Yuan piyasası dinamiği ve satış baskısı

2016’da özellikle gelişmekte olan ülkeler (GOÜ) için piyasadaki risk algısını temel belirleyecek barometrelerin başında Çin yuanının seyri gelecek. Yuan’daki değer kaybı GOÜ’ para birimlerine satış getirme, volatiliteyi artırma dolayısıyla risk algısını olumsuz etkileme potansiyeline sahip.

Yuan’ın alım satıma konu olduğu iki temel piyasa mevcut:  İlki on shore nitelikte Çin anakarasında kullanılan para birimi ve bunun piyasası (CNY), diğeri ise özellikle Hong Kong’da olmak üzere, Singapur, Tayvan ve Londra’nın parçası olduğu off-shore piyasa (CNH).  CNY +/- %2’ lik bir bant etrafında dalgalanıyor ve Çin merkez bankasının müdahalesine maruz. CNH’nin seviyesi ise serbest piyasa koşullarına göre belirleniyor ve merkez bankası müdahalesi daha sınırlı.  Her bir piyasadaki  günlük işlem hacmi spot+forward: yaklaşık 23 milyar $ mertebesinde. İki piyasanın oyuncuları da birbirinden farklı; CNY piyasasında Çin merkez bankası, yerel bankalar ve kamu iktisadi teşebbüslerinin finansal iştirakleri ve yabancı bankaların yerel iştirakleri var. CNH piyasasında ise ithalat ve  ihracatçılar ile yatırım fonları mevcut.

Bu iki piyasanın mikro yapılarının ve koşullarının birbirinden farklı olması, iki piyasa arasında fiyat farklılaşmasını doğuruyor.  Bu fark bir arbitraj mekanizması ile de tamamen kapanmıyor. Bunun sebebi, Çin anakarasındaki sermaye hesabının yabancıların işlemlerine açık olmaması  ve her iki piyasaya erişim göstererek arbitraj yapabilen kurumların  büyük ölçüde sadece dış ticaret işlemi gerçekleştiren büyük kurumlardan oluşması.  Dış ticaret kaynaklı döviz işlemleri 2015’de aylık ortalama 95 milyar $ mertebesinde iken, her iki piyasadaki toplam işlem hacmi  aylık 1.2 trilyon $.  Dolayısıyla  yapılan arbitraj işlemleri toplam işlem hacminin çok düşük bir ağırlığını oluşturuyor ve  var olan fiyat farkını tamamen kapatmıyor.

Küresel piyasalar açısından önemli olan, daha volatil, fiyatın daha serbest belirlendiği ve yabancı yatırımcıların işlemlerini içeren piyasa olması nedeniyle, off shore (CNH) piyasası.  Bu özellikleri ile  off shore CNH, on shore piyasasının (CNY) hareketlerini de önceliyor.

Aşağıdaki ilk grafikte, 2011’den itibaren yuanın değerlenme trendinde olduğu dönemlerde, off shore yuanın (CNH)  dolara karşı değerlenmesi, on shore  yuana göre (CNY)  göre daha hızlı olduğu görülüyor.  2015 Ağustos ayından itibaren ise off shore daki değer kaybı onshore’un üzerinde. Özellikle Aralık’ın başında psikolojik 6.40 seviyesinin kırılması ile her iki piyasa seviyesi arasındaki fark daha yüksek seyrediyor.  Dün bu fark %2.5 dolaylarına kadar yükseldi. Bu durum, uluslararası yatırımcıların on shore yuanın daha fazla değer kaybetmesini bekledikleri anlamına geliyor. Nitekim bu sabah Çin merkez bankası yuanın  tekrar değer kaybına izin verdi:  USD/CNY bandının orta noktasını 6.5314’den 6.5646’ya çıkardı (%0.5 günlük devalüasyon).  Off shore’a müdahale ederek aradaki farkı biraz kapattı.

Yuan’da  ek değer kayıpları beklenebilir mi? Daha önce belirttiğimiz gibi Çin hisse senedi piyasalarında değerlemelerin yüksek olmasından dolayı bu piyasaya ek satış gelebileceğini  değerlendiriyoruz.  Çin  hisse piyasasında günlük değer kaybı %7 ile sınırlandırılması da, toplam Çin riskini azaltmak isteyen yatırımcıların daha fazla yuan satışlarını getirebilecek bir faktör.

Yuanın seyri büyüme, PMI, dış ticaret verileri ve sanayi üretimi verilerine daha duyarlı olacak. Beklentilerin altında gelen bu makro veriler yuanda değer kaybını tetikleyebilir. Ayrıca Çin reel efektif  döviz kuru  hala değerli konumda. İhracatın sert düşmesi,  rekabetçiliği kazanmak amacıyla da, yuanda ek değer kayıpları görülebilir.

Yuandaki değer kaybı tüm gelişmekte olan ülke para birimlerinin değer kaybını tetikleyecek. Yuan Ağustos’tan itibaren  dolara karşı %6 değer kaybetti. GOÜ para sepeti %9; TL %8.5 değer kaybetti. GOÜ’lerde değer kaybının olduğu Ağustos-Eylül sonu döneminde TL’deki değer kaybının daha yüksek olduğunu görüyoruz. Son dönemde TL’de görülen göreli olumlu performans Çin kaynaklı volatilite artışının etkisiyle geri verildi.  GOÜ’de değer kaybının devam etmesi durumunda TL’de ek satış baskısı beklenebilir. 

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.