Üretim patlaması, enflasyonun arttığına işaret ediyor

BORSAGUNDEM.COM – DIŞ HABERLER SERVİSİ 

Mart ayında son 37 yılın üzerinde güçlü imalat büyümesi görüldü ve bununla birlikte önümüzdeki aylarda enflasyon baskısı göstergelerini güçlendi.

Institute for Supply Management’ın aylık üretim anketi, daralmaya karşı genişlemeyi rapor eden şirketlerin düzeyini temsil eden % 64,7'lik bir okuma kaydetti. Bu, Şubat ayına göre 3,9 puanlık bir artışa ve Aralık 1983'ten bu yana en yüksek seviyeye işaret ediyor.

Ayrıca, verilerdeki çeşitli alt kategorilere verilen yanıtlar ve ankete katılanların yazılı özetleri, sektördeki koşulların ne kadar sıkı olduğunu gösterdi. Örnek vermek gerekirse, makine endüstrisindeki bir katılımcı “Yaygın tedarik zinciri sorunları. Tedarikçiler, kronik lojistik ve işgücü sorunları karşısında talep ve kapasiteyi yönetmekte zorlanıyor.” diye yorum yaptı.

Mobilya ve ilgili ürünler endüstrisindeki bir başka yönetici ise “Şubat ayında işler dibe vurdu; yıl sonuna kadar istikrarlı bir iyileşme bekliyoruz. Lojistikle birlikte enflasyon ve malzeme mevcudiyeti başlıca endişeler” diye yorum yaptı. 

ISM Başkanı Timothy Fiore, "şirketler ve tedarikçileri koronavirüs nedeniyle artan talep oranlarını karşılamak için mücadele etmeye devam ediyor. Uzayan teslimat süreleri, kritik temel malzemelerin geniş çaplı kıtlığı, artan emtia fiyatları ve ürünlerin taşınmasındaki zorluklar, imalat ekonomisinin tüm segmentlerini etkiliyor" diye konuştu.

Baskılar geçici olmayabilir

Pek çok ekonomist için anket, diğer veri noktalarının son zamanlarda gösterdiği, yani enflasyonist baskıların artmaya devam ettiği ve belki de Federal Rezerv yetkililerinin belirttiği gibi geçici bir temelde olmadığı mesajını güçlendirdi.

En son ISM imalat okuması, gayri safi yurtiçi hasılanın % 7,2 oranında büyüdüğü ve enflasyonun % 3,8 olduğu bir yıldan hemen önceydi.

Süveyş Kanalı'ndaki darboğaz dahil ancak bunlarla sınırlı olmamak üzere tedarik zinciri sorunları, hükümetin basamaklı devlet teşviki ve artan emlak, gıda ve benzin fiyatları ile birlikte trilyonlarca dolar önümüzde daha fazla enflasyona işaret ediyor.

Capital Economics'ten bir ekonomist olan Jonathan Peterson, bir notta "Daha büyük resim, mali politikanın oldukça genişleyici olmaya devam etmesi ve enflasyonda sürekli bir artışa işaret eden birkaç faktörden yalnızca biri olmasıdır" dedi.

Fed, daha yüksek enflasyon için çabalamada agresif davrandı ve yetkililer, en az % 2'lik bir seviye istediklerini ve bu hedefe ulaşılıncaya kadar faiz oranlarını düşük tutmaya kararlı olduklarını defalarca söyledi.

Başkan Jerome Powell, önümüzdeki birkaç ayın önemli ölçüde daha yüksek okumalar göstermesini beklediğini, ancak bunu "temel etkilere" veya Covid-19 krizinin ilk günlerinde alışılmadık şekilde bastırılan bir yıl önceki okumalarla karşılaştırmalara bağladığını söyledi.

Bununla birlikte, bu bakış açısı baskıların uzun vadede arttığını görenler tarafından tam olarak kabul görmüyor. Citigroup ekonomisti Andrew Hollenhorst, "Tedarik zinciri sorunlarının nihayetinde çözülmesi gerekirken, önümüzdeki aylarda girdi arzının üretim üzerinde bir kısıtlama ve fiyatlar üzerinde yukarı yönlü bir baskı kaynağı olarak kalmasını bekliyoruz" dedi ve ekledi: "Girdi fiyatları imalat sektörlerinde açıkça artıyor ve çoğu firma hammaddeler için daha yüksek fiyatlar ödedi. Bunun bir kısmı, kâr marjlarını sıkıştıran firmalar tarafından karşılanabilir, ancak bazı daha yüksek girdi maliyetlerinin tüketiciye aktarılmasını ve bunun da daha yüksek tüketim malları enflasyonuyla sonuçlanmasını bekliyoruz."

Özellikle tedarik zinciri sorunu şu anda yetkilileri sinirlendiriyor. Beyaz Saray, tedarik zincirleri söz konusu olduğunda kilit endüstriler için düzenli "stres testleri" yapıp yapmamayı tartıyor ve hatta CNBC’den Kayla Tausche'nin raporuna göre, önemli malzemeleri ve malları stoklamayı düşünüyor.

Hollenhorst, ekonominin merkez bankasının tam ve kapsayıcı istihdam standartlarına ve % 2 civarında enflasyona ne kadar yakın olduğu konusunda Fed'in fiyatlar ve istihdam verilerini yakından izlemesini beklediğini söyledi. Fed yetkilileri, kısa vadeli borçlanma oranlarını birkaç yıl boyunca sıfıra yakın tutmayı beklediklerini belirttiler, ancak daha önce veriler tahminleriyle çeliştiğinde geri adım attılar.

Hollenhorst, işgücü ve fiyatlandırma ile ilgili son veriler, "en azından mamul mallar sektöründe, en sonunda Fed’in ikili hedeflerine doğru" önemli ilerlemelere "yol açması gereken, hızlı yeniden işe alım ve daha yüksek enflasyon beklentilerini gösteriyor," diye yazdı.

Fed'in yakın zamanda enflasyonu engellemek için harekete geçmesi olası görünmüyor, ancak piyasalar sabırsızlaştı, tahvil getirileri bu yıl yüksek enflasyon ve hızlı ekonomik toparlanma beklentileri nedeniyle önemli ölçüde yükseldi.

Devlet teşviki, hem Ocak hem de Mart aylarında tüketici harcamalarında büyük patlamaları körükledi. Bank of America'ya göre, 27 Mart'ta sona eren yedi günlük dönemde, teşvik ödemeleri alan kişiler için kredi ve banka kartı harcamaları iki yıllık bir dönemde % 40 arttı.

Bleakley Advisory Group'un baş yatırım sorumlusu Peter Boockvar, "Sonuç olarak, üretimin kesinlikle ekonomik gücün kaynağı olduğunu biliyoruz, ancak yeterli ürünü uygun maliyetli ve zamanında teslim etmenin baş ağrılarıyla birlikte" dedi. "Enflasyonun geçici olup olmadığının anahtarı, kısmen bu baş ağrılarının ne kadar çabuk çözüleceğine bağlı olacak."

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.