Adnan Salih [email protected]

Merkez bankaları şekil değiştiriyor

Piyasaların arkasındaki en büyük gücün ekonomik gerçekler değil merkez bankaları olduğunu tüm piyasa oyuncuları biliyor. En önemli slogan: Merkez bankaları ile kavga edilmeze uyanlar para kazanıyor, uymayanlar ise para kaybediyorlar. Önemli sayıda yatırımcı rüzgârın tersine pozisyon alıyor ve kaybediyor. Sonra bu pozisyonlar tekrar alınıyor ve tekrar kayıplar yaşanıyor.

Bizim tatil olduğumuz hafta FED ve ECB sanki 8 yıldır süregelen tasarımın şeklini değiştiriyor olduklarının sinyalini verdiler. Ya da değiştirme ihtimalini masaya koyup bir canlı test yapmaya karar vermiş de olabilirler.

Piyasalara ilk şok Draghi’den geldi. Tüm zamanların en büyük para basan merkez bankacısı olarak tarihe geçen Draghi beklenenden daha fazla şahin çıkınca EUR paritesi dolara karşı %2 civarında değerlendi, Alman bonolarının faizleri yükseldi:

FED başkanı Yellen Londra’daki bir konferansta varlık fiyatlarının biraz değerli olduğunu söyledi ama bu iddiayı da bu tip klasik değerleme yöntemlerinin (F/K) uzun dönemli faizler ile ilişkili olduğunu söyleyerek kendini korumaya aldı. Faizler yüz yıl civarında bu düzeyde giderse o zaman Yellen haklıdır. Bir diğer FED üyesi Williams VIX fiyatlamasına bakıldığında sanki mükemmel bir ortam fiyatlanıyor dedi ve hisse senetlerinin gazla yükseldiğini söyledi. Yetmedi Fischer daha diplomatik bir dille risk varlıklarının daha yakından ve dikkatli izlenmesi gerektiğini söyledi. Dudley ise faiz artışlarının devam edeceğinin altını çizdi.

Yellen bir ilginç açıklama daha yaparak:
“Bizim hayatımız boyunca bir finansal kriz görmeyeceğiz” dedi.

70 yaşındaki Yellen kendi hayatını mı kastetti bilinmiyor ama bu iddialar Bernanke’nin 2014 yılında söylediği hayatım boyunca faizlerin normalleşmesini göreceğimi zannetmiyorum cümlesini çağrıştırdı.

Aşırı iddialı söylemler daima piyasa tarafından test edilir ve bu iddianın da test edileceği garantidir. Merkez bankalarının gücünün tekrar deneneceği bir zaman dilimine çok yaklaşmış olabiliriz.
Peter Schiff gibi fenomen yatırımcılar uzun süredir Amerikan Ekonomisinin çökeceğinden bahsediyorlar ve bunda yanıldılar. Son iddiaları ise finansal sistemde yaşanacak düzeltmenin Trump yönetimine havale edileceği yönünde.

Bir gelişme günümüz dünyasında asla tek taraflı olarak ele alınmamalı. Politik, ekonomik ve hangi kariyerleri nasıl etkileyeceği de dikkatli bir şekilde incelenmeli. Görünürdeki olayların görünür sebepleri ve görünür etkileri her zaman yanıltıcı ve hatta gerçek niyetleri örtücüdür. Donald Rumsfeld teorisini hatırlayalım:

Her zaman
⦁ Bilinen bilinenler
⦁ Bilinen bilinmeyenler
⦁ Bilinmeyen bilinenler
⦁ Bilinmeyen bilinmeyenler
Vardır.

Piyasalar ve merkez bankaları söz konusu olunca bir miktar bilinen bilinmeyenler ve bilinmeyen bilinmeyenler söz konusudur. Karar vericiler ve onlara yakın olanlar bizim bilmediklerimizi bilirler. Piyasa harekete geçtiğinde de kimsenin bilmediği bilinmeyenlerin olduğu bir düzleme girilir.

Merkez bankalarının en son isteyeceği finansal piyasa hareketinin 2008 benzeri kontrolden çıkmış bir düşüş olacağını düşünüyorum. Böyle bir harekete izin vermeleri güç, kontrolü kaybetmek istemezler. Şu anda piyasaya bir sinyal, elektrik gönderdiler ve bunu kuvvetli şekilde yaptılar. Piyasa tepki verdi ama hisse senetlerindeki tepki %1 dahi olmadı. Eğer merkez bankaları düzeltmenin yolunu açmakta kararlı ise bu söylemleri çeşitli düzeylerde devam ettireceklerine şüphe yok.

Katar’ın izole edilmesi ile başlayan süreç merkez bankalarından gelen açıklamalar ile devam ediyor. Piyasalar şimdilik kayıtsız. İlave olarak küçük yatırımcının ilgisi tüm zamanların en yükseğine çıktı. Borsa yatırım fonlarına para oluk gibi akıyor. Ralliyi kaçıranlar son bir umut peşindeler.

Bugünden yarına şiddetli bir düşüş, finansal kriz mertebesinde bir satış olur demiyorum ama merkez bankalarının her söylemini dikkatle dinlemek gerektiği bir döneme girdik diye düşünüyorum. Söylemleri değişti, önümüzdeki günler için geliştirdikleri stratejileri şimdi sığ sularda test ediyorlar. Sonuçları beğenirlerse okyanusa açılacaklar.

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.