa yönü hakkında her hangi bir hüküm taşımamaktadır.
DEVAM EDECEK

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.