Adnan Salih [email protected]

Moodys manipülasyonu

Moody’s not indirimi finans piyasalarındaki gündemini korumaya devam ediyor. Moodys not indrimi gerekçelerini son yazıda ele almıştık, bilimsel bir çerçeveden bakınca Moodys haklı görünüyordu. Basınımızda ise not indiriminden önce Moodys şirketinin olumlu açıklamalar yaptığı ve daha sonra notu indirerek manipülasyon yaptığı yolunda söylem ve yazılar ilk günden itibaren satırlara dökülüyor. Sayın Gökhan Ugan sitemizdeki “Moodys Kararının Perde Arkası” başlıklı yazısında konuyu ele aldı:

“Gelelim işin daha da dikkat çekici tarafına. Not indiriminde bulunan Moody’s 21 Eylül’de “her şey daha güzel olacak” mesajı vermişti ve borsa bu haber ertesinde %3’ün üzerinde değer kazanmıştı. Bence bu açıklama “Moody’s sağ gösterip sol vurdu” deyip üzerinde durulmadan geçilecek türden bir olay değil. Çarşamba, Perşembe ve Cuma günü yapılan satışların incelemesini şiddetle öneriyorum ve hatta eski bir borsa bürokratı olarak bu konuda ısrarcıyım. Takas süresi T+2 olduğu için Perşembe ve Cuma günü yabancıların payı yüzde kaç değiştiğini henüz göremiyoruz; ancak Türk CDS’lerinin Moody’s haberini müteakip 263 baz puandan 243 baz puana gerilediğini biliyoruz. Acaba bu seviyeden kimler Türk CDS’lerini satın aldı? CDS’lerde Cuma günü izlenen hafif yükseliş bu alımlar sonucu mu gerçekleşti…”

Gökhan Bey daha sonra çeşitli maddelere göre Moodys şirketinin soruşturulması gerektiğini ilave etmiş. Benzer bir görüşü Sayın Arif Ünver de dile getirdi:

"KURUMSAL YATIRIMCILARIN SPK'YA ŞİKAYETTE BULUNMASI GEREKİR"

Sermaye Piyasası Yatırımcıları Derneği (SPYD) Başkanı Arif Ünver, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Moody's'in 21 Eylül Çarşamba günü yaptığı "Türkiye şokları atlattı" açıklamasından 2 gün sonra gelen not indiriminin piyasaları manipüle etme anlamını taşıdığını ifade etti.

Piyasanın ya da menkul kıymetlerin fiyatını etkileyecek açıklamaların 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu'na göre suç teşkil ettiğini belirten Ünver, Moody's'in bir açıklama yapıp, 2 gün sonrasında da tersi bir aksiyon almasının çok ciddi bir suç olduğunu söyledi.

Ünver, şunları kaydetti:

"Sermaye Piyasası Kanunu'nun 107'nci maddesine göre suç işleyen Moodys'in 'ben yaptım, oldu' dememesi için özellikle kurumsal yatırımcıların Sermaye Piyasası Kuruluna (SPK) şikayette bulunması gerekir. Hafta içinde Moody's yetkililerinin açıklaması yatırımcı kararını etkileyecek içerikte oldu. Buna benzer konularda sınırlı kişiye ulaşabilen yatırım bankaları raporlarının bile gelişmiş ülkelerde önemli tutarda cezalara çarptırıldığını biliyoruz. Raporlardaki tutarsızlık ve alınan aksiyondaki farklılıklar dünyanın hiçbir yerinde cezasız bırakılmaz."

Onlarca benzer baherin/yorumun kaynağı olan beyan 21 Eylül tarihinde verilmişti. Google arama motorunda “shock to turkish economy from coup dissipated” arama yapıldığında ilgili haber geliyor.

Haber tüm sitelerde kelimesi kelimesine aynı, yorumların kaynağı da aşağıdaki paragraf:

“The shock to Turkey's economy from the failed coup in July has largely dissipated, ratings agency Moody's said on Wednesday, adding it expected to conclude its rating review of the country within the next month.”

Tercümesi: Başarısız darbe girişiminin Türkiye ekonomisinde yarattığı şok büyük ölçüde yatıştı (Moodys, Çarşamba). (Wilson’un) Türkiye’nin derecelendirme incelemesinin bir ay içerisinde tamamlanacağını beklediği belirtildi.

Moodys resmi bir açıklama yapacaksa onu kendi sitesinden yapar ve herkese aynı anda duyurur. Bu açıklama eğer gerçekse ayaküstü yapılmış bir açıklamadır ve herhangi bir resmiyeti olamaz.

Bir an durup düşünelim, Moodys 2 gün sonra bir not indirimi yapacak ve böyle yanlış anlamaya sebep verebilecek bir açıklama yapar mı? Bence yapmaz.

Diyelim ki böyle bir açıklama yapıldı ve bu basında görsel medyada yer aldı Moodys daha sonra bu konuda açıklama yapmaz mı? Kesinlikle yapar.

Biz her ne kadar kararlarını beğenmesek şirketleri acımazızca eleştirsek de bu tip şirketlerin uymak zorunda oldukları kurallar vardır ve bu kurallara bu kadar açık şekilde aykırı hareket etmezler.

Yapılan yorumlardan Moodys kendi hesabına borsada pozisyon almayacağına göre o zaman borsada pozisyon alan birileri ile birlikte hareket ediyor sonucunu çıkarmamız gerekmez mi?

Daha açık söylemek gerekirse anlatılmak istenen şudur: Moodys şirketinin Türk/Yabancı yatırımcılar arasında işbirlikçileri vardır Moody’s bu işbirlikçileri para kazansın diye bu haberi yapmıştır ve işbirlikçiler de kazanmıştır, borsa yatırımcısı kaybetmiştir. İşbirlikçiler ise ya önceden ya para kazandıktan sonra madem Moody’s bu kıyağı çektiği için bir bedel ödemiş olmalıdır.

Moody uzun zamandır Türkiye notunu negatif izlemede tutuyyordu, açıklama yapacağı günlerde darbe girşimi gerçekleşti, şirket de anlayış göstererek açıklamasını 90 gün erteledi, durum budur.

Moody’s not incelemesini darbe girişimi sonrası veya nedeniyle başlatmadı. Yorumlara inanırsak darbe girişimi bütün kötülüklerin başıdır ve bu atlatıldığına göre not indirilmemesi gerekirdi. Bu yorumun temelsiz olduğunu hepimiz biliyoruz. Moodys incelemeye başladığın da ortada darbe girişimi vs yoktu.

Bu haberi yapanlar/yazanlar piyasayı kendileri manipüle etmeye çalışmış olmasınlar?

Böyle bir haber çıktıktan hemen sonra Moodys şirketi suçlanarak olayın vehameti bir şekilde kapatılmış olmuyor mu? Belki de hedeflerden biri de budur. Habern %100 gerçek olduğuna emin miyiz? Moodys temsilcisinin ayaküstü yaptığı bir konuşmaya bir paragraf eklenip, buna yorum yapacak yorumcular vasıtasıyla televizyon, sosyal medya vs bunu iyice yayılmasına sebep olup sonrasında Moodys not indirsin bir taşla birkaç kuş vur: Önceden para kazan sonrasında ise kabahati tamamen başkasının üzerine at.

Özetleyecek olursam bu açıklama yapıldıysa ayak üstü yapılmıştır ve Moodys resmi görüşünü yansıtmaz. Eğer resmi görüş olsaydı Moodys sitesinde yer alırdı. Bu haber bir yerde yayıınlanmış herkes de oradan almış görünüyor. Bir nevi trolleme vakası gerçekleşmiş.

Ben iddialarımda haksız isem de haklı isem de işlem yapanların haritası çıkarılırsa ortaya ilginç gerçekler çıkabilir. Ben herhangi bir inceleme yapılacağını vs zannetmiyorum yapılan gündem değiştirme ve tribünlere oynamaktan başka bir şey değil diye düşünüyorum.

Moodys kararına gelmeden önce ekonominin durumunu Kerim Karakaya’nın twitterda paylaştığı grafik açıklıyor ve bu durum darbe girişimi ile başlamadı 2010’a kadar geri gidiyor:

Makine –teçhizat yatırımı üretilecek malın satılacağı düşünülmediği zaman yapılmaz. 2010 yılından bu yana sabit sermaye yatırımı yapılmıyor.

Hal böyleyken hafta içi olumlu laflar söylendi ama sonra kandırıldık not indirildi diyerek bu işten sıyrılmaya çalışmamamız gerekir. Sayın Gizem Öztok Altınsaç Moodys kararını soğukkanlı olarak değerlendiren birkaç ekonomistten biri. Yazısının sonuç paragrafına imzamı atarım:

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.