'Sert iniş' ihtimali artıyor

BORSAGUNDEM.COM - DIŞ HABERLER SERVİSİ

ABD ekonomisinin Silicon Valley Bank’in iflasıyla başlayan bankacılık krizini ciddiye alması görüşü giderek şiddetleniyor. Krizin, 'sert iniş’ ihtimalini artırdığından endişe ediliyor.

Borsagundem.com’un derlediği bilgilere göre, Silicon Valley Bank'in (SVB) iflasının kredi daralması tehlikesini ve resesyon ihtimalini artırdığı düşünülüyor.

Borç verme standartları sıkılaşıyor

MarketWatch’tan Jeffry Bartash’ın haberine göre, ABD’de daha sıkı borç verme standartlarının ekonominin oksijenini azaltabileceği görüşü giderek kuvvetleniyor.

Sadece birkaç ay önce, ABD'nin ekonomik genişlemeyi durdurmadan yüksek enflasyonu söndürerek nadir görülen bir ‘yumuşak iniş’ senaryosunu hayata geçirebileceği umutlarına güvenle bel bağlanıyordu.

Ancak Silicon Valley Bank'in iflasıyla ateşlenen, son 15 yılın en büyük bankacılık krizi bu umutların rafa kalkmasına neden oldu. Diğer bankaların kendilerini korumak ve ekonominin oksijeninin bir kısmını kesmek için borç verme standartlarını daha da sıkılaştırması bekleniyor.

Oysa borç vermenin ekonominin can damarı olduğu biliniyor. Örneğin, işletmeler büyümek ve yatırım yapmak için alacakları krediye güvenirken, tüketiciler yeni evler ve arabalar gibi yüksek fiyatlı ürünler satın almak için ağır borçlar altına girebiliyor. Ekonominin en dinamik kısmı olan yüksek teknolojinin ise bu süreçten en çok zarar görecek kesim olacağı kabul ediliyor.

Goldman Sachs, ihtiyatlı bir şekilde, bankacılık krizinin, ekonominin resmi karnesi kabul edilen gayri safi yurtiçi hasıladan çeyrek ila yarım puan eksiltebileceğini öngörüyor. Kulağa çok fazla gelmese de, bu boyutta bir düşüş bile GSYİH'yı negatife çevirmek için yeterli olabilir. Ne de olsa birçok ekonomist, bankacılık krizinden çok önce, 2023 yılı için, tam bir durgunluk değilse bile çok az büyüme veya büyümeme öngörüyordu.

Goldman ekonomistleri, borç verme standartları resesyon endişeleri nedeniyle zaten sıkılaştığı için beklenen etkinin ‘nispeten ılımlı' olabileceğini söylüyorlar. Yine de, 'risklerin daha büyük bir etkiye doğru yöneldiğini ve belirsizliğin muhtemelen bir süre daha süreceğini’ söylemekten de geri durmuyorlar.

Amerikalıların harcayacak parası var

Açıkça ortada olan ise ekonominin hala büyüyor olduğu. GSYİH, 2022 yılının dördüncü çeyreğinde yıllık yüzde 2,7 oranında arttı ve yeni yılın ilk üç ayında yeniden büyüme yolunda. Büyüme tahminleri en düşük yüzde 0,2 ile en yüksek yüzde 3,2 arasında değişiyor. ABD iş gücü piyasası da son derece güçlü seyrediyor. İşsizlik yarım yüzyılın en düşük seviyesi olan yüzde 3,6'ya yakın. İş gücü kıtlığı aynı zamanda ücretlerin de artmasına neden oluyor.

Sonuç olarak, Amerikalıların harcayacak parası var. Tüketici harcamaları, tüm faaliyetlerin yüzde 70'inden fazlasını oluşturan ekonominin açık ara ana motoru konumunda ve motor gayet iyi çalışıyor.

Asıl soru, ekonomi daha fazla çatladıkça, harcamaların daha ne kadar devam edebileceği. Fed, yüksek enflasyonu dizginleme mücadelesinde sadece bir yıl önce faiz oranlarını sıfıra yakın bir seviyeden neredeyse yüzde 5'e yükseltti. Ve Fed’in bugün, bir kez daha faiz oranlarını artırması bekleniyor.

Merkez bankasının uzun bir ‘kolay ve ucuz para’ döneminden sonra izlediği politika, ekonomiyi çok fazla strese sokuyor. Konut piyasası bunun bariz kanıtlarını sunuyor. Konut satışları ve inşaat, mortgage oranlarının Fed faiz artışlarıyla birlikte yükselmesinin ardından neredeyse çökmüş durumda.

Kredilerin neredeyse yüzde 70’i

Ayrıca uzmanlar, hızla yükselen faiz oranlarının SVB'nin hatalı iş modelinin ortaya çıkmasına katkı sunduğunu ve mevcut krizi hızlandırdığını söylüyor.

Ülkenin en büyük bankalarının sağlıklarının görece güçlü olması da ekonomiye yönelik tehdidi hafifletmek için yeterli değil gibi gözüküyor. Nationwide Baş Ekonomisti Kathy Bostjancic, küçük ve orta ölçekli bankaların küçük işletmelere verilen kredilerin neredeyse yüzde 70'ini sağladığını söylüyor. Borç verme standartlarının daha da sıkılaştırılması, Nationwide'ın ‘ekonominin 2023'ün ikinci yarısından itibaren ılımlı bir durgunluğa yöneldiği’ tahminini güçlendiriyor.

Analistler, karamsarlık doğruysa, çok çeşitli ekonomik göstergelerin önümüzdeki birkaç ay içinde artan bir zayıflık göstermesi gerektiğini söylüyor. Bunların başında iş gücü piyasası geliyor. İşe alımların büyük olasılıkla keskin bir şekilde yavaşlaması ve işten çıkarmaların bir göstergesi olan işsizlik başvurularının nihayet tarihi dip seviyelerinden yükselmeye başlayacağı öngörülüyor.

TS Lombard Baş Ekonomisti Steve Blitz, “Özetle, ekonomi durgunluğa doğru gidiyor ve kredi krizi bu hızı artırıyor” diyor.

Son yılların en kritik FED toplantısı

Fed güven tazelemek isteyecek

JPMorgan: Fed'in acil kredi programı likidite krizini hafifletebilir

O gösterge resesyon alarmı veriyor

Banka krizi resesyon korkularını şiddetlendirerek, piyasaları altüst ediyor

ABD'deki bankacılık krizinin arkası resesyon mu?

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.