Toplu işten çıkarmalar yeniden gündemde

BORSAGUNDEM.COM - DIŞ HABERLER SERVİSİ

ABD’de toplu işten çıkarmalar yeniden gündemde.

Borsagundem.com’un derlediği bilgilere göre, Fed’in rekor faiz artırım kampanyasına başlamasıyla durulması beklenen ABD iş gücü piyasası, zayıflık işaretleri gösterse de hala gücünü koruyor. Ancak son veriler, teknoloji şirketlerinin başlattığı kitlesel işten çıkarmaların kapıda olduğunu gösteriyor.

İş gücü piyasası zayıflama trendinde

MarketWatch’tan Joseph Adinolfi’nin haberine göre, yatırımcılar, Amerikan Merkez Bankası’nın (Fed) Mart 2022'de 1980'lerden bu yana en agresif faiz artırım kampanyasına başlamasından bu yana zayıflayan bir iş gücü piyasasının peşinde. Bu beklenti nihayet gerçekleşiyor gözüküyor.

Apollo Global Management'ın baş ekonomisti Torsten Slok, kitlesel işten çıkarmaların nihayet başladığına dair işaretler görüyor ve bunun, piyasalar tarafından yakından izlenen temel ekonomik veri serilerine yakında yansıyabileceği öngörülüyor.

Slok, daha çok WARN Yasası olarak bilinen İşçi Düzenleme ve Yeniden Eğitim Bildirim Yasası (Worker Adjustment and Retraining Notification Act) uyarınca toplanan verilerin, çalışanlara bekleyen fabrika kapanışları ve işten çıkarmalar hakkında önceden bildirimde bulunan şirketlerin sayısında bir artış gösterdiğini söylüyor.

Slok, artan işten çıkarmaların yakında haftalık işsizlik başvuruları verilerinde ortaya çıkacağını tahmin etmek için basit bir istatistiksel model kullanıyor. Bu veriler haftalık olarak işsizlik yardımına başvuran Amerikalıların sayısını takip ediyor. Slok, “İşsizliği tahmin etmek için WARN bildirimlerini kullanarak bir regresyon çalıştırmak, Ekim ayındaki ilk işsizlik başvurularının önümüzdeki haftalarda 250 bin ile 300 bin arasında bir seviyeye yükseleceğini gösteriyor” diyor.

Böyle bir artışın Wall Street tarafından göz ardı edilmesi zor olacağa benziyor. Son verilere göre, geçen hafta işsizlik yardımına başvuran Amerikalıların sayısı hafif bir artışla 207.000'e yükselmiş olsa da bu rakam pandemi döneminin en düşük seviyelerine yakın seyrediyor.

Tahvil ve hisse senedi piyasası etkilenebilir

Bu, Çalışma Bakanlığı'nın ABD ekonomisinin Eylül ayında 336.000 yeni iş eklediğini ve 170.000 olan tahmini fazlasıyla aştığını gösteren aylık verilerin hemen ardından geliyor. Enflasyonun önemli bir girdisi olarak görülen ücret artışının hızı yavaşlarken, önceki aylara ait istihdam verileri daha yüksek revize ediliyor.

Veriler, bazı ekonomistler tarafından, Fed'in ABD ekonomisini, iş gücü piyasasını ve ekonomiyi önemli ölçüde bozmadan enflasyonu dizginlemeyi başardığı ‘yumuşak iniş’e doğru yönlendirmeyi başaracağı fikrini desteklediği şeklinde yorumlanıyor.

İşten çıkarmaların artmaya başladığına dair herhangi bir işaret, yatırımcıların ABD ekonomisinin nereye gittiğine ilişkin beklentilerini maddi olarak etkileyebilir ve bu da piyasaları, özellikle de Hazine ve hisse senedi piyasalarını etkileyebilir.

S&P 500 Endeksi 2023 yılında neredeyse yüzde 14 oranında arttı ancak Hazine getirilerinin hızla yükselmesiyle büyük sermayeli gösterge Temmuz sonundaki en yüksek seviyesinden bu yana geriledi. Dow Jones da yıl başından bu yana yüzde 2,5 oranında artış gösterdi.

Çığ gibi büyüyor

Tarihsel veriler, işten çıkarmaların başladıktan sonra çığ gibi büyüdüğünü gösteriyor. Eski Fed ekonomisti Claudia Sahm, bu modeli Sahm Kuralı olarak bilinen şeyin temeli olarak kullanıyor. Oldukça basit olan bu kurala göre, işsizlik 12 ayın en düşük seviyesinden 50 baz puan yükseldiğinde tetiklenir ve politika yapıcıların ekonomiyi ve çalışanları desteklemek için daha hızlı ve agresif hareket etmelerine yardımcı olacak erken bir gösterge işlevi görür.

Pek çok büyük işverenin, geçmişi 1980'lerin sonlarına dayanan WARN Yasası uyarınca, yaklaşan toplu işten çıkarmaları çalışanlara ve eyalet hükümetlerine 60 ila 90 gün önceden bildirmesi gerekiyor. Slok'un aktardığı veriler Cleveland Federal Rezerv Bankası'nın tahminine dayanıyor.

ABD'de işsizlik maaşı başvuruları beklentilerin altında

İşsizlik rakamlarında borsalar için endişe verici iki detay

İş gücü piyasası soğuyor

ABD'de işten çıkarmalar azaldı

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.