Yüzde 2.9'luk büyümeye revizyon etkisi ne kadar

Türkiye ekonomisi geçen yıl yüzde 3.2 olan resmi tahminin yine de altında kalmakla birlikte piyasadaki genel tahmini çok aşarak yüzde 2.9 büyüdü. Piyasadaki büyüme tahminleri yüzde 2 ile yüzde 2.2 arasında oluşmuşken gerçekleşme nasıl oldu da yüzde 2.9'u buldu...

Bu olumlu anlamdaki sapmada iki temel etken var. Bunlardan biri son çeyrekteki büyümenin tahminlerin çok üstüne çıkarak yüzde 3.5 düzeyinde gerçekleşmesi. Bu yüzde 3.5'lik büyümenin detaylarına bakılabilir; diğer verilerle uyumsuzluk var mı, yok mu, irdelenebilir tabii ki. Örneğin sanayi üretimiyle örneğin istihdam ve işsizlik gerçekleşmesiyle... Ama oran bu ve TÜİK'e göre son çeyrekte ekonomi yüzde 3.5 büyüdü, böylece de yıllık oran yüzde 2.9'a ulaştı.

Ancak, yıllık GSYH artışını yüzde 2.9'a taşıyan ve gözden kaçırılmaması gereken önemli bir etken daha var. İkinci ve üçüncü çeyreğe ilişkin GSYH büyüklükleri önemli ölçüde revize edildi.

TÜİK daha önce birinci çeyrek büyümesini yüzde 4.5 olarak açıklamıştı. Bu oranda bir değişiklik olmadı. Ancak ikinci çeyrek büyümesi yüzde 4.5'ten yüzde 5.3'e, üçüncü çeyrek oranı ise yüzde 1.8 küçülmeden yüzde 1.3 küçülmeye revize edildi. Bu revizyonlar, 2015 büyüklükleri değişmeden, yani 2016 rakamları iyileştiği için gerçekleşmiş oldu.

Revizyon kaynakları

GSYH'yi, toplamın yüzde 60-65'ini oluşturan dört ana sektör ve diğerleri olmak üzere temelde ikiye ayırarak revizyonun hangi sektörlerden kaynaklandığına baktık. Dört ana sektörün tarım, sanayi, inşaat ve hizmetlerden oluştuğunu ve bu sektörlerin GSYH içinde geçen yıl itibariyle yüzde 63 paya sahip bulunduğunu belirtelim.

Geçen yılın ikinci çeyreğinde sıraladığımız dört sektörde ve diğerleri olarak tanımladığımız sektörler toplamında ilk açıklanan oranlar iyileşme göstermiş. Zaten GSYH de ikinci çeyrekte 0.8 puan gibi azımsanmayacak oranda iyileşmiş ve yüzde 4.5'ten yüzde 5.3'e revize edilmişti.

Üçüncü çeyrekte de tarım, sanayi, inşaat ve hizmetler sektörlerinde olumlu anlamda revizyona gidildiği dikkati çekiyor. Üçüncü çeyrekteki iyileşme de 0.5 puan düzeyinde.

Revizyona gidilmeseydi...

GSYH'de ikinci ve üçüncü çeyrek büyüklükleri daha önce açıklanan düzeyde kalsaydı, yılın son çeyreğindeki yüzde 3.5'lik büyüme sonrasında yılın tümündeki büyüme ancak yüzde 2.5 olacaktı.

İkinci çeyrek oranının 0.8 puan, üçüncü çeyrek oranının da 0.5 puan iyileşme göstermesi, yani toplamda 1.3 puanı bulan bu iyileşme, yıllık GSYH'ye 0.4 puan etki etti.

Revize söz konusu olmasa yüzde 2.5'te kalacak olan büyüme, böylece yüzde 2.9 düzeyine çıktı.

Yüzde 2.5 bile tahminleri aşıyordu

Revizyonlardan gelen 0.4 puanlık katkı olmasa yıllık büyümenin yüzde 2.5'te kalacağını belirttik. Kabul etmek gerekir ki, yüzde 2.5 bile tahminlerin üstünde bir oran.

Şunu da kabul etmek gerekiyor; yeni seri GSYH hesaplamasında taşlar hala yerine tam oturmuş değil. En başta gelen tutarsızlık olarak istihdamla olan bağlantının böylesine kopmuş olması gösteriliyor. İşsizliğin rekorlar kırdığı bir yılda ve özellikle de son çeyrekte, nasıl olup da büyümenin yeniden belirgin bir ivme kazandığı sorgulanıyor.

Yeni seri GSYH'yi tam olarak özümseyebilmek için hesaplayanların da, kullanıcıların da biraz zamana ihtiyacı var gibi görünüyor.

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.