Adnan Salih [email protected]

Borsa yatırımcısı kayıpta mı kazançta mı?

Borsada son bir yılda BIST 100 Endeksi yüzde 47,6 oranında değer kazandı. Hisse senetlerindeki bu hızlı artış yatırımcının iştahını açmış olmalı ki Trabzon Limanı’nın halka arzına 7 kat fazla talep geldi. Peki, bir yılda yüzde 47 yükselen endeks karşısında borsa yatırımcısı istenen kârı yakalayabildi mi? Kazanan yerliler mi yoksa yabancılar mı? Veriler kazananın yabancılar olduğunu gösteriyor.

Borsada son bir yılda gerçekleşen yüzde 47 oranındaki çıkış, bir süredir borsadan uzak duran yatırımcıların yeniden gözlerini Borsa İstanbul’a çevirmelerine neden oldu. Öyle ki son yapılan Trabzon Limanı’nın halka arzına yedi kat fazla talep geldi. Halka arz edilen 6,3 milyon adet paya karşılık yurt içi bireysel yatırımcılardan 30,2 milyon adet ve yurt içi kurumsal yatırımcılardan 9,4 milyon adet olmak üzere toplamda 39,6 milyon adet talep geldi. Bu arza başvuran kişi sayısı ise 10 bine ulaşırken ilginin hayli yüksek olduğu gözlendi. Bu durum bireysel yatırımcıların borsaya yöneldiği şeklinde yorumların yapılmasına yol açtı. Oysaki bir gelişten bahsedilecekse bunun henüz erken bir değerlendirme olduğunu söylemek yanlış olmayacaktır. Borsada yaşanan büyük kayıplar, aşırı primli halka arzlar, aracı kurumların yanlış uygulamaları, manipülatörlerin mağduriyetine uğrayan yatırımcıların borsaya geri dönmesi ancak güven ortamını görmesi ile mümkün olabilir. Halihazırda borsada bulunan yatırımcı sayısı 1.097.111. Söz konusu rakam uzun yıllardır borsadaki yatırımcı sayısında artış olmadığını ifade etmekte.  
BIST 100 Endeksi dolar bazında ise 31.579 seviyesinde bulunuyor. 2010 yılında test edilen dolar bazında 50.000’lik zirvenin yüzde 36 altında duruyor. Yani bu durumu uzun vadeli yatırımcı için geçtiğimiz yılı sadece kayıplarının yüzde 38’lik kısmını geri alması olarak değerlendirebiliriz. Söz konusu durum son sekiz yıllık zaman dilimiyle hareket edenler için kazançtan ziyade kayıpların bir nebze telafisi şeklinde yorumlanabilir.
Borsa yatırımcına genellikle uzun vadeli hareket edilmesi önerilir. Oysaki ısrarla şu uyarının yapılması gerekiyor. Uzun vadeli yatırımda bulunmak yetmez. Aynı  zamanda karlı, düzenli temettü ödeyen satışları artan şirketlerin uzun vadeli yatırımcısı olunması. Aksi takdirde kazanmayan, zarar eden uzun vadeli bir yatırımcı olunacaktır.

Kaynak: FTA 4.0

Hisse senedi piyasasında Aralık 2016 yatırımcı sayısı 1.047.434 iken Aralık 2017 yatırımcı sayısı 1.097.111 yani artış sadede 49.687 oldu. 2000 yılı sonunda Takasbank`ta bakiyeli hesap sayısı ise 1 milyon 383 bin 478 seviyesinde idi. Yani aradan geçen 18 yıllık sürede hâlâ 2000 yılındaki yatırımcı sayısının altında bulunuluyor. Son bir yılda borsa yükselirken sadece 49 bin yeni yatırımcı geldi. 

Elde tutma sürelerine bakıldığında ise yabancı yatırımcıların 2012 yılında 343 gün olan elde tutma süresinin 2017’de 185 güne düştüğü görülmekte. 2015 ve 2016 yıllarında yabancı yatırımcıların tüm endekslerde elde tutma süresi kısalmıştı.

Son bir yılda yerli yatırımcı mı yabancı mı kazandı diye bakılacak olursa yabancının elde tutma süresi 185 gün, yerlinin 32 gün olduğu için yabancı kazanmış gibi gözükse de son bir yılda yabancıların elindeki payların piyasa değeri artarken miktarı da arttı. Aynı süre içerisinde yerli yatırımcının ellerindeki hisselerin miktarı artarken piyasa değeri düştü. Bu durum son bir yılda yabancı yatırımcı karlı hisselere yatırım yaptığını gösterirken yerli yatırımcıların yatırım yaptığı hisselerin düştüğü anlamına geliyor. Bu da yerli yatırımcının hala spekülasyon peşinde koştuğunu gösteriyor.

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.