Wall Street’in kristal küresi şimdiden kırıldı mı?

BORSAGUNDEM.COM – DIŞ HABERLER SERVİSİ

Wall Street analistleri, fazlasıyla yıkıcı geçen 2022 yılında, 2023 yılına dair yaptıkları öngörülerde oldukça yanılmışa benziyor.

Borsagundem.com’un derlediği bilgilere göre, Wall Street’in kristal küresi kırılmış olabilir. ABD ekonomisindeki resesyondan Çin’deki toparlanmaya kadar birçok konuda yaptıkları tahminlerle Wall Street analistleri şimdiden çuvallamış gözüküyor.

Tahminler bir kutu süt kadar çabuk bozuluyor

Business Insider’dan Linette Lopez’in haberine göre, ABD'deki durgunluktan Çin'deki toparlanmaya kadar, Wall Street analistlerinin tahminlerinin yanlış olduğu şimdiden ortaya çıktı.

Wall Street analistleri işlerine dönüp masalarına yerleşip alım satım platformlarını açtıklarında, kaba bir karşılamayla karşı karşıya kalıyorlar: Piyasa, 2023 için büyük tahminleriyle şimdiden alay ediyor.

Wall Street analistleri ve ekonomistler grubu kendi yıllık geleneklerine uygun olarak önümüzdeki yıl ne olacağını tahmin eden uzun raporlar yayınlıyor. Bu tahminlerle analistlerin, firmaların, müşterilerin yani kısacası geleceğe dair bir kavrayışa sahipmiş gibi görünmesini ve hissetmesini istediğiniz kişilerde bunu sağlamaları gerekiyor. Buna bir istikrar cilası bile denebilir: “Bize paranızı vermeye devam edin; bu iş kontrolümüz altında.” Ve dünya gerçekten istikrarlı olduğunda, bu tahminlerin bazıları ancak bir çeyrek geçerli olabiliyor.

Ancak 2023 yılı, salgından etkilenen son birkaç yıl gibi, normal ve istikrarlı bir yıl olmadığını şimdiden kanıtlıyor ve finans dünyasının en büyük tahminlerinden bazıları, bir kutu süt kadar çabuk bozuluyor.

İki vitesli bir yıl

Wall Street'in ABD ekonomisine yönelik toplu tahminleri, genel bir aşırı tepki tablosu çiziyor. Çoğu analist, Fed'in faiz oranlarını yükselterek enflasyonu kontrol altına alma mücadelesinin etkili ancak aşırı hevesli olacağını ve yılın ilk yarısından bir durgunluğu tetikleyebileceğini düşünüyor. Konsensüse göre bu ekonomik tökezlemenin, Fed'i daha ciddi bir ekonomik çöküşten ve büyük iş kayıplarından kaçınmak için yılın ikinci yarısında rotayı büyük ölçüde tersine çevirmeye ve faiz oranlarını düşürmeye zorlaması bekleniyor. Ve bu denklemin ilk kısmı hisse senetleri için kötü olsa da, Fed'in sisteme enjekte etmesi gereken destekle piyasanın 2023'ün sonlarına doğru daha iyi bir temele oturmasına yardımcı olması öngörülüyor.

Kısacası, Fed'in beceriksizliği sayesinde işler piyasa ve ekonomi için bir süre çok kötü gidecek ve sonra çok ama çok daha iyiye gidecek. Ya da Amundi Asset Management'taki tahmincilerin dediği gibi, 2023 yılı ‘iki vitesli bir yıl’ olacak. Deutsche Bank analistleri de benzer bir yorumda bulunuyor: “Dokuz aydır beklediğimiz durgunluk yaklaşıyor. ABD'de 2023 ortalarına kadar bir durgunluk beklentimiz geçen bahardan bu yana yaşanan gelişmelerle güçlendi.” Bank of America ise daha da açık sözlü bir tavır takınıyor: “2023'e girerken, beklenen sadece bir şok kaldı: Resesyon.”

Yumuşak bir bekleme süreci

Ancak gerçeklik bu beyanlarla örtüşmüyor. Bir dizi sancılı salınım yerine, veriler daha yumuşak bir bekleme sürecine işaret ediyor. Bu ay, ABD ekonomisinin Aralık ayında 223.000 iş eklediğini, açık iş pozisyonlarının rekor seviyelere yaklaştığını ve teknoloji endüstrisinden gelen manşetlere rağmen işten çıkarmaların inanılmaz derecede düşük kaldığını gösteriyor ve bu veriler tam olarak bir durgunluğu tarif etmiyor. Ayrıca, Atlanta Fed, dördüncü çeyrek GSYİH'sının yüzde 4,1'e kadar çıkabileceğini tahmin ediyor. Düşen enerji fiyatları ve yumuşayan enflasyon verileriyle birlikte ele alındığında bu tür bir büyüme oldukça iyi bir haber gibi gözüküyor ve kesinlikle ‘durgunluk geliyor’ diye bağırmıyor.

Wall Street'in öngörülerine göre, Fed, ekonomiyi çökertene ve alelacele bir geri çekilmeye zorlanana kadar faiz oranlarını artıracak. BlackRock Investment Institute analistleri, “Bir resesyon öngörülüyor; merkez bankaları enflasyonu dizginlemeye çalışırken politikalarını aşırı sıkılaştırma yolunda ilerliyor.”

Ancak fiyat artışlarının şimdiden hafiflediğine dair açık işaretler bulunuyor. En son tüketici fiyat endeksi raporu, fiyatların Aralık ayında bir önceki aya göre yüzde 0,1 düştüğünü ve bir önceki yıla göre yüzde 6,5 oranında arttığını söylüyor. Bu oran elbette hala yüksek, ancak Temmuz'daki yüzde 9,1'lik zirvenin de oldukça altında anlamına geliyor. Ve bazı Fed yetkilileri, enflasyonun belini kırmaya yönelik ateşli açıklamalarda bulunmak yerine, TÜFE raporundan sonra duruşlarını yumuşatıyor. Fed yetkilileri, merkez bankasının Ocak ayı sonundaki toplantıda yarım puan yerine faizleri sadece 0,25 puan artırabileceğini öne sürüyor. Bu gerçekler de Wall Street'in tahmin ettiği uç noktalara karşılık gelmiyor.

Daha şimdiden bazı Wall Street iktisatçıları, güçlü ekonomi göz önünde bulundurulduğunda tahminlerini revize ediyor.

Tahminler revize edilmeye başladı

Tabii ki, tüm bunlarda bazı belirsizlikler bulunuyor ve Wall Street'in hala haklı olduğu söylenebilir. Ne de olsa, enflasyon yüzde 2 hedefine inene ve orada kalana kadar Fed'in ‘görev tamamlandı’ açıklaması yapması pek olası gözükmüyor. Apollo Global Management Ekonomisti Torsten Slok'un yakın tarihli bir notta işaret ettiği gibi, piyasa ‘enflasyon düşüyor, yani her şey yolunda’ sonucuna varırsa, Fed fiyatların tekrar yükselmesini önlemek için oranları daha agresif bir şekilde artırmak zorunda kalabilir. Atlanta Fed Başkanı Raphael Bostic ise, Fed’in faiz artırımlarını durdurmadan önce iş gücü piyasasının ve ücret artışının biraz daha sakinleşmesini istediğini ifade ediyor.

Ancak Wall Street'in çarpıcı 'önce artır sonra kes' tahmininin gerçekleşmesi için, Fed'in faiz oranlarını o kadar yükseltmesi gerekiyor ki, ekonomide bir şeyler kırılsın ve ani şekilde gidişatı tersine çevirmeye zorlasın. Bu yine de olabilir gözüküyor ancak verilerde henüz bu gerilim gözlenmiyor.

Daha şimdiden bazı Wall Street iktisatçıları, güçlü ekonomi göz önünde bulundurulduğunda tahminlerini revize ediyor. Ancak bunu yaparken henüz önceki tahminlerinden tam olarak geri adım atmaktan da geri duruyorlar. Bank of America ekonomi ekibi Salı günü tahminini revize ederek, “Görünümde hala hafif bir durgunluk var, ancak bunun şimdi değil, ileri bir tarihte başlamasını ve tüketici harcamalarındaki dayanıklılık, aşırı tasarruf, düşen enerji fiyatları, daha kolay finansal koşullar ve güçlü iş gücü nedeniyle daha düşük işsizlikle birlikte gelmesini bekliyoruz” yazıyor.

Rusya'nın Ukrayna'ya karşı savaşının kıtaya getirdiği çarpıcı değişiklik ve özellikle de enerji fiyatlarındaki artış göz önüne alındığında, analistleri suçlamak zor.

Avrupa ve derin resesyon

Salgın, savaş, emtia fiyatlarındaki sarsıntılar, enerji kıtlığı gibi dünyanın içinde bulunduğu tuhaf durum da, Wall Street'i geçen yılki tahminlerinde Avrupa'nın ekonomik görünümüne çok karamsar bir bakış açısıyla bakmaya sevk etmişe benziyor. Analistler, Avrupa’da derin bir resesyon öngörecek kadar ileri gidiyor. Goldman Sachs'taki analistler, ABD'nin dayanıklılığının Avrupa Birliği'ndeki durgunlukla tezat oluşturacağını düşünüyor. Fidelity, İngiltere ve Avrupa'da bir durgunluğun ‘neredeyse kesin’ olduğunu söylüyor.

Rusya'nın Ukrayna'ya karşı savaşının kıtaya getirdiği çarpıcı değişiklik ve özellikle de enerji fiyatlarındaki artış göz önüne alındığında, analistleri suçlamak zor. Şimdiye kadar verilerin bize gösterdiği şey, Euro Bölgesi ekonomik faaliyetinin hala yavaş olduğu, ancak analistlerin korktuğu kadar yavaş olmadığı. Bu ayın başlarında bölgenin iş faaliyetinin bir bileşimi olan S&P satın alma yöneticileri endeksi 49,3 geldi, yani hala 50'nin altında seyrediyor. Bu da bir daralma gösteriyor, ancak rakam, Kasım'daki 47,8 okumasının ve analistlerin 48,8 olan beklentilerinin üzerine çıkmış durumda.

Hala risk var evet, ancak özellikle emtia fiyatları düşmeye devam ederse ve Avrupa'da hava mevsim normallerinin dışında sıcak kalmaya devam ederse, durgunluğun düşünüldüğü kadar karanlık ve derin olmayabileceği gözüküyor.

Çin ekonomisi ve iyimserlik

Belki de Wall Street'in fazlasıyla iyimser olduğu tek yer ise Çin ekonomisi. Wall Street, Pekin için bir kez daha normale dönüş öngörüyor. Bu sefer tahminler, Pekin'in ’sıfır Kovid’ politikasının sona ermesinin Çin ekonomisinin pandemiden tamamen çıkmasını sağlayacağını ve ülkeye olan yatırımın geri döneceği anlamına geldiği fikrine dayanıyor.

Bank of America'nın tahmini, durgunluklar dünyanın geri kalanını sarsacak olsa da, Çin'in geri sıçramasının ‘kayda değer bir istisna’ olacağını savunuyor ve ülkenin yeniden açılmasının bir ‘rahatlama’ yaratacağını ekliyor. Pictet Asset Management ‘Çin toparlanması’ çağrısında bulunuyor. Principal Asset Management, toparlanmanın ‘güçlü’ olacağını söyleme cesaretini gösteriyor. Schroders, Çin ve Hong Kong hisselerinde alım fırsatı olduğunu söylüyor.

Ancak bu bakış açısıyla ilgili birkaç sorun bulunuyor. İlk olarak, ‘sıfır Kovid’ olmadan Çin, tamamen Kovid belasıyla baş başa kalmış gözüküyor. Pandemi hala büyümeyi baskılıyor. Yetkililer, vakaların büyük şehirlerde zirveye ulaştığını iddia ediyor, ancak bunu kesin olarak bilmek imkansız çünkü vaka sayıları yayınlanmıyor. Pandeminin tahribatına dair eldeki kanıtlar anekdot niteliğinde.

Açık olan şu ki, iş ekonomiye geldiğinde Çin hükümeti çaresiz görünüyor. Yakın tarihli bir notta China Beige Book, Çin'in en endişe verici uzun vadeli ekonomik sorunlarının devam ettiğine dikkat çekiyor. En büyük büyüme motoru ve varlık sınıfı olan emlak sektörü hâlâ eleştiriliyor. Bunun ekonomi genelinde her türden dalgalanma etkisi olduğu belirtiliyor. Bu nedenle, pandemiye yanıt olarak Pekin, emlak endüstrisinin aşırı ısınmasını ve ülkenin finansal sisteminin bazı kısımlarını da beraberinde götürmesini önlemek için koyduğu kısıtlamaları hafifletme yoluna gitmeyi tercih ediyor. Bunun ise oldukça riskli bir hareket olduğu gözüküyor.

Wall Street'in çok fazla umut bağladığı Çinli tüketiciyi geçmiş gücüne geri döndürmenin gerçekten yıllar alabileceği gözüküyor.

Ekonomide çaresizlik zamanları, umutsuz ekonomik önlemlerin uygulanmasını gerektiriyor. Wall Street'in çok fazla umut bağladığı Çinli tüketiciyi geçmiş gücüne geri döndürmenin gerçekten yıllar alabileceği gözüküyor. China Beige Book analistlerinin yazdığı gibi, “Ekonomik hızlanma yakın gözükmüyor ve ikinci çeyrekte başlayacak olası bir ekonomik hızlanmanın, son 40 yıllık standartlara göre oldukça düşük bir seviyeden gelmesi gerekiyor.”

Analiz ve tahmin

Adil olmak gerekirse, şu an için her Wall Street analistinin mahcup olduğunu söylemek zor. Sadece bir ay önceki konsensüs çağrıları her yeni veri noktasıyla birlikte daha eskimiş görünse de, UBS Asset Management'taki analistler muhtemelen hangi noktada oldukları konusunda oldukça iyi hissediyor: “Bir resesyon çok gerçek bir olasılık olsa da, yatırımcılar finansal koşullarda bu kadar keskin bir sıkılaşmaya rağmen küresel ekonominin dayanıklılığı karşısında şaşırabilirler. İstihdam piyasası kesinlikle soğuyacak, ancak sağlıklı hanehalkı bilançoları hizmet harcamalarını desteklemeye devam etmeli. Ayrıca, dünya ekonomisi üzerinde Avrupa ve Çin'den kaynaklanan bazı büyük engellerin şu andan itibaren 2023'ün ilk çeyreğinin sonuna kadar kötüye değil, iyileşmeye hazırlandığı gözleniyor.”

Analiz ve tahmin arasındaki fark, bilebileceğiniz bilgi ile bilemeyeceğiniz bilgi arasındaki farka karşılık geliyor. Bütün bir yıl boyunca dünyada ve piyasalarda ne olacağını tahmin etmek için hikayede çok fazla bağımsız değişken bulunuyor. Küçük zihinlerimiz ise onu ancak parçalara ayırabiliyor.

Piyasalarda resesyon endişesi

FED resesyon istiyor… Yatırımcılar ne yapmalı?

Güç kazanan resesyon kaygısı risk iştahını baskılıyor

Küresel köy yangın yeri

Küresel piyasalarda resesyon korkusu

2023’te küresel borsaların 3 büyük gündemi

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.