Dr. Ekrem Öncü [email protected]

Büyük ve Orta Boy İşletmeler için yeni bağımsız denetim kriterleri belirlenmiştir!

29 Temmuz 2017 tarihli Resmi Gazete’de Büyük ve Orta Boy İşletmeler İçin Finansal Raporlama Standardı Hakkında Tebliğ yayımlandı. Bu Tebliğ önemli ve beklenen bir Tebliğ idi. Tebliğ ile “Büyük ve Orta Boy İşletme” kriterleri de belirlenmiş oldu. 

Tebliğin amacı, bağımsız denetime tabi olup da Türkiye Finansal Raporlama Standartlarını (TFRS) uygulamayan işletmelerin münferit ve konsolide finansal tablolarının gerçeğe uygun, ihtiyaca uygun ve karşılaştırılabilir bilgi sağlamasını teminen Büyük ve Orta Boy İşletmeler için Finansal Raporlama Standardının (BOBİ FRS) yürürlüğe konulmasıdır.

BOBİ FRS’yi uygulayacak işletmeler hangileri olacaktır?

BOBİ FRS’nin, 19/12/2012 tarihli ve 2012/4213 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Bağımsız Denetime Tabi Olacak Şirketlerin Belirlenmesine Dair Karar uyarınca bağımsız denetime tabi olup, 26/8/2014 tarihli ve 29100 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Kurul Kararı kapsamında TFRS uygulamayan işletmelerin münferit ve konsolide finansal tablolarının hazırlanmasında uygulanması zorunlu tutulmuştur.

BOBİ FRS ve TFRS arasında geçiş nasıl olacaktır?

BOBİ FRS’yi uygulayan işletmeler iki yıl geçmedikçe isteğe bağlı olarak TFRS’yi uygulayamazlar. Diğer taraftan isteğe bağlı olarak TFRS’yi uygulayan işletmelerin BOBİ FRS’yi uygulayabilmeleri için en az iki yıl TFRS’yi uygulamış olması zorunludur.

Hangi işletmeler büyük işletme olarak kabul edilmiştir?

BOBİ FRS’nin uygulanması açısından, aşağıdaki üç ölçütten en az ikisinin eşik değerlerini, varsa bağlı ortaklıklarıyla birlikte, art arda iki raporlama döneminde aşan işletmeler müteakip raporlama döneminde büyük işletme olarak değerlendirilir:

1. a) Aktif toplamı 75 milyon ve üstü Türk Lirası.
2. b) Yıllık net satış hasılatı 150 milyon ve üstü Türk Lirası.
3. c) Ortalama çalışan sayısı 250 ve üstü.

Aktif toplamı ve yıllık net satış hasılatının hesabında işletmenin ve bağlı ortaklıklarının BOBİ FRS’ye göre hazırlanmış finansal tabloları dikkate alınır. Bununla birlikte işletmenin BOBİ FRS’ye göre finansal tablo hazırlamayan bağlı ortaklıkları varsa bu bağlı ortaklıkların vergi mevzuatı çerçevesinde hazırlanıp vergi dairelerine sunulan finansal tabloları esas alınacaktır.

Aktif toplamı ve yıllık net satış hasılatının hesabında konsolide olmayan finansal tabloların kullanılması durumunda, grup içi işlemler için eliminasyonlar yapılabilir. Eliminasyonların yapılmaması durumunda aktif toplamı ve net satış hasılatı tutarına ilişkin eşik değerler yüzde 20 artırılarak dikkate alınır.

Büyük işletme tanımını karşılayan bir işletme, birinci fıkradaki üç ölçütten en az ikisinin eşik değerlerinin art arda iki raporlama döneminde altında kalması durumunda büyük işletme olarak değerlendirilmeyecektir.

Ortalama çalışan sayısının hesabında Bağımsız Denetime Tâbi Olacak Şirketlerin Belirlenmesine Dair Karar ile 12/3/2013 tarihli ve 28585 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Bağımsız Denetime Tabi Olacak Şirketlerin Belirlenmesine Dair Bakanlar Kurulu Kararına İlişkin Usul ve Esaslar dikkate alınacaktır.

Büyük işletme tanımına geçiş işlemleri nasıl olacaktır?

Büyük işletme tanımının karşılanıp karşılanmadığı değerlendirilirken TFRS’ye göre hazırlanmış finansal tabloları bulunmayan işletmeler, Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliğleri ile 30/12/2014 tarihli ve 29221 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Bağımsız Denetime Tabi Olup TMS’leri Uygulamayan Şirketlerin Finansal Tablolarının Hazırlanmasında ve Sunulmasında Uygulanacak İlave Hususlara göre hazırlanmış finansal tablolarını kullanacaklardır.

Söz konusu Tebliğ 1/1/2018 tarihi ve sonrasında başlayan hesap dönemlerinde uygulanacaktır. Bu Tebliğ ile Kamu Gözetimi Kurumu “Büyük ve Orta Boy İşletme” yi tanımlamış ve bu işletmelerin bağımsız denetim kriterlerini belirlemiştir.

Buna göre, “Büyük ve Orta Boy İşletmeler”den TFRS uygulamayanlar BOBİ FRS uygulamak zorundadır. Bu Tebliğe göre “Büyük ve Orta Boy İşletme” kapsamına girmeyen firmalar ise MSUGT’a göre bağımsız denetime tabi olacaktır.

SPK kapsamındaki firmaların denetimi neye göre yapılacaktır?

Diğer yandan, 6/12/2012 tarihli ve 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu uyarınca Sermaye Piyasası Kurulunun düzenleme ve denetimine tabi işletmeler, 19/10/2005 tarihli ve 5411 sayılı Bankacılık Kanunu uyarınca Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumunun düzenleme ve denetimine tabi işletmeler, 3/6/2007 tarihli ve 5684 sayılı Sigortacılık Kanunu ile 28/3/2001 tarihli ve 4632 sayılı Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunu kapsamında faaliyet göstermekte olan sigorta, reasürans ve emeklilik şirketleri ve Borsa İstanbul Piyasalarında faaliyet göstermesine izin verilen; yetkili müesseseler, kıymetli madenler aracı kurumları, kıymetli maden üretimi veya ticareti ile iştigal eden anonim şirketler ise KGK tarafından yürürlüğe konulmuş olan Türkiye Muhasebe Standartları(TMS)/Türkiye Finansal Raporlama Standartları (TFRS) ile SPK ve ilgili kurumların belirlediği esaslara göre bağımsız denetime tabi olacaktır.

Sonuç olarak KGK tarafından yayımlanan ve 1 Ocak 2018’den itibaren yürürlüğe girecek olan bu Tebliğ ile bağımsız denetime ilişkin kurallar netleşmeye başlamaktadır. Süreç biraz yavaş ilerlemekle birlikte, devam etmektedir ve kuraların belirlenmesi kafalardaki soru işaretlerinin cevap bulmasına olanak sağlamaktadır. 

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.