Yabancı yatırımcıya tek engel vergi mi

SERAP SÜRMELİ – BORSAGUNDEM.COM
 Borsagundem.com’un dün manşetten duyurduğu, ALB Menkul Değerler Genel Müdürü Metin Aytekin’in, “Orta Doğu’lu yatırımcılar Türk foreks piyasalarına girmek istiyor. Foreks Regülasyonu’nu anlatıyoruz çok etkileniyorlar. Ancak vergiden ve özellikle 15 günde bir beyanname verilme zorunluluğundan bahsettiğimizde vazgeçiyorlar. Foreks’te dar mükelleflere uygulanan beyanname ve vergi zorunluluğu kaldırılmalı” önerisi ses getirdi.
Sermaye piyasalarının iki önemli aracı kurumu A1 Capital ve Destek Menkul Değerler,  ‘yabancılara yönelik vergi ve beyannamenin kaldırılması’ önerisi için görüş bildirdi. A1 Capital Genel Müdür Yardımcısı Ender Şahin, kendilerinin de daha önce bir özelge ile konuyu resmi makamlara taşıdıkyarını belirterek “Yabancı foreks yatırımcılarının beyan kapsamından çıkarılması büyük önem taşıyacaktır” dedi.
Destek Menkul Değerler Araştırma-Eğitim Direktörü Erdoğan Turan ise Türk foreks piyasasının emsallerinden çok farklı bir kulvarda ilerlediğine belirterek tek engelin vergi gibi durduğunu söyledi.
Türk foreks dünyasında tartışma başlatan görüşler şöyle:
 İSTANBUL YENİ BİR FOREKS MERKEZİ OLMA YOLUNDA BÜYÜK BİR POTANSİYELE SAHİP
 Ender Şahin – A1 Capital Genel Müdür Yardımcısı
 “İst.Vergi Dairesi Başk. verilen  özelgede;
 Sayı: B.07.1.GİB.4.34.16.01-120[37-2012/281]-2554
14/08/2012
Konu: Foreks işleminden elde edilen gelir için beyanname verilip verilmeyeceği.
“ Ticari faaliyet bir tür emek-sermaye organizasyonuna dayanmakta olup, kazanç sağlama niyet ve kastının bulunup bulunmaması böyle bir organizasyon tarafından icra edilen faaliyetin "ticari faaliyet" olma niteliğine etki etmemektedir. Ancak,  bir faaliyetin "ticari faaliyet" sayılabilmesi için, kazanç sağlama niyet ve kastı gerekmemekle birlikte faaliyeti icra eden organizasyonun bütün unsurları ile birlikte değerlendirildiğinde kazanç sağlama potansiyeline sahip olması gerektiği ortaya çıkmaktadır.
Gelir Vergisi Kanununun "Değer Artışı Kazançları" başlıklı mükerrer 80 inci maddesinde ise hangi mal ve hakların elden çıkarılmasından doğan kazançların değer artışı kazancı olarak değerlendirileceği tek tek sayılmış olup, döviz alım satımından doğan kazançlar bu madde kapsamına girmemektedir.”
Öncelikle ülkemizdeki yerli bireysel foreks yatırımcılarının bu özelgeden bilgi edinmeleri gerekmektedir.  Foreks piyasasında mevcut durumda  Sydney, Tokyo, Londra, New York  saatlerine clearing yapılmakta. İstanbul, Tokyo ve Londra arasında yeni bir foreks merkezi olma yolunda büyük bir potansiyele sahip. Bu potansiyelin değerlendirilmesi amacıyla,  yabancı foreks yatırımcılarının beyan kapsamından çıkarılması büyük önem taşıyacaktır.
SPK Türkiye’de, örneği ilk olarak Güney Kore’de yapılan uygulamayı geliştirdi ve ikinci bir örnek olarak foreks işlemlerini organize hale getirerek müşteri teminatlarını güvence kapsamına aldı. Foreks piyasalarında  en önemli husus yatırımcılar için   güvenir işlem ortamının yaratılmasıdır.   Bölgesel ve global olarak sermaye piyasamızın regule ve organize  olması İstanbul Finans Merkezinin ulusal pazarlaması için bu önemli bir unsurdur.  Bunun için A1 Capital olarak görüşlerimizi Aracı Kuruluşlar Birliği’ne bir yazı ile de iletmiştik zaten.
 Şunu da eklemek istiyorum ki, potansiyelin ülkemize çekilmesi için en önemli engellerden biri olan vergi konusunun çözülmesi tek başına yeterli olmayacaktır. Örneğin, mevcut yapımızda anlık foreks destek hizmetimiz Döviz  Destek platformunun sunulduğu İngilizce tabanlı bir ortamımız var. Bu ortamda son bir ayda Rusya, Azerbaycan, Hindistan  ve Macaristan’dan  başvurular aldık. Vergi konusu çözülse bile, yurt dışındaki yatırımcılara Türkiye’de hesap açma sırasında karşılaştığımız çeşitli hesap açma zorluklarından dolayı bu talepleri karşılayamayacağız. Bu engeli yıkabilmek ve Türkiye’ye para girişini hızlandırma amacıyla, Elektronik imza ve benzeri yollar ile hesap açılış sürecinin düzenlenmesi  gerekmektedir.
 TÜRK FOREKS ARACI KURUMLARI YABANCI YATIRIMCIYI ÜLKE İÇİNE ÇEKEMİYORLAR ÇÜNKÜ…
 Erdoğan Turan – Destek Menkul Araştırma-Eğitim Direktörü
 Türk foreks piyasası, emsallerinden çok farklı bir kulvarda ilerliyor. Sermaye Piyasası Kurulu mevzuatı Türkiye'de foreks piyasasını olumlu anlamda ayrıştırdı. Ancak foreks piyasasındaki farklılığımız finans merkezi olma gündemi olan İstanbul'a yeterli katkıyı yapabiliyor mu ? Hayır. Daha yüksek bir potansiyeli barındırıyor mu? Kesinlikle evet.
Sermaye Piyasası Kurulu'nun foreks piyasası işleyişine düzenleme getirmesi, yatırımcının ve aracı kurumların hem haklarını hem yükümlülüklerini ortaya koyması ve piyasayı sürekli denetim altına alması hem aracı kurumlar hem yatırımcılar için büyük avantaj. Ayrıca para yatırma-para çekme işlemlerinin Takasbank üzerinden gerçekleşmesi ayrı bir güvence. Fakat biz foreks piyasamızın bu dizayn edilmiş, mevzuatı, işleyişi, denetimi şeffaf ve güvenle sağlanmış durumunu yurt dışına pazarlayamıyoruz. Nedeni vergi.
Yerli yatırımcılar için foreks piyasalarında yapılan işlemlerden kazanç durumunda belli limitlerde, belli oranlarda beyana tabi vergi söz konusu. Yerli yatırımcının vergi konusunda talebi, hisse senedi yatırımcılarına uygulanan hisse senedi alım satımından doğan kazanca vergi uygulanmaması örneği. Asıl sorun ise yabancı yatırımcılarda. Dünyanın değişik yerlerinden bizim regüle edilmiş, denetim altında ve Takasbank güvencesi ile işlem yapılan piyasamıza ilgi var. Çünkü ürün aynı ürün, altın fiyatı günün herhangi bir saatinde Singapur'da da aynı İstanbul'da da. Petrolü foreks piyasasında alıp satarken Dubai'de ayrı fiyat Meksika'da ayrı fiyat yok. Ürün aynı, fiyat aynı. Bu durumda yatırımcı internet üzerinden işlem yapılan foreks piyasasında kendisine en fazla güven veren, alt yapısı güçlü şirketleri ve ülkeleri seçecektir. Ülkemizde alt yapı konusunda hiçbir problem yok, aracı kurumlar yüksek teknolojiye ciddi yatırımlar yaparak işe başlıyorlar. Güven konusu da çözülmüşken geriye sadece vergi konusu kalıyor. Türk foreks aracı kurumları yabancı yatırımcıyı ülke içine çekemiyorlar çünkü, yabancı yatırımcı da vergiye tabi ve bu verginin yabancı yatırımcı tarafından ülke içinden atadığı yasal temsilcisi aracılığıyla takip edilmesi, temsilci atanmamışsa yabancı yatırımcının çalıştığı aracı kurumun yabancı müşteri işlemini takip etmesi, vergisel durumu 15 günde bir yatırımcı adına beyan etmesi gerekiyor. Bu durum aracı kurum için ciddi külfet, en azından işlemleri takip etmesi gereken personel tarafından.
Türk foreks piyasası ciddi büyüme içerisinde. Aracı kurum sayısı artıyor, sektörde istihdam artıyor. Ve hala yolun başında sayılırız. Vergi konusunun çözülmesi durumunda şu anda yurt içinde gerçekleşen işlem hacmi çok küçük kalacaktır. Foreks bir ürün, herhangi bir ihracat ürünü gibi. Biz bu güzel-kaliteli ürünümüzü dünyanın her yerinde pazarlayabilir, yabancı yatırımcıyı ülke içine çekebiliriz. Tek engel vergi gibi duruyor.

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.