Spekülatif yatırım çılgınlığı borsaları yeniden şekillendiriyor

BORSAGUNDEM.COM – DIŞ HABERLER SERVİSİ

2021 yılında spekülatif yatırımlar küresel borsaların en çok tartıştığı konu oldu. GameStop çılgınlığı sırasında perakende yatırımcılar ve sosyal medya destekçileri hisse senedinin fiyatını 8 Ocak ile 28 Ocak arasında %2.700 yükseltti. 900 bin yatırımcı bir günde GameStop hisselerinin ticaretini yaptı.

Bu spekülatif yatırım çılgınlığını sinema zinciri AMC ve fitness ürünleri üreticisi Pelaton takip etti. Borsa ticaret platformu Robinhood perakende yatırımcı atağı sonrasında bazı ticari işlemleri kısa süreli durdurmak zorunda kaldı ve ABD Kongresi’nin tepkilerini üzerine çekti.

Financial Times (FT) yazarı Gillian Tett eski ABD Başkanı Donald Trump’ın perakende yatırımcıları teşvik etmek için yeni bir girişim içerisinde olduğuna dikkat çekiyor. Ekim ayında Digital World Acquisition Group (DWAC) adlı özel amaçlı bir satın alma şirketi (SPAC) Trump Media and Technology Group'ı satın aldı. Pazartesi günü yapılan duyuruda, ABD Kongre Üyesi Devin Nunes'in gelecek yıl şirketi yöneteceği duyuruldu.

FT yazarı, Nunes’in eski bir süt çiftçisi olduğunu, şirketlerin üst düzey yönetimine dair hiçbir bilgisi olmadığını ve bu hafta içerisinde DWAC firmasının piyasa düzenleyici kurum tarafından araştırıldığının açıklandığını hatırlatıyor. Buna karşın borsagundem.com’un derlediği bilgilere göre şirketin hisseleri bu hafta %48 oranında artış gösterdi ve ekim ayıdan bu yana 6 kat değer kazandı. Tett şirketin GameStop’ın aksine henüz öngörülen bir geliri veya iş stratejisine de sahip olmadığını belirtiyor.

Tett, DWAC hisselerindeki hareketin sadece siyasi bir hareket değil aynı zamanda ABD borsasındaki spekülatif çılgınlığın da habercisi olduğunu söyledi. Yazara göre bu hareket aynı zamanda ABD Merkez Bankası’nın trilyonlarca dolarlık likidite desteğinin borsa balonu yaratma potansiyeline de işaret ediyor.

FT yazarına göre bu spekülatif yükselişte dikkat edilmesi gereken üçüncü önemli nokta ise siber dünyanın finansal piyasaları nasıl yeniden şekillendirdiği yönünde. Tett “Günümüzde siyasi söylemler nasıl dijital kabilecilik ve tünel vizyonu ile tanımlanıyorsa, spekülatif borsa çılgınlığı da sosyal ağların ve dikkat kalıplarının gücünü vurgulamaktadır. Trump’ın SPAC destanı daha büyük bir yapısal değişimin sadece bir işareti” ifadelerine yer verdi.

Tett söz konusu düşüncelerini sorgulamak için Turan Bali, David Hirshleifer, Lin Peng ve Yi Tang’ın ortak bir araştırmasına başvuruyor. Araştırmacılar ‘piyango hisse senedi’ olarak da adlandırılan ve sert yükselişlerin ardından aynı sertlikte düşerek perakende yatırımcılarda büyük kazançlar ve büyük kayıplar yaratan hisse senetlerini inceliyor.

Piyango hisselerinin doğası uzun zamandır davranışsal finans camiasında tartışma konusu olmuştur. Tett, ekonomistlerin genellikle bu olgunun iki temel kavram üzerinden incelediğini belirtiyor: yatırımcı önyargısı (bazı yatırımcıların borsaları bir kumar biçimi olarak gördükleri için piyango hisselerini sevdikleri fikri) ve bilgi asimetrileri (perakende yatırımcıların ödemeler hakkında mantıklı kararlar vermelerine izin verecek bilgilerden yoksun olmaları, rasyonel ekonomik aktörler kavramıyla alay etmeleri).

Bununla birlikte, yeni araştırmalar piyango hisselerini analiz etmede üçüncü bir faktörün daha da önemli olabileceğini savunuyor: "dikkat çekmek". Bu noktada Tett, yoğun veri akışından boğulan borsalarda yatırımcıların bir ekosisteme odaklanmayı nerede ve nasıl seçtikleri sorularına işaret ediyor. FT yazarının işaret ettiği araştırma, en vahşi fiyat değişimlerini sergileyen hisse senetlerinin Google aramalarında, haberlerde ve internet tartışmalarında en fazla yer tutan şirketlerle ilişkili hisse senetleri olduğunu iddia ediyor.

Ayrıca, araştırma sosyal medya ağlarının yoğunlaşması (siber kabilecilik) ile piyango hisseleri arasında anlamlı bir korelasyona işaret ediyor. Araştırmada "Piyango anomalisi, yüksek yatırımcı ilgisi (yüksek analist kapsamı, belirgin getiri sürprizleri veya aşırı olumlu getirilerin geri çekilmesi ile anlaşılır) ve yoğun sosyal medya etkileşimleri (Facebook sosyal medya bağlantısı veya firmanın merkez binası yakınındaki nüfus yoğunluğu üzerinden anlaşılır) ile güç kazanır" ifadelerine yer veriliyor. Tett tıpkı Gamestop gibi Trump’ın da tanınmış bir marka olduğuna ve coğrafi olarak şehir merkezi olan bölgelerde markaları bulunduğuna işaret ediyor.

Bu spekülatif çılgınlık karşısında SEC gibi piyasa düzenleyicisi kurumların da radikal bir önlem alması mümkün görünmüyor. FT yazarı düzenleyici kurumların yaptığı tek şeyin yeterince perakende yatırımcının mağdur olmasının ardından spekülatif çılgınlığın kendi kendine son bulmasını ummak olduğunu söyledi.

Borsa yazarı, tıpkı siyaset dünyasında olduğu gibi finans piyasalarında da insanların nasıl hareket ettiğini anlamak için siber dünyada dikkat çeken kalıpların incelenmesi gerektiğini belirtiyor.

Trump'ın sosyal medya girişimine SEC incelemesi

Borsalar ve kripto paralarda balon işaretleri güçleniyor

Doğru zamanda hisse satmak için takip edilmesi gereken 3 adım

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.