Gökhan Ugan [email protected]

Çevrimiçi gruplara üye olmak artık suç mu?

Sermaye Piyasası düzenleyici kuruluşları yatırımcı sayısının hızla arttığı bu günlerde manipülasyonla mücadele hususunda art arda adımlar atıyor. Bu adımlardan biri de 18 Eylül tarihinde 31248 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren yönetmelikle Borsa İstanbul A.Ş. Borsacılık Faaliyetlerine İlişkin Esaslar Yönetmeliği’nde bazı değişikliklerin yapılması.

Söz konusu değişiklik kapsamında Borsa İstanbul (BIST) tarafından aracı kurumlara veya onların temsilcilerine verilebilecek para cezasının alt sınırı 5.000 TL’den 10.000 TL’ye, üst sınırı ise 50.000 TL’den 5.000.000 TL’ye çıkarıldı. Bu değişiklikle daha önce 5 olan üst sınırın alt sınıra oranı, 500’e yükselmiş oldu. Yönetmeliğe göre para cezasını gerektiren hususlar aşağıdaki gibidir:

1. Temsilcilerinin veya diğer personelinin suiistimallerine veya yolsuzluklarına, denetim eksikliği sonucu sebebiyet vermek.

2. Yöneticilerinin ve çalışanlarının piyasa bozucu eylemlerle ilgili olarak Kanun’da ve Kurulca yapılan düzenlemelerde belirtilen fiilleri işlemelerini önleyici tedbirleri almamak.

3. Borsa düzenlemelerinin, Borsaca alınan kararların veya müşteri emirlerinin yerine getirilmemesinde kasıtlı davranmak.

4. Borsa dâhilinde kişilere sövmek, hakaret etmek veya tehditte bulunmak.

5. Borsa veya Borsa personeli tarafından istenecek bilgileri, belgeleri ve elektronik ortamda tutulanlar dâhil kayıtları zamanında veya istenen şekliyle vermemek.

6. Borsaya sarhoş veya uyuşturucu madde etkisinde gelmek, Borsada alkollü içki içmek veya uyuşturucu madde kullanmak.

Bu fiillere ek olarak son değişiklikle birlikte aşağıdaki fiiller de para cezası kapsamına alındı:

7. Gazete, televizyon, internet, sosyal medya hesapları veya benzer nitelikte kitle iletişim araçlarını kullanarak sermaye piyasası araçları hakkında yalan, yanlış ve yanıltıcı yorum ve tavsiyelerde bulunmak.

8. Sosyal medya aracılığıyla veya üyelik bazlı çevrimiçi kapalı gruplar üzerinden, sermaye piyasası araçlarının fiyatları, fiyat değişimleri ile arz ve taleplerine ilişkin yalan, yanlış ve yanıltıcı izlenim uyandırmak suretiyle yatırımcıları yönlendirmeye çalışanlarla iş birliği yapmak veya bu amaçla kurulan veyahut bu amaçla faaliyet yürüten üyelik bazlı çevrimiçi kapalı gruplara üye olmak.

Yukarıda tanımlanan fiiller için verilecek para cezasının alt sınırı yeni bir ekleme yapılarak 50.000 TL olarak belirlendi.

Yapılan düzenlemede en çok tartışılan ve kafa karıştıran husus, sermaye piyasası araçlarının fiyatları, fiyat değişimleri ile arz ve taleplerine ilişkin yalan, yanlış ve yanıltıcı izlenim uyandırmak amacıyla kurulan üyelik bazlı çevrimiçi kapalı gruplara üye olanlara en az 50.000 TL para cezası verilebilmesi oldu. Öncelikle şunu belirtmeliyim ki söz konusu bu ceza pay senetlerini alıp satan yatırımcılara yönelik değil, o nedenle normal yatırımcılar çevrimiçi gruplara üye olmaktan korkmasın. Bu Yönetmelik kapsamındaki cezalar BIST tarafından aracı kurumlara veya onların temsilcilerine verilebiliyor. Kaldı ki her çevrim içi gruba üye olan aracı kurum çalışanına da para cezası verilecek diye bir şey yok. Üye olunan gruplarda manipülatif paylaşımlar yapılıyor olması lazım. Bildiğiniz gibi bu tür gruplara katılım grup yöneticileri tarafından yapılmaktadır. Telefon numaramızı veya e-posta adresimizi bilen herkes haberimiz ve onayımız olmadan bizi hiç bilmediğimiz gruplara alabilir. Bu sebeple kanımca para cezasının uygulanabilmesi için ilgili kişinin söz konusu gruplara kendi isteği ve talebi ile katıldığının ispatlanması gerekir. Benim buradan borsa temsilcisi arkadaşlara önerim, bu tür asılsız ve yönlendirici paylaşımların yapıldığı gruplardan bir an önce çıksınlar. Yoksa canlarını sıkabilecek yaptırımlarla karşı karşıya kalabilirler.

Düzenlemede benim ilgimi çeken başka bir husus ise bundan böyle BIST’in Sermaye Piyasası Kurulu’ndan (SPK) daha yüksek para cezası verebiliyor durumuna geçmiş olması. Gazete, televizyon, internet, sosyal medya hesapları veya benzer nitelikte kitle iletişim araçlarını kullanarak sermaye piyasası araçları hakkında yalan, yanlış ve yanıltıcı yorum ve tavsiyelerde bulunmak fiili hali hazırda VI-104.1 no’lu Piyasa Bozucu Eylemler Tebliği’nin 6’ncı maddesinin birinci fıkrasında piyasa bozucu eylem olarak tanımlanmış durumda. Üstelik aynı maddenin ikinci fıkrasında, birinci fıkrada belirtilen hususların yalan, yanlış veya yanıltıcı olduğunu bilen yahut bilmesi gereken borsa temsilcisi ve piyasa profesyonelleri gibi kişiler tarafından yayılması eyleminin de piyasa bozucu eylem olarak değerlendirileceği ifade edilmiş. SPK’nın bu fiile verebileceği idari para cezası 2020 yılı için 46.958 TL ile 1.175.029 TL arasında değişiyor. Şimdi aynı kabahat için SPK ilgili kişilere en fazla 1.175.029 TL para cezası verebilirken, BIST yeni düzenlemeyle aynı kişilere 5.000.000 TL’ye kadar para cezası verebilecek. Yapılan düzenlemeyle öz düzenleyici bir kuruluş olan BIST’e kendisini denetleyen SPK’dan daha fazla para cezası uygulama yetkisi tanınmıştır ki bu durum devlet kurumları arasındaki hiyerarşik yetki düzenine aykırılık teşkil etmektedir.

Saygılarımla.

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.