Süper iletken LK-99 ekonomide dengeleri değiştirebilir

BORSAGUNDEM.COM - DIŞ HABERLER SERVİSİ

Dünya ekonomisi ve piyasalar bazı kritik ürün ve bileşenler etrafında amansız bir mücadeleye sahne oluyor. Önce yarı iletken teknolojisi ve çip endüstrisi, ardından yapay zeka ve şimdi de süper iletken LK-99.

Borsagundem.com’un derlediği bilgilere göre, henüz şüpheli olmak için nedenler olsa da, bilim dünyasının yeni keşfi süper iletken LK-99’un birçok alanda hayati kolaylaştıracağı ve ekonomide dengeleri değiştirebileceği öngörülüyor.

Normal sıcaklık ve basınçta çalışıyor

Bloomberg’de yer alan makaleye göre, bilim dünyasında şimdiden sansasyon yaratan yeni buluş LK-99, bilimsel manzarayı ve ardından küresel ekonomiyi kökten değiştirme potansiyeli taşıyor. Uzmanlar, ihtimallerin gerçek olması durumunda, LK-99’un keşfinin tüm dünyayı derinden etkilemesini bekliyor.

Temmuz ayı sonlarında, bir grup araştırmacı olağanüstü bir keşfi bildiren iki makale yayınladı: “Normal sıcaklık ve basınçta çalışan bir süper iletken.” ‘LK-99' olarak adlandırılan madde, bakır atomları katkılı apatit minerallerinden oluşuyor. Makalenin yazarları, geleneksel süper iletkenler gibi LK-99’un da elektriği dirençsiz iletebileceğini söylüyor. Ama en önemlisi, LK-99 bunu aşırı soğutma veya yüksek basınçlı koşullara ihtiyaç duymadan yapabiliyor. Uzun süredir kuramlaştırılan  ve bilimsel alanın ‘kutsal kâsesi’ olarak adlandırılan böylesi bir malzeme, ilk kez elle tutulur bir halde bulunuyor.

Henüz hakem denetiminden geçmedi

O zamandan beri, sonuçları doğrulamak için bir mücadele veriliyor. İki teorik analiz, yazarların iddialarının en azından makul olduğu sonucuna varıyor. Düzinelerce başka ekip de, bu başarıyı deneysel olarak kopyalamaya çalışıyor. Malzeme bilimi ve yoğun madde fiziği uygulayıcıları arasında baş dönmesine yakın bir hissiyat hakim.

Yine de erken konuşmamak ve akıllıca davranıp dikkatli olmak gerekiyor. Her iki makale de henüz hakem denetiminden geçmiş değil. Bazı uzmanlar deneyi ‘özensiz' olarak adlandırıyor. Diğerleri ise bazı şüphelerini dile getiriyor. Bilim sahası, uzun zamandır yutturmaca ve yanlış umutlarla boğuşuyor. 2020 yılında Nature'da yayınlanan ve benzer bir atılım iddiasında bulunan bir çalışmanın geri çekilmesi de bunu kanıtlıyor.

Süper iletkenlerin süper gücü

Böyle bir başarının etkilerinin, eğer gerçekleşirse derin olması bekleniyor. Bilimsel ortam neredeyse bir gecede değişebiliyor. Süper iletkenlerin süper gücü, elektriğin, -320 F’ye kadar soğutulmaları ve muazzam bir basınca maruz kalmaları koşuluyla, dirence karşı enerji kaybetmeden içlerinden geçmesinde yatıyor. Bu da, oda sıcaklığındaki bir LK-99 sürümünün düşük maliyetle ve geniş çapta devreye alınabileceğini ve enerjiden ulaşıma ve bilgi işleme kadar birçok alan devrim yaratabileceğini gösteriyor.

Örneğin, süper iletken malzemeler kullanılarak, şu anda çok büyük bir zorluk olan elektrik üretimi ve iletiminden kaynaklanan enerji kaybı ortadan kaldırılabiliyor. Böylece maliyetler düşürülebiliyor ve emisyonlar azaltılabiliyor. Rüzgar ve güneş enerjisi süresiz olarak depolanabiliyor. Dizüstü bilgisayarlar, telefonlar, elektrikli arabalar için pil ömrü uzatılabiliyor. Daha da cezbedici şekilde, oda sıcaklığında süper iletkenler daha küçük ve daha az maliyetli reaktör tasarımlarını mümkün kıldığından ‘nükleer füzyon’un ticari olarak uygun görülmeye başlaması bile olasılıklar dahilinde bulunuyor.

Fantastik bir geleceğe açılan kapı

Dahası da bulunuyor. Süper iletkenler sayesinde, rayların üzerinde süzülen, havada asılı duran trenlerin sıradan hale gelmesi mümkün gözüküyor. Tıbbi görüntüleme cihazları daha küçük, daha ucuz ve daha hassas hale gelebiliyor. İlaç tasarımından iklim bilimine kadar her şeyi hızlandırma potansiyeline sahip pratik kuantum bilgisayarlar, geliştirilmiş doğruluklar ve performansları sayesinde daha uygulanabilir hale gelebiliyor. Aslında, elektromanyetik süreçlere dayanan hemen hemen her teknoloji, süper iletkenler sayesinde dönüştürülebiliyor.

Elbette, LK-99’un da diğer bazı örnekler gibi hayal kırıklığı yaratma riski bulunuyor. Bazen gerçek olamayacak kadar iyi görünen şeylerin kaderi de tam bu şekilde seyrediyor. Bu, biilimsel ilerlemenin doğasına da maalesef uygun bir durum: “Denemeler ve yanılmalar, zaferler ve başarısızlıklarla dolu; riski, hırsı ve arada bir de olsa sıra dışı iyimserliği ödüllendiren bir süreç.”

ABD'li bilim insanlarından tarihi keşif!

1300 yıllık buz tabakasının içinde 'inanılmaz keşif'

Yarı iletkenler dünya ekonomisi için neden bu kadar önemli?

Yarı iletken hisseleri yükselmeye devam ediyor

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.