İntıra Bey [email protected]

Fonlardan kaçan kaçana

Fon yöneticileri son yıllarda oldukça zordalar. Piyasaların tahminlerin ötesinde yükselmesi, bu yükseliş kadar getiri elde edemeyişleri fonlardaki yatırımcıların sabırlarını zorluyor. Ekonominin sözde düzeliyor ama özde düzelmiyor olması ise bir diğer problem: Fonlarda parası olanlar ve bunu kara gün için tasarruf olarak niteleyenler dahi paralarını çekiyorlar. Bank of America’nın raporuna göre 2016 yılında aktif yönetilen fonlardan 200 milyar USD gibi rekor bir para çıkışı yaşandı. Çıkan paralar nereye gidiyor derseniz adres pasif fonlar. Pasif fonlar piyasayı takip ediyor ve aktif fonlara nazaran çok daha ucuzlar. Bunlara ilave olarak emekli olan Amerikalılar da paralarını hisse fonlarından çekiyorlar.

BOFA aşağıdaki grafikte aktif-pasif fonların para giriş çıkışlarını özetlemiş, aktif fonlar için durum pek de iyi değil gibi görünüyor:

Merkez bankalarının piyasayı yönetiyor olması, piyasalarda volatilitenin çok düşmesi ve fırsatların azalması kısa pozisyonların sürekli zarar ediyor olması aktif yöneticileri çok zorluyor ve artık getiri yaratmalarını engelliyor.

Reuters haberinde aktif fon yöneticileri için oldukça iç karartıcı detaylar var. 19 Ekim haftasında aktif yönetilen fonlardan 16,9 milyar USD kaçmış durumda. Bu rakam son beş yılda görülen en yüksek haftalık çıkış. Çıkan para daha az regüle olan ürünlere ve biraz da pasif fonlara yönelmiş.

Pasif fonların para çekmesinin sebepleri de basit: Piyasa getirisini dahi aşamayan bir fona yatırımcı neden yüksek yönetim ücretleri ödesin? Yatırımcı pasif fona giderek hem maliyetini çok azaltır hem de piyasa kadar kazanır. SP500 son 8 yıldır kazandırıyor, aktif fonlar ise bir ileri iki geri şeklindeler.

Aktif yönetilen yatırım fonlarının yanında serbest fonlar da cazibesini iyice yitirmiş durumda, serbest fonlardan eylül ayındaki çıkış 10milyar USD, son çeyrek çıkış yaklaşık 29milyar USD.  Serbest fonlardan bu yıl çıkışlar 60milyar dolara rakamına ulaşmış durumda ve tersine dönecek gibi de durmuyor.

İyi bir haber olarak serbest fonların 3trilyon USD yönettiğini söyleyebiliriz ama SP500 tepedeyken bu kadar yoğun çıkışların başlaması önümüzdeki dönemin kolay geçmeyeceğini gösteriyor. Serbest fonlarda bu başarısızlıklar sonrası yönetim ücretlerinde kesintiye gitmeye başladılar ve bu trend devam edecek.

Yeni serbest fon kuruluşları da geriledi, önceki yıllara göre çok yavaş gidiyor:

Bu da fon yöneticisi olarak ciddi paralar kazanan kesimin şimdilerde iş aramaya başlayacaklarını gösteriyor.

Bizim yatırım fonu piyasamızda ise durum Amerika’ya göre biraz daha farklı. Yatırım fonu piyasasında aktif yönetilen fon sayısı ve yatırım tutarı çok az. Toplamın %5’ine dahi varmıyor.  Pasif BYF tutarları da çok çok geride, aracı kurumlar (portföy yönetim şirketleri) bu madeni hiç bir zaman keşfedemediler ve keşfedemeyecekler. Dünyadan bu kadar kopuk gelişmeleri bu kadar az takip edip uygulamaktan kaçınan bir başka sektör zor bulunur.

Aktif yönetilen fonların 3 yıllık getirileri bu fonların neden tercih edilmediğini gösteriyor:

Tabloya esnek kategorisindeki 18 en iyi getiren fonu aldım. Bu fonların 1-2 tanesini dışarı çıkardığımızda yıllık ortalama getiri %8 civarına geriliyor ki bu rakam hiç bir şekilde tatmin edici değil. Tatmin edici olmayan bir getiriye de yatırımcı neden para koysun üstüne bir de yönetim ücreti ödesin?

Türkiye piyasasındaki fonların en büyük sorunlarından bir tanesi şeffaf olmamaları: Yatırımcı bu fonun stratejisi nedir diye bilmiyor bilse bile bu stratejinin yarın değişmeyeceğinin ya da portföy yöneticisinin 1 ay sonra ortadan kaybolmayacağının garantisi yok.

Finans piyasalarında Amerika her zaman liderdir orada rüzgar esse bize doğru kasırga gelir. Fonlardan çıkış artarak devam ediyorsa bunun piyasalara ve bize yansıması da gecikmeli olsa da gerçekleşecektir.  Sayın Uğur Civelek’in meşhur tabiri ile bu sıralar nakitte kalmakta fayda var.

Kaynaklar:

Zerohedge.com

Reuters.com

Fonmarket.com

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.