Yatırımcıların asıl korkusu jeopolitik riskler

BORSAGUNDEM.COM - DIŞ HABERLER SERVİSİ

ABD’de yatırımcılar hız kesen rallide olası bir derin geri çekilmeye hazırlanıyor. Bunun ana nedeni olarak ise jeopolitik riskler gösteriliyor.

Borsagundem.com’un derlediği bilgilere göre, ABD’de yatırımcılar İran’ın İsrail’e bir misillemede bulunmasından endişe ediyor.

İran’dan olası bir misilleme endişesi

MarketWatch’tan Joseph Adinolfi’nin haberine göre, geçen yılın büyük bölümünde yatırımcılar jeopolitik riskleri görmezden gelmekten son derece memnun görünüyordu. Ancak Bespoke Investment Group'taki analistlere göre, bu durum değişmiş gibi görünüyor. Analistler, İsrail'in hisse senetlerinde şiddetli bir geri dönüş için katalizör olarak İran'dan gelecek bir askeri saldırıya hazırlanıyor olabileceği yönündeki spekülasyonlara dikkat çekiyor.

İsrail'in hafta başında Suriye'deki İran konsolosluğunu yıkması, ham petrol fiyatlarının yükselmesine yardımcı oldu. Bazı piyasa analistleri, Orta Doğu'daki barut fıçısının, hisse senetlerine Fed’in faiz indirimlerinin gecikmesinden daha fazla zarar verebileceği ve potansiyel olarak jeopolitik risklerin piyasalar üzerinde kalıcı bir etkiye sahip olduğu konusunda yatırımcıları uyarıyor.

Interactive Brokers Baş Piyasa Stratejisti Steve Sosnick, “Hisse senedi yatırımcıları jeopolitik riski ve özellikle de bunun piyasaları nasıl etkileyebileceğini değerlendirmede bulunmakta iyi değil. Birdenbire olmasa da arka planda olma eğiliminde olan şeylerden biri bu” diyor.

ABD hisse senedi göstergeleri Cuma gününü yükselişle kapatırken, Perşembe günü öğleden sonra düşüş yaşadı; Dow Jones Piyasa Verilerine göre, Dow Jones Endeksi, büyük bir kayıp yaşayarak günü 530 puan daha düşük bir seviyede tamamladı. Bu, bir yıldan fazla bir sürenin en büyük günlük düşüşü anlamına geldi.

Hazine getirileri ise Perşembe günü düşük seyretse de, Minneapolis Federal Rezerv Bankası Başkanı Neel Kashkari'nin, Fed'in faiz oranlarını gelecek yıla kadar sabit tutabileceği olasılığını gündeme getiren yorumlarına rağmen Cuma günü yükseldi. Bespoke ekibine göre, tahvil getirilerindeki sessiz tepki, hisselerdeki satışların ana sorumlusunun faiz oranlarındaki değişken görünüm değil, İran'daki yükselişe ilişkin korkuların bir işaretiydi.

Jeopolitikada yeni bir dönem mi?

Bunun ışığında, hisse senetlerinin neden İsrail-Hamas savaşının başlamasından altı ay sonra İran ile İsrail arasındaki gerilime aniden tepki vermeye başladığını incelemekte fayda bulunuyor.

FactSet verilerine göre hisse senetleri başlangıçta 7 Ekim'deki Hamas saldırısını umursamadı ve S&P 500 Endeksi 9 Ekim gününü yükselişle tamamladı.

Hamas'ın saldırısından kısa bir süre sonra yayınlanan bir raporda konuyu tartışan BofA Global Research ABD Hisse Senedi ve Kantitatif Strateji Başkanı Savita Subramanian’a göre, yatırımcıların jeopolitiğe tepki vermeme eğiliminin bir nedeni, kurumsal kazançlar üzerinde nadiren kalıcı bir etkiye sahip olmasıydı. Subramanian, jeopolitik şoklar temel ekonomiyi etkilemediği sürece, ortaya çıkan piyasa satışlarının kısa ömürlü olma eğiliminde olduğunu ve yatırımcılara yüzde 5 ile yüzde 10 arasındaki bir satıştan sonra düşüşü satın alma fırsatı sunduğunu söyledi.

Subramanian, 11 Eylül saldırıları ve İngiltere'nin Avrupa Birliği'nden ayrılma kararı da dahil olmak üzere son otuz yılda yaşanan önemli jeopolitik olayların piyasalar üzerinde yalnızca geçici bir etki yarattığına dikkat çekti.

Ham petrol fiyatlarının varil başına 130 dolar civarındaki zirvesinden geri çekilmesiyle, Rusya'nın Ukrayna ile savaşının şoku bile hafifledi. Fed, 2022'de piyasaları sarsan enflasyon dalgasının ana itici gücü olarak Kovid-19 salgınının neden olduğu tedarik zinciri sorunlarını belirlerken Biden yönetimi başlangıçta Rusya'yı suçladı.

Piyasalar Orta Doğu’daki gelişmelere farklı bir tepki vermeye mi hazırlanıyor?

Ancak Orta Doğu'da İsrail ve İran'ın dahil olduğu daha geniş bir çatışma, yatırımcıları tepki vermeye zorlayabilecek düzeyde bir ekonomik geri tepmeye neden olabilir.

Orta Doğu'nun büyük üretim operasyonları göz önüne alındığında, ham petrol fiyatlarındaki artış bariz bir sıkıntı noktası olabilir. Subramanian, ABD'de bol miktardaki ham petrol arzının ABD'li tüketiciler üzerindeki olumsuz etkiyi hafifletmesine rağmen, ABD'li çokuluslu şirketlerin kurumsal karlarının, küresel ticarette daha fazla aksama, denizaşırı seyahat talebindeki düşüş ve başka bir enerji şokunun ortaya çıkması durumunda Avrupalı tüketicinin zayıflaması nedeniyle Avrupa'yı zorlayabileceğine ve resesyona sokabileceğine dikkat çekiyor.

Birkaç aydan uzun bir süre…

Subramanian, tüm bu faktörlerin küresel hisse senetlerini birkaç aydan daha uzun süre olumsuz etkileyebileceğini söylüyor.

Elbette piyasada savunma ve havacılık sanayii gibi fayda sağlayabilecek alanlar da bulunuyor. S&P Havacılık ve Savunma ETF'i, Cuma günü yılbaşından bugüne yalnızca yüzde 1,7 artışla 2024'e sessiz bir başlangıç yaptı. Enerji şirketlerinin de bu süreçte yüksek ham petrol fiyatlarından yararlanabileceği öngörülüyor.

Yardeni Research'ün başkanı ve baş pazar stratejisti Ed Yardeni, yatırımcıların Orta Doğu'daki çatışma risklerini hafife almamaları gerektiği konusunda uzun zamandır uyarıda bulunuyor ve  bölgesel bir savaş potansiyelini, piyasalara ilişkin genel yükseliş görünümüne yönelik birincil risk olarak tanımladı.

Yardeni, Cuma günü yeni bir uyarıyla geri döndü ve paylaştığı notta, İsrail ile İran arasındaki gerilimin daha geniş bir çatışmaya dönüşmesi halinde, 2020'lerin borsa performansı açısından kötü bir on yıl olan 1970'lere benzeyebileceğini söyledi. Yardeni, “Yıllar boyunca tarihsel olarak jeopolitik krizler satın alma fırsatları sunmuştur. Ancak Orta Doğu'daki bu kriz bitmiyor ve daha da kötüleşiyor” dedi.

Yardeni, Orta Doğu'da daha geniş bir çatışma riskinin piyasalar için, Fed'in 2024 yılının geri kalanında faiz oranlarını sabit tutmayı tercih etmesinden daha büyük bir tehdit olarak gördüğünü belirtti ve ekledi: “Jeopolitika benim bir numaralı ilgi alanım. Fed'in faiz oranlarını düşürmemesi durumunda endişelenmeyeceğim çünkü bu, ekonominin dirençli olduğu yönündeki görüşümle tutarlı olacak.”

Piyasalarda artan jeopolitik gerilimlerin etkisi

Fitch: Jeopolitik ve politika 2024'te emtialar için en önemli riskler olarak yeniden ortaya çıkıyor

Petrol fiyatlarını jeopolitik gerginlik destekliyor

Jeopolitik durgunluk işletmeler için ne ifade ediyor?

Savunma ve havacılık hisselerine 'jeopolitik risk' desteği

Jeopolitik krizler yatırımcı için fırsat mı?

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.