Vatandaş dolarını satıyor

BORSAGUNDEM.COM - ÖZEL

Türkiye ve dünya büyük bir döviz dalgasında sürükleniyor. Gelişmekte olan ülke para birimleri dolar karşısında değer kaybetti. Türkiye’de dün akşam saatlerinde 2.35’le başlayan dolar fırtınası 2.39’da son buldu. Bu sabah sert dolar rüzgarı biraz dinse de günün ilerleyen saatlerinde 2.41’le yepyeni bir rekor kırdı. Peki ne oldu da döviz böylesine uçup gitti. Üst düzey bir bankacı piyasalardaki büyük şoku Borsagundem.com için yorumladı.
 
DEVALÜASYON ZİNCİRİ

Dövizdeki yükselişin ana nedeni Rusya’daki hareketlilik. Rusya’ya yönelik başlayan yaptırımların ardından (ki bu da yaklaşık 2 ay oldu) Rus Rublesi’ndeki devalüasyon  yüzde 120’yi buldu. Son iki günde, geçen hafta Cuma gününden beri yaşanan devalüasyon ise yüzde 30’lara vardı.

Rusya vatandaşları Rus Rublesinden kaçıyor, bu da ciddi bir sorun. Bu durum Rusya’nın defolt  (batma, borçlarını ödeyememe durumu) etmesini gündeme getirdi.
Geçen hafta Cuma gününden beri gelişmekte olan ülkelerde yaşanan devalüasyon oranları ise şöyle;

Rus Rublesi:  Yüzde 30
Brezilya Reali: Yüzde 2.87
TL:  Yüzde 3

Aynı dönemde Kolombiya, Endonezya, Macaristan, Hindistan, G. Afrika gibi ülkelerde de yüzde 1 ile 2 arasında devalüasyon oldu. 

Rusya devalüasyonu durdurmak için faiz silahını kullandı ama etkili olamadı. Faizleri yüzde 10.5’den yüzde 17’ye çıkarmasına rağmen Rusların dolar talebi devam ediyor.  Rusya’da gecelik faizler yüzde 22’ye çıkmış durumda.

Şimdi Rusya’ya yönelik yaptırımların devamı, hatta artırılması konuşuluyor. Bu nedenle Rusların döviz talebi artıyor. Rus halkının dolar mevduatı yüzde 25’e çıktı. Rusya Merkez Bankası'nın faiz artırması da Rusların döviz talebini durdurmaya yetmedi.   
 
TÜRKİYE’DE TANSİYONU YÜKSELTEN OLAYLAR

Rusya’da çok yüksek devalüasyonun yarattığı dövizdeki dalgalanmaya içerdeki gelişmeler de destek verdi, yardımcı oldu. Özellikle ekonomiye yönelik siyasi demeçler, hafta sonu başlayan “paralel” operasyonu, AB’ye yönelik olumsuz açıklamalar Rusya’daki gelişmelerden ötürü dövizde artan tansiyonu besledi.

Rusya ve içerideki siyasi gündem birleşince iki günlük devalüasyon yüzde 3’e çıktı. Ama Türkiye’de uzun dönemli faizde hareket yok. 10 yıllık tahvil faizleri yüzde 8.45’ten yüzde 8.55’e çıktı. Yani fazla bir hareketlilik yok. Ancak kısa dönemli faizlerde yüzde 9’a doğru bir hareketlilik var.

Ukrayna’da iç savaşın çıktığı dönemlerde Rusya’dan çıkan para Türkiye’ye girdi. Ama şimdi Türkiye’ye girmediği gibi çıkıyor da. Derecesi, miktarı farklı olmakla birlikte tüm gelişmekte olan piyasalardan çıkıyorlar.

Şimdi Rusya Merkez Bankası’nın yeni önlemler alması bekleniyor. Rusya’da hareketlilik devam ettikçe bizde ve tüm gelişen piyasalarda devam edecek.
 
TASARRUF SAHİPLERİ DOLARINI SATIYOR

Türkiye için olumlu nokta, dolar 2.40’e gelince vatandaşlar satışa geçiyor. Satanlar kurumsal ya da şirketler değil. Daha çok kısa vadeli tasarruf sahipleri, bireyler, vatandaşlar. 
Ama Rusya’daki hareketlilik bizi olumsuz etkilemeye devam edecek. Rus turist sayısı azalacak. Rusların alım gücü azalacağı için bizden yapacakları ithalat da azalacak. Özellikle artması beklenen yaş sebze-meyve ihracatımız tehlikeye girdi.

Asıl sorun Ukrayna. Rusya’ya Ukrayna politikası için ders veriliyor. Rusya enerji kaynaklarına güveniyor ama enerji piyasasında belirleyici olmadığını gördü, gösterdiler. Şimdi Rusya’nın buna nasıl cevap vereceği merakla bekleniyor. Mesela Ortadoğu’ya müdahale edebilir mi? Doğrudan olmasa da dolaylı yollardan…  Bekleyip göreceğiz...
 

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.