Şirketlerin kur riski 124 milyar dolar

Şirketlerin kur riskini gösteren net döviz pozisyonu açığı Eylül 2011 itibariyle 2010 yılı sonuna göre yüzde 35.9 oranında artış göstererek 124 milyar 187 milyon dolara ulaştı. Bu dönemde şirketlerin kısa vadeli net döviz pozisyonu açığı 9 ayda 427 milyon dolardan 21 milyar 69 milyon dolara yükseldi.
ANKA’nın Merkez Bankası’nın finansal kesim dışındaki firmaların döviz ve varlık yükümlülüklerine yönelik verilerinden yaptığı hesaplamaya göre, finansal kesim dışındaki firmaların 2011 yılının 3. çeyreği itibariyle şirketlerin döviz yükümlülükleri 2010 yılı sonuna göre yüzde 14.4 oranında artışla 207 milyar 484 milyon dolara ulaşırken, döviz varlıkları yüzde 7.4 azalışla 83 milyar 298 milyon dolara geriledi. Böylece 2011 yılı Eylül sonu itibariyle şirketlerin döviz yükümlükleri ile varlıkları arasındaki farkı gösteren net döviz pozisyonu açığı (kur riski) 124 milyar 187 milyon dolar oldu. Şirketlerin kur riski 9 ayda 32.8 milyar dolar artış gösterdi. 2010 yılı sonunda şirketlerin net döviz pozisyonu açığı 91 milyar 364 milyon dolar, 2011 yılının ilk çeyreğinde 108 milyar 778 milyon dolar, 2’inci çeyreğinde ise 119 milyar 951 milyon Dolar düzeyinde gerçekleşmişti.
ŞİRKETLERİN KUR RİSKİ 2003’TEN BU YANA 5 KAT ARTTI
2003 sonundan 2011 yılı Eylül sonuna kadar olan dönemde şirketlerin kur riski 103 milyar 708 milyon dolar tutarında, yüzde 506 oranında artış gösterdi. Bu dönemde şirketlerin döviz varlıkları yüzde 175, yükümlülükleri ise yüzde 309 oranında arttı. Şirketlerin kur riski 2003’te 20 milyar 479 milyon dolar, 2004’te 21 milyar 105 milyon dolar, 2005’te 27 milyar 37 milyon dolar, 2006’da 37 milyar 899 milyon dolar, 2007’de 63 milyar 475 milyon dolar, 2008’de 80 milyar 397 milyon dolar olmuştu. 2009’un ilk çeyreğinde küresel ekonomik krizin etkisiyle gerileyen şirketlerin kur riski, 2009 yılı genelinde bu pozisyonunu korumuştu. Ekonomideki toparlanmaya paralel olarak, şirketlerin net döviz pozisyonu açığı 2010 yılı 1. çeyreğinde 79 milyar 127 milyon dolar, 2. çeyreğinde 82 milyar 352 milyon dolar, 3. çeyreğinde 85 milyar 328 milyon dolar, 4. çeyreğinde ise 91 milyar 364 milyon dolar düzeyinde gerçekleşmişti. 2011 yılının ilk çeyreğinde ise şirketlerin kur riski 108 milyar 78 milyon dolar, 2’nci çeyreğinde ise 119 milyar 951 milyon dolar olmuştu.
ŞİRKETLER YURTİÇİ BANKALARA BORÇLANMAYI TERCİH ETTİ
Şirketlerin kur riskine neden olan döviz yükümlülüklerinin 185 milyar 315 milyon doları nakdi kredilerden, 22 milyar 169 milyon doları ithalat borçlarından oluştu. Şirketlerin 185 milyar doları aşan nakdi kredi yükümlülükleri incelendiğinde bunun 102 milyar 596 milyon dolarını yurtiçinden, 82 milyar 719 milyon dolarını yurtdışından alınan krediler oluşturdu.
Şirketlerin yurtiçi bankalardaki borçları Eylül itibariyle son 9 ayda 20 milyar 711 milyon dolar tutarında, yüzde 25.3 oranında artarken, yurtdışı bankalardaki borcu sadece 1 milyar 380 milyon dolar tutarında, yüzde 1.7 oranında artış gösterdi.
YURTİÇİ KREDİLERİN BÜYÜK BÖLÜMÜ BANKALARDAN
Yurtiçinden sağlanan kredi borcunun 92 milyar 662 milyon doları bankalardan, 7 milyar 494 milyon doları banka dışı finansal kuruluşlardan, 2 milyar 440 milyon dolarlık kısmı TMSF’ye devrolunan takipli kredilerden kaynaklandı.
YURTİÇİ BANKALARDAN SAĞLANAN KREDİLERİN 54 MİLYAR DOLARI UZUN VADELİ
Yurtiçindeki bankalardan sağlanan nakdi kredilerin dağılımı irdelendiğinde 73 milyar 873 milyon dolarının döviz kredilerinden oluştuğu belirlendi. Bunun 19 milyar 581 milyon dolarını kısa vadeli krediler, 54 milyar 292 milyon dolarını uzun vadeli krediler oluşturdu. Yurtiçindeki bankalardan temin edilen nakdi kredilerin 18 milyar 789 milyon dolarlık kısmı da dövize endeksli kredilerden meydana geldi.
YURTDIŞI KREDİLERİNİN YÜZDE 81.4 MİLYAR DOLARI UZUN VADELİ
Yurtdışından sağlanan 82 milyar 719 milyon dolarlık kredinin 81 milyar 386 milyon dolarlık kısmı uzun vadeli kredilerden oluştu. Bunun 57 milyar 346 milyon doları vadeye kalan sürenin 1 yıldan fazla, 24 milyar 40 milyon dolarlık kısmı vadeye kalan sürenin 1 yıldan az olduğu kredilerden meydana geldi.
DÖVİZ VARLIKLARININ 54.1 MİLYAR DOLARI MEVDUATTA
Eylül itibariyle 83 milyar 298 milyon dolar olan şirketlerin döviz varlıklarının 54 milyar 130 milyon doları mevduat hesaplarında bulunuyor. Bunun 34 milyar 122 milyon doları yurt içi, 20 milyar 8 milyon doları yurtdışı bankalarda tutuluyor. Şirketlerin yabancı para ile işlem gören menkul kıymetleri 831 milyon dolarla sınırlı kalırken, bunun 478 milyon doları devlet borçlanma senetlerinden, 353 milyon doları ise yurtdışındaki portföy yatırımlarından oluştu. 3. çeyrek sonu itibariyle, şirketlerin döviz varlıkları içindeki mevduatları, 2010 yılı sonuna göre yüzde 12.8 azalırken, 2003 sonuna göre yüzde 171 artış gösterdi. Menkul kıymetleri 2010 yılı sonuna göre yüzde 35.6 azalırken, 2003 sonuna göre yüzde 9.6 artış gösterdi.
YURT DIŞINA DOĞRUDAN SERMAYE YATIRIMI 17.3 MİLYAR DOLAR
Şirketlerin varlıklar kaleminde yer alan ihracat alacakları 10 milyar 987 milyon dolar, yurtdışına doğrudan sermaye yatırımları 17 milyar 350 milyon dolar düzeyinde gerçekleşti. Eylül itibariyle ihracat alacakları 2010 yılı sonuna göre yüzde 3, yurtdışına doğrudan sermaye yatırımları yüzde 9.2 arttı.
ŞİRKETLERİN KISA VADELİ NET DÖVİZ POZİSYONU AÇIĞI 21.1 MİLYAR DOLAR
Öte yandan Eylül sonu itibariyle şirketlerin kısa vadeli varlıkları 2010 yılı sonuna göre yüzde 11 azalışla 65.9 milyar dolar, kısa vadeli yükümlülükleri yüzde 16.8 artışla 87. milyar dolar düzeyinde gerçekleşti. Dolayısıyla şirketlerin kısa vadeli net döviz pozisyonu açığı 9 ayda 427 milyon dolardan 21 milyar 69 milyon dolara yükseldi.

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.