Kamuoyunda “iş güvenliği” torbası olarak bilinen İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı, Meclis’in seçim tatili öncesi, önceki günkü son gün mesaisiyle birlikte yasalaştı.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı
Faruk Çelik’in, muhalefet gruplarının talep ettiği bazı düzenlemelerin tasarıya yansıtılması için yürüttüğü diyalog arayışları sonucu, toplam 90 maddelik tasarı emsali diğer torba düzenlemelerine oranla 3 gün gibi “rekor” düzeyde denilebilecek bir süratle Meclis’ten geçti.
Yeni dönemde iş sağlığı ve iş güvenliği alanında önemli yenilikler öngören
yasada yer alan belli başlı düzenlemeler özetle şu şekilde öne çıktı:
Asansörde bakım yasal zorunluluk - Asansörlerin yıllık periyodik bakımları yasal zorunluluk haline geliyor. Belediye sınırları içinde belediyeler, belediye sınırları dışında il özel idareleri, hizmete sunulacak asansörlerin yıllık periyodik bakımını yapacak ya da yetkilendirilmiş muayene kuruluşları aracılığıyla yaptıracak. 8 ya da daha fazla bağımsız bölümü olan binalarda asansörlerin aylık bakımı ile yıllık kontrolleri yönetici tarafından yaptırılacak. Yöneticisi atanmayan ana gayrimenkulde kat malikleri aylık bakım ve yıllık kontrolden ortak sorumlu olacak.
Madenlere yaşam odası kurulacak - Ölümlü iş kazası meydana gelen maden işyerlerinde, kusuru yargı kararıyla tespit edilen işveren, 2 yıl süreyle kamu ihalelerinden yasaklanacak.
- Madenlerde yaşam odası kurulacak. Ancak hangi madenlerde yaşam odası kurulacağı ve teknik özellikleri, ulusal ve uluslararası standartlara uygun olarak 1 yıl içinde çıkarılacak yönetmelikle belirlenecek.
- Madenlerde bulunulan yer ve giriş çıkış takip sistemini kurma yükümlülüğü 2016 yılının başında yürürlüğe girecek.
Gençlere istihdam - Kanunla, genç işsizler için istihdam teşviki getiriliyor. 18 yaşından büyük, 29 yaşından küçük olanlardan Türkiye iş Kurumu tarafından 31 Aralık 2016 tarihine kadar başlatılan işbaşı eğitim programlarını tamamlayanların imalat sektöründe işe alınmaları halinde 42, diğer sektörlerde ise 30 ay asgari ücret üzerinden sigorta primi işveren hissesi, İşsizlik Sigortası Fonu’ndan karşılanacak.
Özel güvenlikçiler gece 7.5 saatten fazla çalışabilecek - Yer altında çalışan maden işçilerinin günlük çalışma süresi en çok 7.5 saat, haftalık çalışma süresi ise en çok 37.5 saat olacak.
- Turizm, özel güvenlik ve sağlık hizmeti yürütülen işlerde, işçinin yazılı onayının alınması şartıyla 7.5 saatin üzerinde gece çalışması yaptırılabilecek.
Ermenek düzenlemesi... - Ermenek’te meydana gelen maden kazasında, sigortalı olanlar ile kazada hayatını kaybedenlerin hak sahiplerine, 6 ay süreyle brüt asgari ücretin iki katı tutarında İşsizlik Sigortası Fonu’ndan ödeme yapılacak. Bu ödemelerde vergi kesintisi yapılmayacak.
- Aynı mevkide faaliyette bulunan ve bu kanunun yayımı tarihinden önce İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu kapsamında “işin durdurulması” kararıyla kapalı olan madenlerde çalışan ve sigortalıların ödenmeyen net ücretleri, iş yerlerinin kapalı olduğu dönemle sınırlı olmak ve 3 ayı geçmemek üzere fondan aylık ödenecek. Bu ödemeler işverenden yasal faiziyle tahsil edilerek İşsizlik Sigortası Fonu’na gelir kaydedilecek.
Soma için müjde - Maden faciasının ardından Soma A.Ş.’ye ait kapanmış olan maden ocağında işten çıkarılan 2 bin 831 işçinin kıdem tazminatları ve diğer tazminat alacaklarını edinmelerine ilişkin düzenleme yapıldı. Buna göre; TMSF tarafından satışı gerçekleştirilen mal varlıklarından öncelikli olarak işçilerin kıdem tazminatları ödenecek. Eynez Maden Ocağı işçilerine 31 milyon 267 bin lira, Atabacasında çalışan işçilere de 9 milyon 817 bin lira olmak üzere toplam 41 milyon 84 bin liralık kıdem tazminatı ödenmesi gündeme gelecek.
Kazasızlık teşviki - Çok tehlikeli sınıfta 10’dan fazla çalışanı bulunan ve 3 yıl içerisinde ölümlü veya sürekli iş göremezlikle sonuçlanan iş kazası meydana gelmeyen işyerlerinde çalışanların işsizlik sigortası işveren payı, teşvik olarak bir sonraki takvim yılından geçerli olmak üzere ve 3 yıl süreyle yüzde 1 olarak alınacak. Teşvikten yararlanan işverenlerden ölümlü veya sürekli iş göremezlikle sonuçlanan iş kazalarını bildirmeyenler, iş kazasının meydana geldiği tarihten itibaren yararlandıkları primleri yasal faiziyle birlikte geri ödeyecek ve teşvikten 5 yıl süreyle yasaklanacak.
3. çocuk için yüzde 10 geçim indirimi - Asgari geçim indirimi, yüzde 5 olan üçüncü çocuk için yüzde 10’a çıkarılacak, sonrakiler için yüzde 5 olarak uygulanacak.
- Emekli olduktan sonra çalışanlardan kesilen yüzde 15’lik sosyal güvenlik destek primi oranı yüzde 10’a düşürülecek.
Mimar ve diş hekimi izin almayacak - Avukat, mali müşavir ve noterler gibi mühendis, mimar ve diş hekimlerinin de apartmanda büro açabilmeleri için kat maliklerinin izni gerekmeyecek.
- Ayakta tedavide katılım paylarının usulüne uygun tahsil edilmemesi nedeniyle, eczacılar hakkında öngörülen cezai şart, 5 asgari ücreti geçemeyecek.
SGK anonim veri satışı yapabilecek - SGK kimliği belirli veya belirlenebilir bir gerçek veya tüzel kişiyle ilişkilendirilemeyecek şekilde anonim hale getirdiği verileri araştırma, planlama ve istatistik gibi amaçlarla ücretli olarak paylaşabilecek. Anonim verinin tek tüzel kişiliğe ait olması durumunda noter onaylı muvafakat aranacak.
65 yaş aylığına zam - SSK ve BağKur emeklilerine Temmuz döneminde yapılacak artıştan sonra, dosya bazında ödenmesi gereken tutar esas alınmak suretiyle 1000 lira ve altındaki gelir ve aylıklara 100 lira, 1000 liranın üzerindeki gelir ve aylıklara da 1100 lirayı geçmeyecek şekilde seyyanen zam yapılacak. 65 yaş aylığı, 145 liradan 200 liraya çıkarılıyor.
Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.