Yatırım psikolojisinde nasıl ustalaşılır?

BORSAGUNDEM.COM - DIŞ HABERLER SERVİSİ

Yatırım psikolojisi, yatırımcıların duygularını, zihniyetini ve davranışlarını ve bunların finansal piyasalarda karar alma ve performansı nasıl etkilediğini ifade eder. Bu alanda ustalaşmak her yatırımcı için çok önemlidir çünkü bu yatırım başarısının en önemli belirleyicilerinden biridir.

Borsagundem.com’un derlediği bilgilere göre, yatırım psikolojisi aynı zamanda yatırımcının genel zihniyetini ve piyasalara karşı tutumunu etkileyerek performansı dolaylı olarak etkiler.

Sağlıklı bir yatırım psikolojisinin anahtarları

ABD’li yatırımcı ve yazar Steve Burns’ün New Trader U’da yer verdiği makalesi, yatırım psikolojisinin her iki kanadına ve olası sonuçlarına değiniyor. Burns, olumlu ve kendine güvenen bir zihniyeti sürdürebilen bir yatırımcının rasyonel kararlar alması ve yatırım planına bağlı kalmasının daha olası olduğunu öne sürüyor. Burns, aksi durumda ise, kendinden şüphe duyan ve olumsuz düşüncelere sahip bir yatırımcının, piyasalarda başarılı olmakta zorlanacağını iddia ediyor. Burns, sağlıklı bir yatırım psikolojisinin kilit noktalarını şu şekilde sıralıyor…

İyi bir yatırım psikolojisi için olumlu bir tutum şarttır. Kârlı elde edebilmek için kendinize ve başarılı bir şekilde alım satım yapma yeteneğinize inanmanız gerekir.
Alım satım yaparken gerçekçi beklentilere sahip olmanız gerekir. Bir gecede 1 milyon dolar kazanmayı beklememelisiniz; bu, sizi mahvetmesi muhtemel bir senaryodur.
Yatırım yaparken sabırlı olmanız gerekir. Roma bir günde inşa edilmedi ve başarılı bir yatırım kariyerinin de bundan bir farkı yoktur.
Alım satımlarınızda disiplinli olmanız gerekir. Bu, yatırım planınıza bağlı kalmanız ve duyguların kararlarınızı etkilemesine izin vermemeniz anlamına gelir.
Pozisyonlarınıza duygusal olarak bağlanmadan kayıplara katlanmalısınız. Bu, iyi bir yatırım psikolojisinin en zor yönlerinden biridir ancak başarılı olmak istiyorsanız bu çok önemlidir.
Sisteminize veya stratejinize güvenmeniz gerekir. Eğer ona inanmazsanız onu kullanmakta başarılı olamazsınız.
Stresle verimli şekilde başa çıkabilmeniz gerekir. Yatırım serüveni stresli olabilir; bu nedenle piyasalardaki iniş ve çıkışlarla başa çıkmak için verimli mekanizmalarına ihtiyacınız vardır.
Yatırım yaparken odaklanabilmeniz gerekir. Bu, göreve devam etmek ve dışarıdaki dikkat dağıtıcı unsurların doğru alım satım yapma yeteneğinizi etkilemesine izin vermemek anlamına gelir.
Yatırım yaparken kaliteli zaman yönetimi becerilerine sahip olmanız gerekir. Bu, kendinizi zihinsel ve duygusal olarak tüketmekten kaçınmak için ne zaman işlem yapacağınızı ve ne zaman işlem yapmayacağınızı bilmek anlamına gelir.

Yatırımın tuzaklarını görmek

Yatırımcıların karşılaştığı en yaygın psikolojik tuzaklardan biri korku ve açgözlülük gibi duyguların yatırım kararlarını etkilemesidir. Korku, yatırımcıların tereddüt etmesine ve potansiyel fırsatları kaçırmasına neden olabilir. Açgözlülük ise çok fazla risk almasına veya kendi lehlerine olan büyük bir hareketin sonunda daha da büyük kazançlar elde etme umuduyla kazançlı işlemlere çok uzun süre tutunmalarına yol açabilir.

Bu duygular karar verme sürecini önemli ölçüde etkileyebilir ve kötü işlemlere yol açabilir. Korku, yatırımcıların iyi fırsatları kaçırmalarına, kaybedilen işlemlere çok uzun süre tutunmalarına veya kazanan işlemlerden çok erken çıkmalarına neden olabilir. Öte yandan açgözlülük, yatırımcıların çok fazla risk almasına, büyük miktarda kazanan işlemler için bir çıkış stratejisine sahip olmamasına veya uygun analiz veya net bir plan olmadan işlemlere girmesine neden olabilir.

Büyük kazanç sağlayan işlemlere girildiğinde küçük kayıplar yaşamamak için sinyallerinizi kaçırmaktan korkmayı öğrenmeli ve kendi lehinize olan eğilimler tersine dönene kadar açgözlü olmayı başarabilmelisiniz.

Duyguların alım satım kararlarını nasıl etkilediğini görmek

Duygular yatırımın doğal bir parçası olsa da, yatırımcıların sağlam kararlar alabilmek ve psikolojik tuzaklardan kaçınmak için onları tanımayı ve yönetmeyi öğrenmesi gerekir. Bunu yapmanın bir yolu, işlemlere girmek, çıkmak ve riski yönetmek için açık kurallar ve stratejiler içeren bir işlem planı geliştirmektir. Bu, yapı ve disiplin sağlamaya ve duyguların karar verme üzerindeki etkisini en aza indirmeye yardımcı olabilir.

Diğer bir yol ise yatırım planınızla uyumlu uygun bir risk yönetimi stratejisi sağlamaktır; bu, yatırımcıların piyasadaki oynaklığa uygun şekilde tepki vermelerine ve gereksiz kayıpları en aza indirmelerine olanak tanıyacaktır.

Ek olarak, yatırımcılar duygulara kapılmak yerine ayakları yere basan ve odaklanmış kalmalarına yardımcı olacağını düşündükleri farkındalık ve meditasyon tekniklerini kullanabilir. Ya da günlük tutmanın yardımıyla yatırımcılar aynı zamanda düşüncelerini ve hislerini yansıtabilir ve bunların yatırım performanslarını nasıl etkilediğini değerlendirebilir.

Duyguları tanımayı ve yönetmeyi öğrenmek devam eden bir süreçtir ve ustalaşmak zaman, sabır ve pratik gerektirir. Kişisel farkındalık, disiplin ve tutarlılık şarttır. Yatırımcılar, duygularına ne kadar iyi hakim olurlarsa olsunlar, alım satım sırasında yine de bu duygulara sahip olacaklarını unutmamalıdır. Yine de yatırımcılar, duygularını daha iyi anlayarak karar verme süreçleri üzerindeki etkilerini en aza indirebilirler.

Bir yatırım planına sahip olmak ve ona bağlı kalmak

Bir yatırım planına sahip olmak, herhangi bir yatırımcının başarısı için kritik öneme sahiptir. Bir yatırım planı, yapı ve disiplin sağlar, duyguların karar verme üzerindeki etkisini en aza indirmeye yardımcı olur ve uzun vadeli yatırım hedeflerine ulaşma şansını artırır. Bir yatırım planı, işlemlere girmek ve çıkmak, riski yönetmek ve süreci izlemek için bir dizi net kural ve strateji içermelidir.

Bir yatırım planı oluşturmak için yatırımcıların net ve ölçülebilir hedefler belirlemesi şarttır. Bu hedefler spesifik, gerçekçi ve yatırımcının finansal hedefleriyle uyumlu olmalıdır. Daha sonra yatırımcı, risk toleransını ve hedeflerine ulaşmak için rahatça alabileceği risk düzeyini belirlemelidir. Risk toleransı, her bir işlemin boyutunun yanı sıra genel yatırım stratejisinin belirlenmesinde de önemli bir faktör olacaktır.

Hedefler ve risk toleransı belirlendikten sonra ise yatırımcı, işlemlere giriş ve çıkış stratejileri geliştirmeye odaklanabilir. Bu stratejiler, yatırımcının piyasa analizini, spesifik yatırım düzenini ve risk/ödül oranını dikkate almalıdır. Giriş ve çıkış noktaları açıkça tanımlanmalı ve zararı durdurma emirleri gibi risk yönetimine yönelik kurallar oluşturulmalıdır.

Yatırım günlüğü tutmak

Bir yatırım günlüğü tutmak, herhangi bir yatırım planının önemli bir bileşenidir. Yatırım günlüğü, yatırımcıların ilerlemelerini takip etmelerine, stratejilerinin etkinliğini değerlendirmelerine ve geliştirilecek alanları belirlemelerine olanak tanır. Ayrıca yatırımcıların kendi kararlarından sorumlu olduklarının bilincine varmalarına ve alım satım planlarına sadık kalmalarına yardımcı olur. Bir yatırım günlüğü, tarih, yatırım aracı, işlem türü, giriş ve çıkış fiyatları, zarar durdurma ve kar alma seviyeleri gibi ayrıntıları ve işlemle ilgili her türlü not veya gözlemi içermelidir.

Yatırımcılar günlüklerini düzenli olarak gözden geçirmeli ve bunları derinlemesine düşünme ve öz değerlendirme aracı olarak kullanmalıdır. Performanslarının zaman içindeki takibi, yatırımcıların kalıpları belirlemesine, hatalarından ders almasına ve yatırım planlarını gerektiği gibi revize etmesine olanak tanır.

Trader'ları başarısız kılan psikolojik zaaflar

Başarılı bir yatırım sistemini bozan 10 hata

Başarılı alım satım pratiğinin 3 bileşeni

Yatırımda başarıyı sürekli kılmanın 6 etkili yolu

6 maddede trade psikolojisi

Piyasa döngüsünün 14 psikolojik aşaması

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.