Gökhan Ugan [email protected]

Dalgalı piyasada boğulmadan sörf yapmak!

Yunanistan krizi, Suriye ve mülteci sorunu, tekrar seçim derken riskin iyice arttığı şu günlerde yatırımcının aklı iyice karıştı. Belirsizlik arttıkça borsada yapılan tasarruflar daha güvenli limanlara doğru kayıyor. Oysa tam da bugünkü şartlara uygun güvenli bir yatırım seçeneği daha var. Üstelik bu seçenek sizi riskli yatırımların yüksek volatilite altında vaat ettiği kazançtan mahrum bırakmıyor: Portföy Sigortası! Bu hafta sizlere kazancımızı garanti altına alarak bu olumsuz gidişatta bile krizin nasıl fırsata çevrilebileceğini ve süreçten nasıl kârlı çıkılabileceğini, gerçek piyasa verilerinin kullanıldığı bir örnek yardımıyla göstermeye çalışacağım.

Portföy sigortası stratejileri, finansal enstrümanlardan oluşan bir portföyün değer kazançlarını koruma altına alırken, olası değer kayıplarını önleme potansiyeline sahip riskten korunma stratejilerdir. Portföy sigortası fikri ilk olarak 1976 yılında o tarihlerde Kaliforniya Üniversitesi’nde Doçent olan Hayne Leland tarafından ortaya atılmıştır. Teoriye göre, eğer portföy yönetiminde kayıplar önlenirken kazanç elde etme potansiyeli korunabilirse, bir çok yatırımcı yatırımlarını sermaye piyasasına yönlendirmek isteyecektir. 1976 yılında fikir olarak doğan portföy sigortası stratejisi, 1981 yılında Hayne Leland, Mark Rubinstein ve John O’Brein tarafından Leland-O’Brein-Rubinstein (LOR) ortaklığının kurulmasıyla profesyonel bir kimliğe bürünmüştür.

Portföy sigortası stratejisininin ana prensibi gereği sigortalanacak portföy riskli ve risksiz varlıklardan oluşmalıdır. Bu varlıkların portföy içerisindeki kompozisyonu statik veya dinamik portföy yönetim teknikleriyle belirlenerek portföy değeri korunur. Statik tekniklerde portföy içeriği bir kere belirlenir ve bir daha değiştirilmez. Dinamik tekniklerde ise portföy kompozisyonu belirli koşullar oluştuğunda değiştirilerek yeniden belirlenir. Portföy sigortası stratejileri ile belirli bir vade için korunma sağlanabileceği gibi, zamandan bağımsız (time-invariant) olarak sürekli bir korunma da elde etmek mümkündür.

Gelin isterseniz bu hafta sizlerle birlikte 19 Ocak 2015 tarihine gidelim ve 100.000 TL değerindeki riskli portföyümüzü sigortalayalım. Diyelim ki, portföyümüzün değerini 19 Ağustos 2015 itibarıyla 80.000 TL’nin altına düşmemesini istiyoruz. Bu durumda yapmamız gereken ilk şey, 19 Ocak tarihinde 80.000 TL nominal değerli 19 Ağustos vadeli hazine bonosu satın alarak portföyümüzün vade sonundaki değerini garanti altına almak olacaktır. Borsa bültenine göre söz konusu hazine bonosu 19 Ocak tarihinde 0,95666 TL’den işlem gördüğüne göre paramızın 76.532,80 TL’sini risksiz varlığa, yani hazine bonosuna yatırmalıyız. Geri kalan 23.467,20 TL ile BIST30 endeksini taklit eden bir portföy oluşturabiliriz.

BIST30 endeksi 19 Ocak’ta 109.261,70 puan iken 19 Ağustos’ta 92.217,58 puana gerileyerek %15,6 değer kaybetmiştir. Yatırımımızı tamamen hisse senetlerine yapmış olsaydık, portföyümüzün değeri 100.000 TL’den 84.400 TL’ye düşecekti. Oysa portföyümüzü sigortaladığımız ve bir kısmını hazine bonosuna yatırdığımız için sigortalı portföyde bulunan 23.467,20 TL değerindeki hisse senetleri 19,806 TL’ye düşecek, 80.000 TL değerindeki hazine bonosuyla beraber portföyümüzün toplam değeri 99,806 TL olacaktır.

Daha da enteresanı, 19 Ocak tarihinde endeksin düşeceğini doğru tahmin ederek portföyümüzü hem sigortalayıp hem de kaldıraçlı risk alsaydık, kazancımız çok daha fazla olabilirdi. Hazine bonosunda arta kalan 23.467,20 TL ile hisse senedi almak yerine VİOP’da endeks vadeli işlem sözleşmelerinde kısa pozisyon almak isteseydik, teminatın 1.045 TL olduğu varsayımıyla 22 adet endeks sözleşmesi satabilirdik. Vadeli işlem sözleşmelerinin spot endeks kadar değer kaybettiğini düşünürsek, almış olduğumuz kısa pozisyon vade sonunda bize 37.497 TL kazandıracak, portföyümüzün değeri 117.497 TL olacaktı; hem de 80.000 TL’nin altına düşmeyeceği garantisiyle!

Finansal enstrümanları doğru bir şekilde kullanabilirsek, piyasalardaki yüksek dalgalanmalar arasında usta bir sörfçü gibi boğulmadan güvenli bir şekilde ilerleyebilir, bu stresli ortamda yaptığımız işten keyif dahi alabiliriz. Portföy sigortası ile ilgili merak ettiğiniz veya sormak istediğiniz hususları [email protected] adresine mesaj olarak yollayabilirsiniz.

Saygılarımla,

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.