Şimşek: Kriz havası yok ama dünya düşük büyüme tuzağında

Başbakan Yardımcısı Şimşek, ''Bir kriz havası yok ama dünya düşük büyüme tuzağında. Dünyanın son 50-60 yıldır alışık olduğu yüksek büyüme şu anda mümkün görünmüyor'' dedi.

İstanbul'da dün bir terör saldırısı gerçekleşti. Bu terör eylemleriyle ilgili değerlendirmelerinizi alıp ekonomiye geçelim.

Sahada terör örgütleri büyük bir bozguna uğramış durumda. Özellikle Türkiye'de bölücü terör örgütü ile özellikle Güneydoğu’daki kardeşlerimiz araya bir mesafe koydular. Sahada da büyük bir bozgun var. O nedenle büyük şehirlerde masum insanları hedefleyerek acziyetlerini ortaya koyuyorlar. Türkiye güçlü bir ülke, birliğimiz beraberliğimiz daha da güçleniyor. Terörle mücadele konusunda hükümetimizin kararlılığı son derece net. Sonuna kadar gidilecek. Türkiye aslında kendi sorunlarını Ortadoğu’daki yaklaşımlarla değil daha çok demokrasi daha çok hak ve özgürlük ekseninde, kardeşlik hukuku ekseninde çözmek için büyük bir çaba içinde. Bu noktada sayın cumhurbaşkanımızın liderliğinde çok büyük reformlar yapıldı. Fakat bölücü terör örgütünün emeli ne haktır ve hukuk ne kalkınmadır. Eğer mesela hak, hukuk meselesi olsaydı, özgürlük meselesi olsaydı silahların çoktan gömülmüş olması lazımdı. Şiddeti meşru kılacak hiçbir zemin yok. Türkiye bu konuda Ortadoğu’ya örnek olacak bir yaklaşım içine girdi sorunlarını çözme konusunda. Türkiye hakikatten çaba gösterdiği zaman çok hızlı bir yükselişe geçebiliyor. Muhtemelen yakın çevrede olup bitenleri ve oradan destek aldıklarını da dikkate alırsanız hedefin Türkiye'nin büyümesi olduğu açık ve nettir. Ben bu vesileyle şehitlerimize Allah’tan rahmet diliyorum yaralılarımıza acil şifalar diliyorum.

Sanayi üretiminde Nisan'da sürpriz düşüş

Küresel ekonomi başlığı gündemde etkisini artırmış durumda. Fed'in geç de olsa faiz artıracağı endişesi de piyasaları tedirgin ediyor. Nasıl bir bakış var, uluslararası çevreler küresel ekonominin bugününü ve geleceğini nasıl görüyor?

Geçen hafta ben Paris'teydim ve OECD bakanlar toplantısına katılma fırsatı buldum. Bir kere bir kriz havası yok. Ama dünya düşük büyüme tuzağında. Dünyanın son 50-60 yıldır alışık olduğu yüksek büyüme şu anda mümkün görünmüyor. Küresel kriz aslında sorunları daha net ortaya çıkardı. Küresel kriz öncesinde küresel ekonomi aşırı borçlanarak bir momentum yakalamıştı. Şimdi küresel kriz o momentumu durdurdu ve sorunları çok net ortaya koydu. Birinci husus uzun vadeli baktığınız zaman dünya nüfusu yaşlanıyor. Mesela 1950'lere giderseniz diyelim ki 5 yaş altı nüfusun çalışma çağındaki nüfusa oranı yüzde 14-15 civarı ama bugün yarı yarıya inmiş durumda. İkinci temel konu tabiî ki aşırı borçluluk. 2007 sonrasında bile küresel borç 60 trilyon doların üzerinde artmış. Yani milli gelire oran olarak 5'te 1'den fazla artmış. Üçüncü sorun, aslında dünyada verimlilik düşüyor. Yatırımlar zayıf çünkü. Ama başka faktörlerde var. Yeni yaratılan istihdam hizmet sektöründe yaratılıyor. Bunlarda rekabet şartlarının düşük olduğu sektörler. Dolayısıyla orada da verimlilik düşük. Ama temelde son 50 yıldaki büyüme momentumunun önümüzdeki 50 veya 30 yıl devam edeceğine dair destekleyici çok fazla unsur yok. O nedenle yeni normal terminolojisi de kullanılıyor. Şimdi düşük büyüme tuzağındaysak buradan nasıl çıkacağız? Buradan çıkış için üç tane temel araç var. Para politikası, maliye politikası ve reformlar. Son 8-9 seneye baktığınızda yükü ağırlıklı olarak para politikası çekti. Şu anda 10 trilyon dolarlık devlet tahvillerinin faizi eksiye düşmüş durumda. Birçok önde gelen gelişmiş ülke merkez bankasının politika faizi ya 0 ya da eksi. Para politikasının bu işi tek başına başaramayacağı nettir. Ama şu anda maliye politikasında alan sınırlı alanı olanlarda kullanmak istemiyorlar. Tavsiye, para politikası destekleyici olmaya devam etsin ve maliye politikasında imkanı olanlar bunu yatırımlar için kullansın deniliyor ama buna imkanı olan ülkeler kullanmıyorlar. Üçüncü ayak yapısal reformlar. Asıl olan yapısal reformlarda yüksek sürdürülebilir büyümeyi yakalamaktır. Tabi yapısal reformlar siyasal iradeyi gerektiriyor. Maalesef dünyada bazı yerlerde aşırı bazı yerlerde aşırı sol yükseldiğini reformlara karşı bir tutum olduğunu ortamın pek müsait olduğunu, reformların yapılamadığını konuşuluyor. OECD reformları takip ediyor. İlginç olan reformlarda momentum kaybı var. Küreselleşme beklide eskisi kadar güçlü bir etkide bulunmuyor. Mesela dünya ticaret hacmi yüzde 2.8 arttı geçen sene, küresel büyümenin altında. Şimdi Dünya Bankası dün diyor ki küresel ekonomi yüzde 2.4 büyüyecek. 1960'lı yıllardan veri küresel ekonomi yüzde 4 büyümüştür. Dolayısıyla uzun vadeli büyümenin oldukça altındayız. Buradan çıkış yapısal reformlarla olur fakat bunları yapacak siyasal iradede de sorun var küresel anlamda.

Perakende satış hacmi düştü

Rusya ile yaşanan bir süreç var. Ardından Almanya ile soykırım iddialarını içeren kararın onaylanması sorunu gündemde. Almanya ile yaşanan süreç, ekonomik etki yaratacak boyuta ulaşır mı?

Almanya'nın yaptığı dostluğa, stratejik ortaklığa sığmaz ama biz öfkeyle kalkmayız. Avrupa bizim için çok önemli bir pazar.

Borsa 78 binin altında

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.