Rusya yaptırımları küresel kriz mi getirecek?

BORSAGUNDEM.COM – DIŞ HABERLER SERVİSİ

Rusya’nın Ukrayna’yı işgali sonrası uygulanan yaptırımlar Rus ekonomisini köşeye sıkıştırmayı ve Ukrayna’nın bağımsızlığını desteklemeyi hedef alıyor. Ancak bu yaptırımlar Batı ekonomileri üzerinde beklenenden daha fazla maliyete sebep olabilir. Financial Times yazarı Patrick Jenkins, Rusya'ya yönelik uluslararası yaptırımların küresel ekonomi üzerindeki potansiyel etkisini değerlendirmek için, 2008 Küresel Finans Krizi’ne ve Lehman Brothers'ın iflasına bakmanın öğretici olduğunu yazdı.

Jenkins, Lehman Brothers’ı batıran yatırım bankacısı olarak bilinen Dick Fuld’ın yönetimine dikkat çekerek, finansal sisteme yapılan müdahalelerin sonuçlarını görmenin zorluğuna işaret etti. Borsa yazarına göre her ne kadar amaçlar Lehman Brothers örneğine göre daha uygun olsa da Rusya’ya uygulanan yaptırımların sonuçları öngörülenden çok daha vahim olabilir.

Eylül 2008’in başlarında Lehman Brothers çöküşün eşiğine yaklaşmış ancak Wall Street’teki diğer bankaların aksine hükümetler Lehman’ın batmasına izin vermişti. Borsa yazarı bu kararın direkt olarak Küresel Finans Krizi’ni başlatmadığını ancak iflasla birlikte krizin çok daha kötü hale geldiğini belirtiyor. Jenkins bu sebeple dönemin ABD Hazine Bakanı Hank Paulson’un bir kurtarma paketi oluşturmak yerine bankayı iflas ettirme tercihini ‘dünyayı değiştiren’ bir düşünce olarak tanımladı.

Borsa yazarı Lehman Brothers’ın iflasına izin verilmesi konusunda da ABD yönetiminin haklı gerekçeleri olduğuna dikkat çekti. 1998 yılındaki Rusya’daki borç krizi sebebiyle batan Long Term Capital Managment’ın 120 milyar dolarlık borçları ve 1 trilyon dolarlık yatırım pozisyonları kontrol dışında kalmıştı. Ancak daha geniş çaplı bir mali bir kriz istenmediğinden ABD yönetiminin eli kolu bağlı kalmıştı. Jenkins bu süreçte Fuld’ın gizlenmeyi başardığını ancak 10 yıl sonrasında ise ABD hükümetinden kaçamadığını belirtiyor.

Lehman Brothers’ın düzensiz bir şekilde iflas etmesi dünyanın finansal sisteme en bağlantılı kurumlarından birinin çöküşü anlamına geliyordu. Borsa yazarı bu durumun 2008 Küresel Finans Krizi’nin etkilerini artırdığını ve merkez bankaların müdahale ölçeklerinin de artmasına sebep olduğunu yazdı.

Bugüne gelindiğinde ise Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’e, Ukrayna’nın işgali gerekçesiyle ağır küresel ekonomik yaptırımlar uygulandığı görülüyor. Borsagundem.com’un derlediği bilgilere göre yaptırımlarda Rusya ekonomisi, Rus şirketleri, oligarklar ve enerji ihracatları hedef alınıyor. Jenkins uygulanan bu yaptırımların gerekli olduğunun ve ahlaki gerekçesinin de yerinde olduğunun altını çizdi. Yaptırımların benzin fiyatları ve yerli enerji maliyetlerinin artması gibi etkilerinin göz önünde bulundurulduğunu da belirtiyor. Ancak ekonomi yazarı bu yaptırımların Rusya dışındaki etkilerinin tam olarak anlaşılmamış olunabileceğine de dikkat çekti.

Jenkins yaptırımların olası etkilerini şu sözlerle açıkladı: 

"Yaptırımlar açık bir şekilde, Putin'in daha fazla askeri saldırganlığına neden olabilir. Ancak diğer finansal ve ekonomik sonuçlar kesinlikle benzin pompasının çok ötesine uzanıyor. Buğday, tahıl, nikel ve diğer bir dizi emtianın yayılan maliyetleri, günlük ekmekten iklim felaketinin azaltılmasına kadar her şeyin karşılanabilirliğini tehdit ediyor.

Yol boyunca, büyük ve küçük, ana akım ve marjinal finansal piyasa yöneticileri saf dışı kalabilir. Çinli Tsingshan Holding'in uğradığı büyük kayıplar nedeniyle Hong Kong'un sahibi olduğu Londra Metal Borsası'nda nikel ticaretinin askıya alınmasına bakın. Rus tahvilleri önümüzdeki günlerde ve haftalarda temerrüde düşebilir. Rus mallarını içeren tedarik zincirleri bozulacaktır."

Jenkins krizin sonuçlarının 2008 Finans Krizi’nden dahi zor olabileceğini belirtti. Ancak borsa uzmanı sıkıca denetlenen finans sektörünün en azından teorik olarak risklere dayanıklı olabileceğini yazdı. Bununla birlikte borsa yazarı pandemi sürecinde aşırı serbest politikalarla büyük bir krizin aşılmasını sağlayan merkez bankalarının daha savunmasız bir konumda olduğunu belirtti. FT yazarı yaptırımlardan sadece Rusların etkilenmeyeceğini ve dünyanın Lehman Brothers krizini hatırlayarak küresel mali ve ekonomik şoklara hazırlanması gerektiğini belirtti.

Küresel petrol üretimi arttı

Rusya temerrüde düşerse ne olacak?

Doların rezerv para konumu tehlikede mi?

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.