THY, British Airways'i solladı

THY büyümeye devam ediyor. İlk çeyrekte zarar açıklasada geçen yıl Avrupa'daki havayolu şirketleri yüzde 1.8 büyürken THY yüzde 26 büyüdü. Kargoda yüzde 36'lık büyüme performansıyla sanki rekor deniyor.
Yılsonunda filo 200 uçağa ulaşacak. Bu yıl 38 milyon yolcu taşımayı öngörüyor. Geçen hafta yolcu sayısı açısından başta British Airways, pek çok şirketi geride bıraktı. Lutfhansa ve Air France'ın arkasından üçüncülüğe oturdu.
Rakamları, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Faruk Çelik'le görüşmekten gelen THY Yönetim Kurulu Başkanı Hamdi Topçu verdi. Topçu, THY'nin liginden örnekler vererek büyüme, istihdam, yatırım stratejilerini anlattı.
THY, Polonya'nın havayolu şirketi LOT'u almaktan vazgeçti. Bosna Havayolu'ndaki yüzde 49 ortaklığı bıraktı. Portekiz Havayolları'nın yüzde 49'una talip ama yönetmek istiyor. Fakat AB'nin antitekel kuralları buna izin vermiyor. "Gelin bizi alın" diyen yabancı şirketlerin sayısı 10-12.
Üç şirket AB'den. Ortadoğu ve Afrika ülkelerinden gelen teklifler inceleniyor. THY'nin tek amacı, ortak olduğu şirketi yönetmek, yönetim modelini ihraç etmek.
***
Dikey entegrasyona giden THY, pilotunu da yetiştirecek. Aydın'da kuracağı komplekste yetiştireceği 300 pilotun 200'ünü kendisi çalıştıracak, 100'ünü de isteyen şirketlere verecek. Önümüzdeki dönem bu çıkış sürecek. Havayolu işletmeciliğinde en önemli ölçütlerden biri olan "arz edilen koltuk/km" değişkenine göre Avrupa beşincisi.
11 iştirak ve 29 bin çalışanla THY bir holding ve burada başarının en önemli unsuru çalışanlar. Rakamlar ne derse desin yolcu için havayolunun vitrinini kabin ekibi ve pilot oluşturuyor. Bu açıdan THY'nin kalitesi tartışılmaz.
Ancak grev hakları bir torba yasayla sınırlanan çalışanlar, aynı hizmet kalitesini sunabilecek mi? Bazı çalışanlar sendikal hakların budanmasını eylemle duyurmak istedi. 305 çalışan işten atıldı. Durumları ne olacak?
Topçu, "gemileri yaktık" demeye çalışıyor. "Hakları için mahkemeye gidebilirler. Saygılıyız. Ama bu aile onları kabul etmez" diyor. Ve ekliyor: "Hakları ödenecek, ama geri almayacağız."
Toplu sözleşmede top hakemde
Çalışma Bakanı Faruk Çelik, THY'deki gelişmeleri yakından izliyor. Geçen hafta ILO toplantısına giderken ve dönerken Hamdi Topçu'ya "Arabuluculuk yaparım" deyince Topçu, Çelik'i ziyaret etti. Bakan'a "Yönetim kurulunun onayıyla eylemcileri geri almamaya karar verdik. Üzüldük ama ortada yasadışı bir eylem var" dedi.
İşveren olarak böyle bir ilkeyi benimsemişler. Hava-İş Sendikası ise, "İşten atılan 305 çalışanı geri alın" diye bastırıyor. İşveren de işçi sendikası da konuyu yargıya taşıdı. Ama toplu sözleşme konusunda Yüksek Hakem Kurulu çoktan devreye girdi. YHK bugün yarın son sözü söyleyecek. Ne derse taraflar buna uyacak.
***
Ortada hoş olmayan bir görüntü var. İşçi sendikası var, grev yasak. Bu ayıp Avrupa'nın beşinci büyük şirketine yakışmıyor. Uzlaşma kültürüne giden yol egoların terk edilmesinden geçiyor.
Türkiye'de havayolu sektöründe 20 şirkette 110 bin kişi çalışıyor ama sadece 14 bini sendikalı.
THY'nin bir kabin memurunun aldığı ücrete, özel havayolu şirketi dört kabin memuru çalıştırıyor. Bu da özel sektörün ayıbı.
Ama bir network havayolu şirketi olarak THY, kendisini düşük maliyetle çalışan yerli küçük şirketlerle kıyaslamamalı. Sendikayı maliyet olarak görüyorsa, rakiplerindeki küresel sendikacılık hareketini hatırlatmak isteriz.
Meliha Okur/SABAH

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.