Suriyeli işçiler geliyor

Sayıları 2 milyon sınırına yaklaşan Suriyeli mülteciler için beklenen yönetmelik çıktı. Mithat Yurdakul'un Milliyet'teki haberine göre düzenlemede, sığınmacılara Türkiye’de pasaport gibi kabul edilecek birer kimlik kartı dağıtılması öngörülüyor.

Yasal olarak çalışma imkânı tanınacak olan Suriyeliler, iş için ilk olarak büyükşehirlere ve bölge kentlerine yerleştirilecek. Sektör ve işletme başına ‘Suriyeli sınırı’ olacak. İşçilikten, öğretmenlik ve mühendisliğe kadar değişen mesleklerde iş bulabilecek olan Suriyelilere yönelik prim desteği de gündemde.

Suriye’den göç edenlerin barınma ve istihdamına yönelik Geçici Koruma Yönetmeliği Resmi gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Çoğunluğu Suriyeli göçmenleri içine alan düzenlemeye göre, Türkiye sınırından geçerken tespit edilen yabancılar ya da “makul süre” içinde yetkililere başvuranlara idari para cezası kesilmeyecek.

Suç işleyen kapsam dışı

Türkiye’ye gelen sığınmacı yabancılar, işkence tehdidi ya da kimlikleri nedeniyle baskı altında olacakları yerlere geri gönderilemeyecek. Düzenlemeden, “kitlesel akın” dönemlerinde Türkiye’ye gelenler yararlanacak, önce gelenlere koruma statüsü uygulanmayacak. “Zalimce eylem yaptığı” düşünülenler ile terör eylemi planladığı ya da terör eylemlerine karıştığı tespit edilenler uygulamadan yararlanamayacak. Ciddi suçtan mahkum olanlar, Türkiye’de ceza gerektiren eylemlerde bulunanlar veya hakkında insanlık suçu hükmü bulunanlar da statüye alınmayacak.

Beyanla kimlik verilecek

Türkiye’ye sığınmak isteyen yabancıların üzerleri, eşyaları ve araçları asker tarafından aranacak. “Asker olmayan silahlı unsurlar” ise silahsızlandırılacak. Kimliği olmayan yabancıların beyanı esas alınacak.
Fotoğraf ve parmak izi alınacak olan sığınmacılara İçişleri Bakanlığı tarafından ücretsiz “koruma kimlik belgesi” verilecek. Sığınmacılar, Göç İdaresi Genel Müdürlüğü tarafından belirlenen illere gönderilecek.

Gaziantep’ten çok talep var

Yetkililer, sığınmacıların tüm illerde çalışmasına sıcak bakmıyor. Suriyelilerin, büyük kentler ile güney ve Güneydoğu kentlerinde çalıştırılması olası. Özellikle Gaziantep’te Suriyelilerin çalışması için büyük talep olduğu belirtildi. Bayburt, Bitlis gibi küçük illerin de Suriyeli istihdamına açılması söz konusu.

Pamuk toplama, tekstil gibi işlerde Kaçak olarak çalışan Suriyelileri sistem içine almayı hedefleyen sistem uyarınca, sektör ve işletme başına Suriyeli limiti getirilebilecek. “Bir fabrikanın en fazla yüzde 10’u sığınmacılardan oluşabilir” ya da “tekstil işçilerinin yüzde 20’si Suriyeli olabilir” gibi limitler belirlenecek.

Ücret skalası belirlenecek

Suriyeli işçiler sadece fiziksel ağırlıklı işlerde çalışmayacak. Suriye’den çok sayıda öğretmen, mühendis ve tercümanın da Türkiye’ye geldiği, şirketlerin talep etmesi halinde bunların da çalışabileceği belirtildi.

İşçilerin maaş ve sosyal güvenlik konuları daha sonra netleşecek. Suriyeli işçilere, yaptıkları işe göre mevcut asgari ücretin üzerinde ayrı bir asgari ücret belirlenmesi gündemde. Suriyelilere düşük prim belirlenmesi ya da primlerinin devlet tarafından ödenmesi de seçenekler arasında.

Doğum kontrolü desteklenecek

Yabancı kimlik numarası alan sığınmacılar, katılım payı ödemeksizin tedavi hizmeti alabilecek. Sığınmacılara, “üreme sağlığı” desteği verilecek, uyuşturucu bağımlıları tedavi edilecek.
Sosyal yardımlardan yararlanmaları sağlanacak sığınmacılara tercümanlık hizmeti de verilecek. Psikolojik destek alacak olan yabancılar, insan kaçakçılığı girişimlerine karşı da korunacak. TÜİK tarafından istatistiki bilgileri tutulacak olan sığınmacılarla ilgili işlemler konusunda MİT Müsteşarlığı’nın istihbari talepleri de yerine getirilecek.  

İşveren Suriyeli isteyecek

Sığınmacılara, geçici koruma süresince çalışma izni verilebilecek. Milliyet’in aldığı bilgiye göre, öncelikle İçişleri Bakanlığı tarafından sığınmacı tespiti yapılacak. Sığınmacılar kadın, çocuk ve erkek olarak sayılacak. Yapılan tespitlere göre koruma kimlik belgesi alacak olan sığınmacılar, işverenlerin taleplerine göre işe yerleştirilecek. İşverenler, çalıştırmak istedikleri Suriyelilerin kimlik örnekleriyle Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na başvuracak.
Bu kimlikler pasaport yerine de geçecek. Yetkililer, “Çoğu sığınmacı olmak için pasaportunu yırtıyor. Artık statüleri belli olacak” diye konuştu.

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.