Syriza'nın İspanyol kardeşi de iktidara yürüyor!

Yunanistan’da Alexis Tsipras liderliğindeki Radikal Sol İttifak’ın (Syriza) seçimden zafer elde etmesi, Avrupa’nın 'endişeli' gözlerini bu kez İspanyol Podemos’a çevirdi. Tıpkı Tsipras gibi genç bir siyasetçi olan Pablo Iglesias liderliğindeki Podemos (Yapabiliriz), anketlerde birinci sırada çıkmaya devam ediyor.
 
Syriza'yı örnek alan Podemos, dün başkent Madrid'de adeta bir gövde gösterisi düzenledi. "Değişim Yürüyüşü" sloganıyla yapılan yürüyüş ve mitinge katılan yaklaşık 100 bin kişi kentin merkezindeki Puerta del Sol Meydanı'nı hıncahınç doldurdu. Mitingde bir konuşma yapan Podemos lideri Pablo Iglesias, ekonomide kemer sıkma dönemine son verme vaadiyle iktidara gelen Syriza'yı övdü. Bu övgü, iki siyasal hareketin en temel ortak noktasının ve yola çıkış mottolarının da altını çiziyor. Yunanistan’daki kardeşine benzer olarak, Podemos da Avrupa’nın kemer sıkma politikalarına karşı çıkıyor ve ülkedeki geleneksel siyasetten ve işsizlikten şikayet eden “öfkeli” gençlerin umudu olma özelliğini taşıyor. Peki, Syriza'nın, anketleri yüzde 28’le önde götüren İspanya’daki kardeşinin vaatleri ne ve gücünü nereden alıyor?

 
‘ÖFKELİLER’DEN DOĞDU
1978 doğumlu Pablo Iglesias tarafından geçen yıl 16 Ocak’ta kurulan Podemos, İspanya’da 2011-2012’de meydana gelen Indignados (Öfkeliler) adlı sokak hareketinin ardından ortaya çıktı. Sokağa çıkan milyonlarca kişi herhangi bir parti tarafından temsil edildiğine inanmıyor, yolsuzluk ve eşitsizlik vurgusu yapıyor ve İspanya’nın siyasi arenasında ciddi bir değişiklik talep ediyordu. İşsizlik 2011’de yüzde 20, 2012’de ise yüzde 26 olarak açıklanmıştı ve gençler bu düzenin değişmesini istiyordu. İşte Podemos, tam da bu “öfkelilerin” taleplerini yönlendirebilecekleri, özellikle gençlerin siyasette yer bulabildiği bir parti olarak kuruldu. Eğitimciler ve aktivistlerin bünyesinde bulunduğu Podemos, yalnızca bir yıl içinde, 32 yıldır iktidarı aralarında değişen Halk Partisi ve Sosyalistlere meydan okuyabilmeyi başardı.
 
BAŞBAKAN RAJOY’U ENDİŞELENDİRDİ
Birçok İspanyol’un gözünde 'yolsuzluğun sözcük anlamı' haline gelen İspanya Başbakanı Mariano Rajoy’a karşı giderek güçlenen bir aday olan Pablo Iglesias, partinin başına geçmeden önce Madrid’de bulunan Complutence Üniversitesi’nin Siyaset Bilimi bölümünde akademisyenlik yapıyor ve televizyondaki tartışma programlarına katılıyordu. Partinin başına geçtikten sonra Avrupa genelinde şaşkınlık yaratan Iglesias, partisine destek veren ve internet üzerinden oy kullanan 107 bin kişinin yüzde 89’unun isteğiyle Kasım’da parti başkanlığına yeniden seçildi. Aynı ay yapılan bir ankette ise Podemos’un oy oranı yüzde 28 çıkarak başta Başbakan Rajoy olmak üzere İspanyol siyasetçileri endişelendirdi. Bunun yanı sıra, Mayıs’ta Avrupa Parlamentosu seçimlerine giren Podemos, yüzde 8 oy alarak kuruluşunun yalnızca dördüncü ayında büyük bir başarıya imza atmış oldu.
 
KATALANLARIN BAĞIMSIZLIĞI İÇİN OYLAMA
Iglesias, sağ ve sol paradigmasını aşarak yeni bir siyaset modeli oluşturma sözü veriyor. Ne var ki, parti içinde yüksek kademede olanların daha önce komünist gruplarda yer almış olmaları nedeniyle, Podemos’un parti programına şüpheyle yaklaşanlar da var. Oligarşiyi ve rejimi sık sık eleştiren Iglesias’ın ana taleplerinden bir tanesi, İspanya anayasasının “1978 rejiminden arınması için” yeniden yazılması. Iglesias’ın bir diğer hedefi, sistemi, yalnızca kendilerine hizmet eden ve yozlaşmış politikacılardan arındırmak. Iglesias, yıllar boyunca kazançlı işleri kendi aralarında paylaşan siyasetçilerin İspanya ekonomisini çökerttiğini savunuyor. Podemos’un şüphesiz en büyük vaatlerinden biri ise Katalanların bağımsızlığı için oylama yapılmasına izin vermesi.


YÜKSEK GELİRLİLERDEN ALINAN VERGİ ARTIRILACAK
Ekonomik olarak Syriza’yla paralellik gösteren Podemos’un gündeminde İspanya’nın kamu borcunun yeniden yapılandırılması, hükümet müdahalesi ve daha iyi kamu hizmeti için başta yüksek gelirlilerden alınanlar olmak üzere vergilerin artırılması bulunuyor. Parti, Almanya’nın başını çektiği Avrupa kemer sıkma tedbirlerine ve euro bölgesindeki para politikasına meydan okuyor. Iglesias’ın ülkede yüzde 24’lerde seyreden işsizlik oranını azaltmak için çözümü ise İspanyolların daha az çalışması (haftada 35 saat), yeni iş alanlarının kurulması için bir kamu yatırım programı oluşturulması ve iş olanaklarının yeniden dağıtılabilmesi için emeklilik yaşının 60’a çekilmesi. Bunların yanı sıra, Podemos’un programında, “gayrimeşru kısımları bulmak amacıyla İspanya’nın kamu borcunun denetlenmesi" dikkat çekiyor. Kârlı şirketlerin işçileri kovmasını ve azami ücret uygulamasını yasaklamak isteyen genç siyasetçi, ekonomi hakkındaki düşüncelerini açıklarken konuşmasında sık sık Joseph Stiglitz, Paul Krugman ve Kenneth Rogoff gibi isimlerden alıntı yapıyor.



GELENEKSEL İKİ PARTİLİ SİSTEMİ YIKACAK MI?
Rajoy’un başında bulunduğu Halk Partisi, Podemos’u, anamuhalefet olan Sosyalistleri zayıflatabilecek radikal bir parti gibi görüyor. Rajoy, yatırımcıların İspanya’dan kaçmasından duyduğu endişeyi dile getiriyor ve Podemos’u, “İspanya’nın diktatörlükten kurtulmasından bu yana kaydettiği ilerlemeyi yok etmeye çalışmakla” suçluyor. Her ne kadar İspanya Başbakanı, “Eğer birileri gelişimi geriye almak ve ilerlemeyi çöpe atmak istiyorsa, sanırım bu cahillikten kaynaklanıyor, ancak bu çok mantıksız” dese de, milyonlarca İspanyol, ilerlemenin önünde engel olarak Rajoy’u görmeye devam ediyor. İspanyol radyo istasyonu Cadena Ser’in yayınladığı bir anket, Podemos’un diğer siyasi partileri geride bırakarak yüzde 27.5 oy alacağını öne sürdü. Kasım’da yapılması planlanan seçimlerde geleneksel iki partili sistemi yıkacağına kesin gözüyle bakılan Podemos’un lideri Iglesias’ın Başbakan olacağını düşünenlerin oranı ise yüzde 44.
 
‘UMUT GÜNEŞİ YUNANİSTAN’DA YÜKSELDİ’
Daha önce birçok kez Syriza’ya desteğini dile getiren ve Tsipras’la birlikte mitingler düzenleyen Iglesias, Yunanistan’da Pazar günü yapılan seçimlerin sonuçlarının belli olmasının ardından “Umut güneşi Yunanistan’da yükseldi” yorumunda bulundu ve 9 bin kişinin katıldığı “Zamanı Geldi” adlı yürüyüşte konuşma yaptı. Valencia’daki konuşmasında İspanya’yı, Yunanistan örneğini takip edip kemer sıkma politikalarına karşı bir partiye oy vermeye çağıran Iglesias, “Umut başladı, korku sona erdi. Podemos ve Syriza, başarabiliriz” dedi. Kalabalıkta İspanya’nın yanı sıra Syriza ve Yunanistan bayrakları da dalgalandı. 

Neşe İdil / Radikal

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.