Adnan Salih [email protected]

Amerikan üniversitelerinin yatırım sırları

Tüm dünyada gelişmişlik sıralamasında Amerika başı çekiyor. Amerikan sistemini bu kadar başarılı kılan unsurların temelinde Üniversite sistemi yatırıyor. Amerikan üniversiteleri dünyanın dört bir yanından yetenek çekmeyi ve bu yeteneklerle birlikte çalışmayı çok iyi başarıyor. En bilinen yakın örnek olarak  Sayın Aziz Sancar en önemli araştırmalarını Amerika’da gerçekleştirdi ve Nobel Ödülü almaya hak kazandı.

Amerikan üniversiteleri başarılarını finansal olarak bağımsız olmalarından elde ediyorlar. Endowment olarak adlandırılan ve bağışlar ile piyasadan kazanılan portföyleri ile üniversiteler  kendilerini fonluyorlar ve sürekli gelişiyorlar.

2014 yıl sonu itibarı ile 1 milyar USD tutarından daha büyük portföyü olan üniversitelerin toplam portföy değerleri 381 milyar USD tutarına ulaşmış durumda. Sistemde en yüksek miktar Harvard Üniversitesi’ne ait: 35,9 milyar USD, Harvard’ı U Of TEXAS 25,4, YALE ise 23,9 milyar dolar ile takip ediyor.

Bu üniversitelerden 6 tanesinin 2015 getirilerine bakalım:

Üniversite portföylerinin yıllar itibarı ile ortalama getirilerine göz atalım:

Üniversiteler ortalama olarak ciddi getirilere imza atmışlar, kriz yıllarında ise krizlerden genel olarak kaçamamışlar. Bununla birlikte bazı üniversitelerin diğerlerine göre çok daha başarılı olduklarını da biliyoruz.

Yatırımlarını en başarılı yöneten üniversitelerden olan YALE üniversitesi yıllık raporunu inceleyelim isterseniz. Nasıl yatırım yapıyorlar, hangi varlıkları kullanıyorlar, felsefeleri nedir?

Üniversitelerin fonları konusuna aslına bakılırsa Mebane T. FABER’in The Ivy Portfolio kitabını okuduktan sonra ilgi duydum. Faber kitabında üniversitelerin uyguladıkları stratejileri normal yatırımcılar da uygulayabilir mi sorusuna cevap aramış. Bir başka yazıda bunu da konu etmeyi planlıyorum.

YALE raporuna dönelim isterseniz. Rakamlar Milyon $

YALE üniversitesi son 5 yılda ciddi getirilere imza atmış, bizim emeklilik, yatırım fonu vs getirilerinin hepsinin üzerinde başarı elde etmiş.

Varlıkların dağılımı nasıl gerçekleşmiş? (Rakamlar %)

YALE üniversitesi fonunun 1950 yılından bu yana büyümesi ve enflasyon karşısındaki başarısı inanılmaz:

Portföyü David F. Swensen yönetiyor. YALE stratejilerini anlattığı Pioneering Portfolio Management kitabını ilk fırsatta okumayı planlıyorum.

YALE son 30 yılda yatırımlarından 35,2 milyar dolar kazanmış, bu dönemde bağışlar ise 3,1 milyar olarak gerçekleşmiş.

Bağış yapanlar da özel hedeflerle bağış yapıyorlar. Bağışların %24 profesörlükle ilgili alanlara tahsis edilirken %17’si burs, ödül vs amaçlı kullanılıyor, %4 bakım onarım, %3 kitaplara %27 ise çeşitli alanlara dağılıyor. Bağışların %25’i ise serbest kullanıma bağışlanmış durumda.

YALE son zamanlardaki en başarılı risk sermayesi yatırımlarından biri olan Linkedin’e 2,7 milyon USD yatırmış şirket halka arz olduğunda 84,4 milyon USD kazanmış. GOOGLE hissesine yatırdıkları 300.000 USD ile 75milyon dolar kazanmışlar. YALE Compaq, Oracle, Genentech, Amgen şirketlerinin ilk yatırımcılarından. Buradaki kazanç iki yönlü: Üniversite yatırımlarından büyük kazanç elde ediyor, şirketler ise ülke ekonomisine önemli artı değer ekliyorlar. Yatırımcılar da YALE yatırımcılarını görünce belki daha güvenli yatırım yapıyorlardır.

YALE Üniversitesi uzun dönemli getirileri hem ortalama üniversite getirilerini hem de enflasyonu geride bırakmış:

Bizim üniversite sisteminde ise amaç sadece diplomayı almak/diplomayı vermek üzerine kurulu. Sistem bilimsel yaratıcılık konusunda yurt dışı örneklerine göre çok gerilerde. Daha çok kolaycılık hakim ve en önemlisi üniversiteler devlet tarafından fonlanıyor. Eğer üniversiteler devlet tarafından fonlanırsa uzun dönemli bir istikrar kazanmasının imkanı yok, Amerika’daki  sistem ise bağışlar ve portföy kazançları üzerine kurulu. Ekonomik açıdan bağımsız olmak bilimsel olarak ilerlemeyi getiriyor. Bilimsel olarak ilerlemek ise ülkeyi topyekün ileri taşıyor. Eğitim şart der sürekli dalga geçeriz ama eğitimin şart olduğu kadar onun nasıl yapılması gerektiği de önemli.                                                                                                                                                        

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.