Orhan Pala [email protected]

Borsada yeni bir dönem başlıyor

Borsa İstanbul dünyanın en büyük borsa gruplarından Nasdaq OMX ile bir entegrasyona gidiyor. Sistemin altyapısı hazır. Borsa İstanbul 21 Eylül’de dönüşümü gerçekleştirmek istiyor ancak bazı banka kökenli kurumlar henüz altyapılarını hazır etmedikleri için geçişin Ocak ayına da sarkabileceği konuşuluyor. Borsa İstanbul, tarih konusunda kararlı tavrını sürdürüyor ama aracı kurumların durumu da önemli.

Peki, Nasdaq OMX nasıl bir değişim getirecek? Bana kalsa ‘yerli malı yurdun malı herkes onu kullanmalı’ ilkesiyle mevcut kullanılan sistemle devam ederdim. Borsada yeni seans salonları açar, binlerce yeni brokerın çalışmasına imkan tanırdım. İstinye sırtlarını yine cıvıl cıvıl hale getirirdim. Ne zamanki borsa kurumlarından çalışan sayısı azaldı, ne zamanki brokerlar bir bir işten atılmaya başlandı, o zaman borsanın da tadı tuzu kalmadı, yatırımcı sayısı da her geçen gün geriledi. Nasdaq OMX, benim düşüncemin tam tersine bir sistem çünkü sistem tamamen uzaktan erişim üzerine inşa edilmiş.

Bu arada, sistemi kullanan brokerlar artık öyle saniyeler içerisinde emir veremeyecek! Bir emir girmesi 15-20 saniyeyi bulacak. Bu yüzden brokerlara ihtiyaç kalmayacak. Yakın zamanda yapılan üç dönem BISTECH uygulama eğitimleri adı altında 327 adet brokera yeni sistemin eğitimi verildi. Eğitime katılan brokerlar ile yaptığım görüşmede hepsinin ortak söylemi, “İstinye’de seans salonu devri kapanmıştır” oldu. Gerekçeleri ise eski sistemde brokerın bir fonksiyonu olduğu fakat yeni sistemde herhangi bir fonksiyonu kalmayacağını ifade ettiler çünkü yeni sistemde broker terminalinden emir girmek eskiye oranla daha zaman alıcı olabilecek. Hal böyle olunca ikincil piyasanın vitrin özelliği de anlamını yitiriyor... Borsa seans salonunun canlı tutulmasının yatırımcı psikolojisi açısından önemi tüm dünyada bilinen bir gerçek. Eylül sonu başlayacak yeni sistem, sadece uzaktan emir iletim platformlarında teknik sorun olduğu zaman kullanılacak gibi duruyor; seans salonu ekranları bir nevi acil durumlar için yedek görevini sağlayacak...

Uzaktan erişirken de parayı veren düdüğü çalacak. Borsanın esas sözleşmesindeki eşitlik ilkesine aykırı ama daha çok para veren daha hızlı emir gönderebilecek. VİP seans salonlarının yerini hızlı monitörler alacak.

Yeni sisteme geçiş biraz sancılı olacak. Çünkü artık Ulusal Pazar’daki hisselerin sadece tek kademe alış ve satış fiyatları görünecek. Küçük hisselerde ise açılış seansı benzeri bir sistem uygulanacak; emirler önceden gönderilecek, seans sonunda ağırlıklı ortalama fiyata göre işlemler gerçekleşecek. Algoritmik emirler ön plana çıkacak ama borsada algoritmik emir verilebilecek hisse sayısı bir elin parmaklarını geçmiyor.

Borsa İstanbul, yeni sistemle ilgili şu ana kadar eski brokerlara 3 adet ücretsiz eğitim düzenledi, ilerleyen süreç için eğitim takvimi henüz belli değil. Bu arada aracı kurumların, müşterilerin bu işlemlere alışması 3-4 ayı bulacak. Belki ilk dönemde işlem hacimlerinde düşük seyir görülebilir...

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.