SPK, BTK ve BDDK 'Foreks' piyasasını denetledi

Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) Aracılık Faaliyetleri Dairesi Başkanı Ali İhsan Güngör, "Foreks" piyasası aracı kurumları üzerinde yaptıkları denetimlerde, sistematik olarak yatırımcı hak ve yararına bir aykırılık olduğuna yönelik bir tespite ulaşılamadığını bildirdi.

Güngör, Foreks Piyasasındaki Aracı Kurumların Bireysel Yatırımcıları Mağdur Ettikleri İddialarının Araştırılması amacıyla TBMM Dilekçe Komisyonu bünyesinde kurulan alt komisyonda, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) ve Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) ile hazırladıkları raporu sundu. 

Denetimin kapsamının ne şekilde olması gerektiği, denetim yöntemlerinin neler olabileceğiyle ilgili kurum temsilcileriyle birçok toplantı gerçekleştirildiğine işaret eden Güngör, denetimin kapsamı konusunda en yüksek işlem hacmine sahip 10 aracı kurumun seçildiğini kaydetti.

Bu kurumların işlemlerinin, sektörün toplam işlem hacminin yüzde 72’sine tekabül ettiğini, yapılan denetimin temsil kabiliyetinin, sektör için bir gösterge niteliğinde olduğunu belirten Güngör, yapılan denetimlerde, likidite sağlayıcıdan gelen fiyatları dikkate almadıklarını, yatırımcıya aracı kurumlar tarafından platform üzerinden sunulan fiyatları birbiriyle karşılaştırdıklarını aktardı.

Güngör, "Yapılan denetimler sonucunda, sunulan fiyatlar bakımından müşterilerin hak ve yararına zarar verecek bir usulsüzlük bulunduğuna ilişkin bir tespitimiz bulunmadı." dedi.

Yüksek tutarda zarar oluşan tarihlerdeki yatırımcıların işlemlerini de incelediklerini ifade eden Güngör, şunları kaydetti:

"Burada zararla kapanan pozisyonların kapanış fiyatlarını ve o tarihte platformda sunulan fiyatları inceledik. Hem müşterilerin kendi kapattıkları hem de otomatik kapanan pozisyonlar, ayrı ayrı incelendi. Burada müşteri aleyhine özellikle bir değişiklik yapılmadığına yönelik sonuca varıldı.

Aracı kurumlarda, likidite sağlayıcıdan gelen fiyatların saklanması konusunda mevzuatta zaman damgasıyla ilgili bir zorunluluğumuz var. Zaman damgası yükümlülüğüne uymayan bazı aracı kurumlar tespit ettik. Ancak, müşterilere sunulan fiyat bilgileri mevcut olduğundan, o veriler üzerinden bunun kontrolü yapıldı. Bu kontrolde de aynı yatırımcı seçildi ve menfi bir tespitimiz yer almadı."

İki kurumda aykırılık

"Deneme hesabı"yla ilgili çalışma esaslarının da kontrol edildiğini bildiren Güngör, deneme hesaplarının altı işlem günü çalıştırılması ve 50 adet işlem yaptırılması gerektiğini anımsattı.

Sunulan fiyatların gerçek zamanlı olması gerektiğini; bu denetimler kapsamında iki kurumda çeşitli nedenlerle aykırılık tespit edildiğini aktaran Güngör, "Bunun dışında herhangi bir hileli uygulama tespit etmedik. Bu aykırılık tespit edilen kurumlarla ilgili olarak da gerekli yaptırımlar yine kurulumuzca uygulanacak." bilgisini verdi.

Bunun dışında, fiyatlarda log kayıtlarının zaman damgalı olarak tutulması ve Sermaye Piyasaları Birliğine bildirilmesi yükümlülüğü olduğunu hatırlatan Güngör, bir aracı kurum haricinde müşterilere yansıtılan fiyatlarda log kayıtlarının tutulduğunu vurguladı.

Güngör, "Fiyatların, Sermaye Piyasaları Birliğine bildirilmesiyle ilgili herhangi bir eksiklik tespit edilmedi, bir hata, hile unsuruna da rastlanmadı. Denetim sonucunda nihai olarak, sistematik olarak yatırımcı hak ve yararına bir aykırılık olduğuna yönelik bir tespite ulaşılamadı. Yatırımcı hak ve yararına aykırı olmamakla beraber aracı kurumlar bazında tespit edilen bazı eksikliklerle ilgili idari incelemeler, savunmalar alınıp, gerekli işlemler kurumumuzca yapılacak." değerlendirmesini yaptı. 

Dörtte biri oranında azaldı

Şubat 2017'de kaldıraç oranının 10 ile sınırlandırılmasının ardından, 110 bin olan yatırımcı sayısının 75 bine düştüğünü bildiren Güngör, "Bunun 70 bini, yatırımcılar tarafından ileride işlem yapma olasılığı kapatılmayan hesaplar. Bir şekilde 3 lira, 5 lira aracı kurumlarda duruyor. Burada gerçek yatırımcı sayısı 5 bine düşmüş durumda. Daha önce 21 bin yatırımcının açık pozisyonu vardı." dedi.

Güngör, Takasbank'taki teminat miktarının da yaklaşık yarısı oranında azaldığını; günlük işlem hacminin de o tarihe göre dörtte birine düştüğünü bildirdi.

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.