ŞİRKETLERİN KUR RİSKİ 4'E KATLANDI

Şirketlerin kur riskini gösteren net döviz pozisyonu açığı son bir yılda yüzde 12.4 oranında artış göstererek ilk çeyrek sonu itibariyle 82 milyar 158 milyon dolara ulaştı. Şirketlerin kur riski 2003 sonundan bu yana ise yüzde 301 artış göstererek dörde katlandı. Şirketlerin kısa vadeli ne döviz pozisyonu açığı ise 3 milyar 746 milyon dolar oldu. ANKA’nın Merkez Bankası’nın finansal kesim dışındaki firmaların döviz ve varlık yükümlülüklerine yönelik verilerden yaptığı hesaplamaya göre, finansal kesim dışındaki firmaların net döviz pozisyonu açığı yılın ilk çeyreğinde 82 milyar 158 milyon dolar oldu. Net döviz pozisyonu açığı, 2010 yılının ilk çeyreği itibariyle, geçen yıl sonuna göre 5 milyar 783 milyon dolar, geçen yılın ilk çeyreğine göre ise 9 milyar 45 milyon dolar artış gösterdi. Böylece şirketlerin kur riski bir yıllık dönemde yüzde 12.4 arttı. İlk çeyrek itibariyle şirketlerin döviz varlıklarının tutarı geçen yılın aynı dönemine göre 854 milyon dolar tutarında, yüzde 1.1 oranında azalışla 76 milyar 909 milyon dolara geriledi. Aynı dönemde döviz yükümlülükleri toplamı 8 milyar 191 milyon dolar tutarında, yüzde 5.4 oranında artarak 159 milyar 67 milyon dolara yükseldi. 2003 sonundan 2010 yılının ilk çeyreğine kadar olan dönemde şirketlerin kur riski yüzde 301 artış gösterdi. Bu dönemde döviz varlıkları yüzde 154.6, yükümlülükleri ise yüzde 213.8 oranında arttı. Şirketlerin kur riski 2003’te 20 milyar 488 milyon dolar, 2004’te 21 milyar 67 milyon dolar, 2005’te 26 milyar 990 milyon dolar, 2006’da 37 milyar 903 milyon dolar, 2007’de 63 milyar 391 milyon dolar, 2008’de 78 milyar 795 milyon dolar olmuştu. 2009’un ilk çeyreğinde küresel ekonomik krizin etkisiyle gerileyen şirketlerin kur riski, 3 çeyrek bu pozisyonunu korumuştu. İlk çeyrekte bir önceki döneme göre yüzde 7.2 gerileyerek 73 milyar 113 milyon dolara inen şirketlerin net döviz pozisyonu açığı, ikinci ve üçüncü çeyreklerde de bu düzeyini korumuştu. Ekonomideki toparlanmaya paralel olarak, şirketlerin net döviz pozisyonu açığı 2009 yılı sonunda 76 milyar 375 milyon dolara çıkmıştı. -YURTDIŞINDAN ALINAN KREDİLER 86.8 MİLYAR DOLAR- Şirketlerin kur riskine neden olan döviz yükümlülüklerinin yüzde 90’ı nakdi kredilerden oluştu. 2010 ilk çeyreği itibariyle 159 milyar 67 milyon dolar olan döviz yükümlülüklerinin 143 milyar 778 milyon doları nakdi kredilerden kaynaklandı. 15 milyar 289 milyon dolarlık kısmı ise ithalat borçlarından meydana geldi. Şirketlerin döviz cinsinden nakdi kredilerinin 86 milyar 804 milyon doları yurtdışından, 56 milyar 974 milyon doları yurt içinden kaynaklanan kredilerden oluştu. -YURTDIŞI KREDİLERİNİN ÇOĞU UZUN VADELİ- Küresel ekonomik kriz, şirketlere daha temkinli olmayı öğretti. Yurtdışından sağlanan 86 milyar 804 milyon dolarlık kredinin yüzde 99’unu oluşturan 86 milyar 42 milyon dolarlık kısmı uzun vadeli kredilerden oluştu. Bunun 62 milyar 642 milyon doları vadeye kalan sürenin 1 yıldan fazla, 23 milyar 400 milyon dolarlık kısmı vadeye kalan sürenin 1 yıldan az olduğu kredilerden meydana geldi. Yurt içinden sağlanan 56 milyar 974 milyon dolarlık kredinin 47 milyar 796 milyon doları bankalara olan kredi borçlarından, 7 milyar 545 milyon doları banka dışı finansal kuruluşlara olan kredi borçlarından, 1 milyar 634 milyon dolarlık kısmı TMSF’ye devrolunan takipli kredilerden kaynaklandı. -YURTDIŞINDAN SAĞLANAN KREDİLER GERİLEDİ Bankalardan sağlanan nakdi kredilerin 35 milyar 516 milyon doları döviz kredilerinden oluşurken, bunun 14 milyar 949 milyon doları kısa, 20 milyar 567 milyon dolarlık kısmı uzun vadeli kredilerden oluştu. Bankalara olan nakdi kredi borçlarının 12 milyar 280 milyon dolarlık kısmı da dövize endeksli kredilerden oluştu. Şirketlerin 15 milyar 289 milyon dolar tutarındaki ithalat borçlarının 14 milyar 722 milyon dolarının kısa vadeli olması da dikkat çekti. İlk çeyrek itibariyle şirketlerin nakdi kredilerinde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 4.6, yurtiçinden sağlanan kredilerinde yüzde 30.9, bankalardan aldıkları kredilerde yüzde 39.8 artış olurken, banka dışı finansal kuruluşlardan aldıkları kredilerde yüzde 3.9 azalış görüldü. Bu dönemde TMSF’ye devrolunan takipli kredilerin tutarı yüzde 11 arttı. Yurtdışından sağlanan kredilerde özellikle küresel ekonomik krizin etkileri hissedildi. Bu yılın ilk çeyreği itibariyle, son bir yılda yurtdışından sağlanan krediler yüzde 7.6 azaldı. Anılan dönemde ithalat borçları yüzde 13.8 arttı. -KREDİ BORÇLARI 7.5 YILDA YÜZDE 225.7 ARTTI- İlk çeyrek itibariyle, 2003 sonuna göre, şirketlerin nakdi kredilerinde yüzde 225.7, yurtiçinden sağlanan kredilerinde yüzde 213.8, bankalardan aldıkları kredilerde yüzde 277.4 artış görüldü. Bu dönemde TMSF’ye devrolunan takipli kredilerin tutarı yüzde 70.3 azaldı. Yurtdışından sağlanan krediler yüzde 234, ithalat borçları da yüzde 133.6 arttı. -DÖVİZ VARLIKLARININ 53.9 MİLYAR DOLAR MEVUDATTAN KAYNAKLANDI- İlk çeyrek itibariyle 76 milyar 909 milyon dolara yükselen şirketlerin döviz varlıklarının 53 milyar 938 milyon doları mevduatlardan kaynaklandı. Bunun 27 milyar 453 milyon doları yurt içi, 26 milyar 485 milyon doları yurtdışı bankalarda bulunuyor. Varlıkların 946 milyon doları menkul kıymetlerde bulunurken, bunun 579 milyon doları devlet borçlanma senetlerinden sağlandı. 367 milyon dolarlık bölümü ise yurtdışındaki portföy yatırımlarından oluştu. İlk çeyrek sonu itibariyle, şirketlerin döviz varlıkları içindeki mevduatları, bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 5.4 azalırken, 2003 sonuna göre yüzde 170.3 artış gösterdi. Menkul kıymetleri geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 48.8, 2003 sonuna göre yüzde 2.9 artış gösterdi. -YURT DIŞINA YATIRIM 12.7 MİLYAR DOLAR- İhracat alacakları 9 milyar 337 milyon dolar, yurtdışına doğrudan sermaye yatırımları 12 milyar 688 milyon dolar düzeyinde gerçekleşti. İlk çeyrek itibariyle ihracat alacakları, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 12.3, 2003 sonuna göre 113.1 arttı. Yurtdışına doğrudan sermaye yatırımları, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 7.8, 2003 sonuna göre yüzde 156.6 arttı. Öte yandan, şirketlerin kısa vadeli varlıkları 64 milyar 221 milyon dolar, kısa vadeli yükümlülükleri 67 milyar 968 milyon dolar, dolayısıyla oluşan kısa vadeli net döviz pozisyonu açığı 3 milyar 746 milyon dolar oldu.

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.