Sanayi üretiminde düşüş

 Vakıfbank tarafından hazırlanan analiz raporu:
"Sanayi üretimi Ekim ayında yıllık bazda % 0.5 azaldı.
Sanayi üretimi Ekim ayında geçen yılın aynı ayına göre arındırılmamış verilere göre %2.8 düzeyindeki azalış beklentimize karşın, %0.5 azaldı (piyasa beklentisi: %1.7 artış). Takvim etkisinden arındırılmış verilere göre ise sanayi üretiminde geçen yılın aynı ayına göre %0.7 (beklentimiz: %3.5, piyasa beklentisi: 3.9) artış yaşandı. Temmuz ayında kazandığı ivmenin ardından, Ağustos’ta Ramazan Bayramı tatilinin etkisiyle yıllık bazda %1.3 gerileyen sanayi üretimi Eylül ayında %6.4 oranında hızlı bir yükseliş yaşamıştı. Ekim ayında, Kurban Bayramı tatili nedeniyle çalışma gün sayısındaki azalışa bağlı oluşan olumsuz takvim etkisiyle, sanayi üretiminde beklediğimiz şekilde azalış gerçekleşti. Sanayi üretiminin Ekim ayında ekonometrik model tahminlerimizin işaret ettiği kadar azalmaması, çalışma gün sayısının normale döndüğü Kasım ayında, üretimde mevcut öncül göstergeler ışığında beklediğimizden daha hızlı bir yükseliş yaşanabileceğini gösteriyor.
Sanayi üretimi aylık değişimler itibarıyla incelendiğinde, arındırılmamış endeksin Ekim ayında Eylül ayına göre %9.8, takvim etkisinden arındırılmış endeksin ise %1.6 azaldığı görüldü. Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış endeks ise bir önceki aya göre %3.1 azaldı. Söz konusu endeksteki azalışın Ağustos ayındaki düşüşün altında kalmaması, üretimdeki ertelenmeye rağmen sanayi aktivitesinin daha canlı olduğunu gösteriyor.
Sanayi üretim endeksi alt sektörler itibarıyla incelendiğinde, Ekim ayında tüm alt sektörlerde üretim hacminin azaldığı görüldü. Yıllık bazda en hızlı azalış kömür, madencilik ve dayanıksız tüketim malı üretiminde yaşandı. %4.8 azalan dayanıksız tüketim malları Eylül 2009’dan bu yana en hızlı düşüşü kaydetti. Mevsim değişimi nedeniyle ısınma amacıyla elektrik kullanımının kısmen artmaya başladığı Ekim ayında, elektrik üretimindeki azalış %0.3 oranı ile sınırlı kalırken, üç ana alt sektörde geçen yılın Ekim ayına göre üretim artışı yaşandı. Buna göre, dayanıklı tüketim malları %2.5, sermaye malı imalatı %1.6 ve ara malı imalatı %1 arttı. Bu üç sektörde üretimin azalmaması, olumsuz takvim etkisinin Ramazan Bayramı tatiline kıyasla daha yüksek olduğu Kurban Bayramının ardından, üretim faaliyetlerinin Temmuz ayında kazandığı ivmeyi sürdüreceğine işaret ediyor.
Sanayi üretiminde en yüksek paya sahip olan imalat sanayi üretimi Ekim ayında geçen yılın aynı ayına göre %0.5 azaldı. Ağustos ayındaki %0.9’luk azalışın ardından, Ekim ayında negatif takvim etkisinin daha yüksek olmasına rağmen imalat sanayiindeki azalış, Ağustos ayındaki düşüşü geçmedi. Bu durum, iç talepte canlanmanın devam ettiğini gösteriyor.
İmalat sanayiinin alt sektörlerinde en hızlı yıllık üretim azalışı %24.7 oranı ile eczacılık ürün ve malzemelerinin imalatında gerçekleşti. Mobilya imalatı %18.6 oranı ile bu yılın en hızlı ikinci yükselişini kaydederken, bilgisayar, elektronik ve optik ürünlerin imalatı ile elektrikli teçhizat imalatı %10’un üzerinde artış yaşayan diğer sektörler oldu. Türkiye’nin ihracatında ilk sırada yer alması bakımından, imalat sanayii içinde en önemli yere ve en yüksek paya sahip olan ana metal sanayi üretimi Eylül ayındaki %6.1 artışın ardından, Ekim’de %4.3 artarak canlılığını korudu. İhracatımızda ikinci sırada yer alan motorlu kara taşıtları yıllık artışı bu yılın en düşük seviyesi olan %0.1’e geriledi. İhracatta üçüncü sırada yer alan gıda ve tekstil sektörlerinde de üretim sınırlı ölçüde arttı.
Sanayi üretimi açısından öncül olarak takip ettiğimiz verilerin
Ekim ayına ilişkin sanayi üretimi azalış tahminimizi oldukça doğru yansıttığını söyleyebiliriz. Bu veriler içinde en önemli yere sahip olan imalat sanayi PMI Satın Alma Yöneticileri Endeksi Eylül ayındaki hızlı yükselişin ardından Ekim ayında kısmen gerilemişti. Kasım ayında tekrar yükselişe geçen imalat sanayi PMI endeksinin üç aylık ortalamasının, Ekim ayında 50 eşik değerinin üzerinde 52.7 seviyesinde gerçekleşmesi ve Kasım ayında 54.1’e yükselmesi, Ekim ayında sanayi üretimindeki düşüşün geçici olacağını gösteriyor.
TCMB tarafından yayınlanan Reel Kesim Güven Endeksinde Ekim ayında yaşanan 1 puanlık sınırlı düşüş ve kapasite kullanım oranının Ekim’de son 6 aylık ortalamasının üzerinde gerçekleşmesi, üretim faaliyetlerinde kalıcı bir bozulmanın söz konusu olmadığına işaret ediyor. Tüketici güveninin Eylül ayındaki yavaşlamanın ardından Ekim ve Kasım’da yükselmesi, iç talebin üretim faaliyetlerini desteklediği şeklinde yorumlanabilir.
Ekim ayında BDDK tarafından yayınlanan haftalık verilere göre bankacılık sektörü kredilerinin kur etkisinden arındırılmış 13 haftalık yıllıklandırılmış hareketli ortalamasının gerilemeye devam etmesi ve TCMB’nin Kasım ayında sıkılaştırıcı para politikası duruşunu netleştirmesi, yılın son ayında sanayi üretimindeki canlanmanın duraksama olasılığını gündeme getiriyor. Ancak, Kasım ayına ilişkin şu ana kadar yayınlanan öncül veriler, genel olarak sanayi üretiminin artacağına işaret ediyor. Ekim ayı verileri ile birlikte Kasım ayına ilişkin öncül üretim göstergeleri 2013 yılı büyüme beklentilerimizle de uyumlu.
Son aylarda, ABD Merkez Bankası Fed’in varlık alımlarını azaltma planına ilişkin belirsizliklerin, Kasım ayına kadar olan süreçte üretim kararlarının öne çekilmesine neden olduğu söylenebilir.
Beklenenden iyi gelen Kasım ayı ABD istihdam verileri ABD ekonomisindeki toparlanmanın devam ettiğini gösterirken, Fed’in parasal genişlemeyi yavaşlatma kararını beklenenden erken alma ihtimalini yeniden gündeme getirdi. Ancak Fed’in varlık alımlarını azaltma planını dile getirmeye başladığı Mayıs ayından bu yana, söz konusu çıkış sürecinin çok yavaş olacağı, bu durumun gelişmekte olan ülkelerden ani çıkışları gündeme getirmeyeceği ve küresel ekonomiye çok büyük olumsuz etkilerde bulunmayacağı fikrinin piyasalarda giderek benimsendiğini görüyoruz. Bu durum, Türkiye’de ekonomik aktivitede gözlenen ivmenin önümüzdeki dönemde devam edeceği yönündeki beklentimizi güçlendiriyor. Ayrıca, en önemli dış ticaret ortağımız olan Euro Bölgesi’nde alınan genişletici parasal önlemlerin dış talebe olası etkileri de Türkiye’de yatırım kararlarını etkileyecektir."

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.