Adnan Salih [email protected]

Endeks opsiyonları ile spekülasyon yapmak

Borsa İstanbul haberlerde de izliyorsunuz Nasdaq geçişini tamamladı. Bu proje ile birlikte hız arttı, emir çeşitleri vs. değişti zenginleşti. Sistem değişikliği sonrası beklentimiz daha anlaşılabilir protokoller ile gelişime açık bir platform ortaya çıkması. Karmaşa olursa anlaşılmaz; anlaşılmaz ise geliştirme yapılamaz.

Borsada uzun sayılabilecek bir süredir opsiyonlar işlem görüyor. İlgi var mı? Rakamlara baktığımda maalesef ilgi olduğunu göremiyorum.

İlgi neden yok? Avrupa/Amerika/Asya piyasalarında spottan çok daha fazla işlem gören opsiyonlar bizde neden işlem görmüyor?

Birinci sebep aracı kurumlar bu işe yoğunlaşmıyorlar. Aracı kurumların mazeretleri bazen piyasa derin değil bazen müşteri anlamaz bazen ne yapacaksın opsiyonu gel spot yap abi şeklinde oluyor. Müşteri anlamaz demenin tercümesi ise aracı kurum anlamaz ama bunu sanki müşterinin kabahati imiş gibi müşteriye fatura etmesidir.

Son 1-2 haftadır petrol opsiyonlarını ele almıştım. Dün ise SP500 opsiyonlarına göz attım. Piyasalar her zaman dediğim gibi bir bütün. Bu bütünün bazı parçaları bazı dönemlerde oldukça cazip fırsatlar sunabiliyor. Opsiyonlar için bu dönem oldukça cazip. Neden cazip çünkü volatilite diplerde. Volatilite çok düşük olduğu için işlem yapmanın maliyeti oldukça düşük. İşlemleri ne yöne isterseniz kabul edilebilir bir bedel ile gerçekleştirebilirsiniz.

Dünkü VİOP bülteninden derlediğim rakamlar ile gerçekleştirdiğim hesaplamalar sonucu elde ettiğim değerler aşağıdadır.

Sol sütun alım (call) opsiyonlarını, sağ sütun satım (put) opsiyonlarını gösteriyor.

IV=Implied volatility , öngörü volatilite

D=Delta

G=Gama

V=Vega

Delta, spot bir birim değiştiğinde opsiyonun fiyatını ne kadar değişeceğini gösterir. Alım opsiyonlarında pozitif, satım opsiyonlarında negatiftir.

Gama spot değiştiğinde deltanın ne kadar hızlı değişeceğini gösterir. Tüm opsiyonlarda pozitiftir.

Vega volatilite %1 değiştiğinde opsiyon fiyatının ne kadar değişeceğini gösterir. Tüm opsiyonlarda pozitiftir.

Tabloda açık pozisyonların olduğu nisan ve haziran aylarını gösterdim:

İlgileneceğimiz delta aralıklarını alım opsiyonlarında sarı ile, satım opsiyonlarında somon rengi ile işaretledim.

Örnek olması için söylemek gerekirse 110 kullanım fiyatlı nisan vadeli alım opsiyonu delta değeri %53 olarak hesaplandı.

Bu opsiyonu aldığınızda 3,38 * 100=338 TL prim ödersiniz.

Endeks vade sonunda 11000+338 değerini geçerse kar edersiniz. Geçmez ise paranız yanar. Vade sonu olmadan endeks yükselir, volatilite de yükselir ise o zaman opsiyonun değeri de artacaktır. Bu opsiyon volatilitesi %21 değerinden %25’e çıkarsa o zaman fiyat 4 olur bu da yaklaşık %33 kar demektir. Spot ve volatilite birlikte artarsa o zaman kar daha fazla olacaktır.

Bu opsiyonu aldığınızda baştan ne kadar zarar edeceğiniz bellidir: %3,38 ya da başka bir ifade ile ödediğiniz prim.

110 kullanım fiyatlı put opsiyonu öngörü volatilitesi daha da düşük: %18,47. Satım yönüne doğru pek ilgi yok. Bu ilgi azlığı açık pozisyon sayılarından da görülüyor.

Put opsiyonlarının volatilitesi düşük olduğuna göre elimizde bir uzun endeks kontratı var iken put opsiyonu alırsak o zaman daha ucuza sentetik call yapmış oluruz.

Eğer her iki yöne de pozisyon almak isteseydik o zaman 110 kullanım fiyatlı call ve put opsiyonlarını almak gerekecekti. Bu durumda ödenecek fiyat 3,38 +2,61=5,99 olacaktı. Spotun %6 ve daha fazla oynaması bu pozisyonu kara geçirecek.

Yakın vadeli opsiyonların hareket etmeyeceğini ve fakat daha uzun vadede hareket olacağını düşünüyorsak o zaman Nisan 110 call opsiyonlarını satıp haziran 110 call opsiyonlarını alabiliriz. Bu durumda nisan 110 call opsiyonundan 3,38 prim elde ederken haziran opsiyonuna 6,12 ödeyip nette 2,74 prim ödemiş oluruz. Nisan-haziran vadeleri arasında 63 gün olduğuna göre bu opsiyonu oldukça ucuza almış olacağız. Bu pozisyon takvim arbitrajı olarak adlandırılır (vade yayılması da denir sanırım). Nisan 110 call sat haziran 110 call al pozisyonu gama eksi olacak, vega ise artı olacak. Yani spot çok hızlı değişirse bu pozisyondan kısa vadede zarar etme riski var.

Aynı işlemleri put opsiyonları ile de gerçekleştirebiliriz.

Endeksin belirli bir aralıkta kalacağını düşünüyorsak o zaman yayılma pozisyonları yapabiliriz.

Yükseliş yönünde 110 call alıp 116 call satabiliriz. Bunun bedeli 3,38-1,2=2,18 olur.

2,18 ödeyerek 6 kazanmak istiyoruz.

Vadeler arasında yapacaksak o zaman 110-116 nisan yayılma satıp haziran almalıyız. Bu durumda ilk sattığımız yayılma pozisyonundan 2,18 prim elde ederiz. Haziran pozisyonu ise 6,12-3,44=2,68 değerinde. Toplamda 0,50 prim ile iş biter. Eğer endeks nisan vadesi sonuna kadar 116 değerini aşmaz ve sonrasında aşar ise pozisyon ciddi kar edecektir.

Aynı işlemleri düşüş yönünde de yapabiliriz.

Put ve call opsiyonlarını birleştirebiliriz, vadelere dağıtabiliriz.

Opsiyonlar söz konusu olunca seçenekler sınırsız.

Bu sıralar opsiyonda işlem yapmak spotta işlem yapmaktan çok daha avantajlı.

Bol kazançlar.

Tablonun tamamı, tüm vadeler için:

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.