Profesyonel trader’lar için okulda öğretilmeyen 7 ipucu

BORSAGUNDEM.COM - DIŞ HABERLER SERVİSİ

Finans piyasalarında trade etmek, genellikle deneyim gerektiren bir uğraştır. Başarılı trader’ların hemen hepsinin en az bir kez hesaplarını sıfırlamaları da bunun bir kanıtıdır. Okulda öğretilmeyen trader’lık, bu işi profesyonel şekilde yapmak isteyen kişiler için oldukça zor ve uzun soluklu bir süreçtir.

Borsagundem.com’un derlediği bilgilere göre, deneyimli isimlerin sunduğu yol gösterici bilgiler, trader ya da Türkçe deyimiyle ‘işlemci’ adayları için bu nedenle çok önemlidir. Piyasalarda edinilen tecrübenin, kitaplardan elde edilenden çok daha faydalı olduğu göz önünde bulundurulduğunda, bazı kilit noktalar dışında, piyasalarda kazanç sağlamanın yolu, her bir trader adayının kendi çizdiği yoldan yürümesinden geçer.

8 ipucu

T3 Trading Group Baş Strateji Sorumlusu Scott Redler’ın New Trader U’da yer alan makalesi, 25 yıla yakın bir süredir piyasalarda alım satım yapan başarılı bir trader’ın tecrübelerini ve tavsiyelerini içeriyor. 1999 yılından bu yana profesyonel bir trader ve teknik analist olarak piyasalarda işlem yapan Redler’ın çalışmaları, CNBC, Fox Business, Bloomberg, Wall Street Journal, Reuters, MarketWatch ve Investor's Business Daily dahil olmak üzere sayısız medya kuruluşu tarafından alıntılandı ve alıntılanmaya devam ediyor. İşte Redler’ın profesyonel trader’lara yol göstereceğini düşündüğü, okulda öğretilmeyen 8 ipucu…

Alım satımı mümkün olduğu kadar basitleştirin

Tanıdığım en iyi yatırımcıların hepsinin ortak bir noktası var: İşleri basit tutuyorlar. Bruce Lee'nin ne dediğini hatırlayın: “10.000 tekmeyi bir kez çalışan adamdan korkmam ama bir tekmeyi 10.000 kez çalışan adamdan korkarım.”

İhtiyacınız olan tek şey, birkaç basit strateji ve taktiğe ek olarak risk yönetme yeteneğidir. Gerçekten de bu sayede, başarılı alım satımlar yaparak geçiminizi sağlayabilirsiniz.

İnsanlar genellikle alet çantamın ne kadar küçük olduğunu görünce şok oluyorlar. Çoğu zaman bakıyorum: “8, 21, 50 ve 200 günlük hareketli ortalamalar”, “Trend çizgileri, kanallar ve grafik modelleri”, “Göreceli güç gösteren hisse senetleri ve sektörler” ve belki bir de osilatör. Para kazanmak için ihtiyacım olan şeylerin hepsi bu kadar. Daha çok şey yerine daha az şeye odaklandığımda, alım satım için daha fazla enerjim oluyor.

Trendlere odaklanın

Trader’lar arasında bir söz vardır: “Düşüş argümanı her zaman kulağa daha iyi gelir.” Ancak tamamen mantıklı olan düşüş argümanları her zaman yanlıştır. Örneğin Brexit ya da Başkan Trump'ın seçim zaferi ya da Kuzey Kore kaynaklı nükleer tehdit korkusu… Bu olaylar nedeniyle pek çok kişi piyasalarda satış yapmış ve ardından piyasanın hızla yükselişini izlemiştir. Kovid-19 salgını bile hızla büyük bir satın alma fırsatına dönüşmüştür.

Bu yüzden büyük resim trendlerine takıntılı olmak gerekir. Bunun için ana kuralım oldukça basit: S&P 500 Endeksi 8 ve 21 günlük hareketli ortalamaların üzerinde seyrederken, göreceli güç gösteren birden fazla hisse senedinde uzun süre kalmak.

Ekonomi, politika veya başka herhangi bir konuda haklı olmayı isteme tuzağına düşmek kolaydır ancak bize para kazandıran fiyat hareketidir. Dünyada beni endişelendiren şeyler yok mu peki? Elbette var. Peki bu verilere göre mi alım satım yapacağım? Tabii ki hayır. S&P 500 Endeksi, 8 ve 21 günlük hareketli ortalamaların üzerinde güçlü bir performans sergiliyorsa benim için kötü haberlerin hiçbir önemi yoktur.

Küçük kaybetmeyi öğrenin

“Kağıt kesiklerini halledebiliriz ama derin kesikleri kaldıramayız” demeyi seviyorum. Pek çok trader aslında oldukça tutarlı şekilde yatırım yapar ancak sonunda tüm kazançlarını geri vermenin bir yolunu da mutlaka bulurlar. Bir ayın karını 15 dakikada kaybetmek istemiyorum.

Bir yatırımcının P&L'inin ne sıklıkla böyle göründüğüne şaşırabilirsiniz. Sorunsuz bir yolculuk ve ardından büyük bir kayıp… Diyelim ki büyük bir piyasa yükselişi sırasında 50.000 dolar kazandınız. Eğer bir düşüşte bunun 20.000 dolarını kaybederseniz ya çok fazla risk alıyorsunuzdur ya da satış sinyallerine saygı göstermiyorsunuzdur.

Ben şu durumlarda hisse senedi satmayı düşünürüm: “7 günlük hareketli ortalamanın çok üzerinde bir gerginlikte”, “önceki yüksek seviyenin üzerinde tutunamama durumunda”, “hisse senedi kırmızıya döner ve göreceli zayıflık gösterirse” ve “önceki günün en düşük seviyesini kırdığında.”

Bazen çok erken mi satıyorum? Evet! Ama nadiren o büyük, iğrenç, ruhumu parçalayan kayıplara uğruyorum. Ve piyasa çöktüğünde, bir sabah, bir aylık kârımı geri vermiyorum.

Her güne yeni bir gün gibi değer verin

Dün 10.000 dolar mı kazandınız? Yoksa 100.000 dolar kayıp mı ettiniz? Her iki durumda da sevincinizi veya kederinizi bir kenara bırakmalı ve şimdi önünüzde olana odaklanmalısınız. Kâr ve zararınızı takas edemezsiniz.

Diyelim ki hayatınızın en iyi işlem gününü geçirdiniz ve 50.000 dolar kazandınız. Yapabileceğiniz en kötü şey, “Bu ay yeterince para kazandım, bu yüzden bir süre duracağım” diye düşünmektir. Gerçek şu ki, size günde 75.000 dolar veya 100.000 Dolar kazandırabilecek fırsatları kaçırıyor olabilirsiniz.

Diğer taraftan diyelim ki 50.000 dolar kaybettiniz. Bu parayı geri kazanmak için piyasadan intikam almak isteyebilirsiniz ancak bu çok tehlikelidir çünkü duygularınızla hareket edersiniz ve bu da felakete yol açar. Geçmiş, ister iyi ister kötü olsun, geçmiştir ve onu değiştiremezsiniz. O yüzden dün ne olursa olsun, şu anda size para kazandırabilecek şeylere odaklanmalısınız.

Günlük bir rutin geliştirin

Her sabah saat 4:45'te uyanıyorum ve topluluğuma “Günaydın” diyorum. Neden? Çünkü rutinimi başlatıyorum. Başarılı insanlar kendilerine “Peki şimdi ne yapacağım?” diye sormazlar.

Steve Jobs, Benjamin Franklin ve Kobe Bryant gibi efsanelerin hepsi üretken kalmak ve hedeflerine odaklanmak için günlük rutinleri kullandılar; trader’lar da farklı olmamalı. Bu yüzden sabah platformunuzu çalıştırdığınızda yapacağınız 10 şeyden oluşan bir kontrol listesi hazırlamanın faydalarını keşfetmelisiniz. Bu zaten yapmakta olduğunuz bir şey de olabilir. Ancak bunu sistemleştirmeniz gerekir; böylece haberler, sosyal medya veya TV dikkatinizi dağıtmadan bir görevden diğerine akabilirsiniz.

Haberleri kontrol etmek, grafikleri taramak, vadeli işlemleri takip etmek, ekonomiye dair rakamları izlemek, bu görevler arasında yer alabilir. Sadece bir rutininiz olsun ve ona sadık kalın. Çünkü sadece zamanınızı değil enerjinizi de yönetiyorsunuz. Dikkatinizi dağıtan şeyleri ortadan kaldırarak enerjinizi önemli olan şeye, yani işlem yapmaya odaklayabilirsiniz.

Nelerle başa çıkabileceğinizi bilin

Yakınlarımdan bazıları tüm işlemlerimi kopyalamak istiyor. Ancak benim alım satım yaptığım hisse senetlerinin aynısını kullanmak zorunda değiller ve bazı stratejilerimin üstesinden gelemeyebilirler de.

Örneğin, bir Cuma günü Tesla’da kısa pozisyon seçeneğiyle eve gittim. Yani eğer hisse senedi Pazartesi günü 100 dolar ya da 200 dolarda açılırsa yüzbinlerce dolar kaybetme riskiyle karşı karşıya kalacaktım. Peki bir başkası bu sorunun altından kalkabilir mi? Belki evet, belki de hayor.

Öte yandan, benim de halledemediğim şeyler elbette var. Ben örneğin vadeli işlem yapmıyorum çünkü yeterince meşgulüm. İşlerin zorlaştığı nokta burası: Para kazanırken her şeyin üstesinden gelebilirsin ancak gerçekten neyle başa çıkabileceğini ancak para kaybettiğinde bilebilirsin.

Çünkü her gün 500 dolar ya da 1000 dolar kazandığınızda kaygı hissetmez, coşku hissedersiniz. Ancak asıl zor zamanlarla nasıl başa çıktığın, sana nelerle başa çıkabileceğini gösterir.

Kâr ve zarar verilerinize saplanıp kalmayın

P&L'inizi (profit and loss) yaşamamaktan bahsediyorum. Şimdiye kadarki en iyi yılınızı geçirdiyseniz size çok kötü haberlerim var. Şimdiye kadarki en kötü yılınızı geçirme riskiyle karşı karşıyasınız. Açıklamama izin verin.

Birçok yatırımcının büyük bir yılı hatta ayı olur ve harcamaya başlarlar. Yeni bir araba ya da ev alırlar, poker oynamak için birinci sınıftan Vegas'a uçmaya başlarlar. Birkaç kötü günün ardından, “İpotek ve araba ödemelerini geciktirdiğim için hafta sonuna kadar 15.000 dolar kazanmam gerekiyor” diye düşünmeye başlarlar.

Bu yüzden piyasaya sakin ve rasyonel bir şekilde yaklaşmayı başarmalısınız. Asla sürdürülebilir olmayacak bir kâr ve zararla yaşama planı yapmamalısınız. Harika bir 2020 yılı geçirdim ama yeni bir ev almadım. Bunun yerine evime yeni bir mutfak ve sauna kurdum. Bunlar bana daha yüksek aylık gider getirmeyecek güzel şeylerdi. Unutmayın trade etmek yeterince zor. Başarınızın sizi aşağı çeken bir baskıya dönüşmesine izin vermeyin.

Bu yolda yalnız yürümeyin

Pek çok trader, piyasaları sıfır toplamlı bir oyun olarak görür ve herhangi bir şeyi paylaşmaktan korkarak bir köşeye saklanır. Ama şunu gördüm ki, ne kadar çok verirseniz o kadar çok alırsınız.

Sadece fikir ve stratejilerden bahsetmiyorum. Ben topluluk duygusundan bahsediyorum. Arkadaşlarınızın ve ailenizin çoğunun geleneksel işleri varsa, bir trader olarak neler yaşadığınızı, hem inişlerinizi hem de çıkışlarınızı anlamakta zorlanacaklardır. Ayrıca ekip ortamında neyi doğru veya yanlış yaptığınıza dair geri bildirim de alabilirsiniz. Bazen yeni bir bakış açısı stratejinizdeki eksiklikleri tespit etmenize ve sizi bir sonraki seviyeye taşımaya yardımcı olabilir. Bu yüzden yalnız kurt olmayın; dışarı çıkın ve bir şeylerin parçası olun.

Borsada başarının sırrı ‘tembel portföy’

Başarılı bir yatırım sistemini bozan 10 hata

Başarılı alım satım pratiğinin 3 bileşeni

Yatırımda başarıyı sürekli kılmanın 6 etkili yolu

Başarısız trader’ların 10 ‘kötü alışkanlığı’

Başarılı bir yatırımcının ihtiyaç duyacağı 3 özellik

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.