Profesyonel bir yatırımcı olmanın 5 adımı

BORSAGUNDEM.COM - DIŞ HABERLER SERVİSİ

Amatör bir trader’ın profesyonel bir seviyeye ulaşması, belli aşamaları geçmesini gerekli kılar. Birçok yanılgıyla örülü bu yolculuğun odak noktası ise yatırımcı adayının kendini tanımasına dayanır.

Borsagundem.com’un derlediği bilgilere göre, yatırım yolculuğuna başlayan trader adaylarının hemen hepsinin ilk amacı para kazanmaktır. Bu sanıldığı kadar kolay bir hedef olmamasının yanı sıra, süreç içinde yatırımcı adaylarının motivasyonları da değişir.

5 adım

ABD’li yatırımcı Steve Burns’ün New Trader U’da yer verdiği makale, bir yatırımcı adayının piyasalarda alım satım yapmaya başlamasından, yeteri kadar sebat edebilirse profesyonel bir yatırımcı olmaya kadar giden yolculuğunun detaylarına odaklanıyor. Makale, bu süreci 5 ana aşamaya ayırıyor.

Birinci adım: Bilinçsiz yetersizlik

Bu, alım satım yapmaya başladığınızda atacağınız ilk adımdır. Bunun para kazanmanın iyi ve kolay bir yolu olduğunu düşünürsünüz çünkü piyasalarla ilgili pek çok şey duymuş, pek çok milyonerden bahsedildiğini işitmişsinizdir. Ne yazık ki, tıpkı ilk kez araba sürmeyi arzuladığınızda bunun kolay olacağını düşünmeniz gibi, bu düşünce de bir sanrıdan ibarettir. “Sonuçta ne kadar zor olabilir ki? Fiyat ya yukarı ya da aşağı doğru hareket eder” düşüncesinin bir yanılgı olduğunu anlamanız uzun sürmez.

Yatırım serüveninizin başlangıcında çok sayıda alım satım yapar ve büyük riskler alırsınız. Bir işleme girdiğinizde, fiyat size karşı döner, siz terse dönersiniz ve o tekrar, tekrar ve tekrar size karşı olmayı sürdürür. Başlangıçta belki başarılı bile olabilirsiniz ama işin aslı, bu en kötü olasılıktır çünkü zihninize bunun gerçekten basit olduğunu söyler ve daha fazla miktarda parayı riske atmaya başlarsınız. Her işlem yaptığınızda kayıplarınızı ikiye katlayarak telafi etmeye çalışırsınız. Bu aşama, ne kadar bilgisiz ve beceriksiz olduğunuzdan tamamen habersiz olduğunuz dönemdir.

İkinci adım: Bilinçli yetersizlik

İkinci adım, yatırımda daha fazla işiniz olduğunu ve aslında birkaç şeyi halletmeniz gerekebileceğini fark ettiğiniz yerdir. Bilinçli olarak beceriksiz bir yatırımcı olduğunuzun farkına varırsınız; düzenli kâr elde edecek beceriye veya içgörüye sahip değilsinizdir.

Artık yatırım sistemlerini öğrenmeye çalışır ve bunun için çok sayıda kitap satın almaya başlamışsınızdır, Birçok web sitesini okuyorsunuz ve yatırımın 'kutsal kâse’sini yani sihirli formülünü aramaya başlarsınız.

Bu süre zarfında bir sistem göçebesi haline gelirsiniz; her gün ve her hafta yöntemden yönteme atlarsınız, asla bir yönteme gerçekten işe yarayıp yaramadığını görecek kadar uzun süre bağlı kalmayı beceremezsiniz. Ne zaman yeni bir göstergeyle karşılaşsanız, tüm farkı yaratacak olanın bu olduğunu düşünerek çok mutlu olursunuz.

Otomatik sistemleri test eder, hareketli ortalamalar, Fibonacci çizgileri, destek ve dirençler, fraktallar ve diğer yüzlerce şeyle haşır neşir olursunuz; hepsinin de ‘sihirli sistem’inizi bugün başlatacak araçlar olduğuna inanırsınız. Ayrıca, göstergelerinizle dönüş noktalarını tam olarak bulmaya çalışarak kendinizi haklı olmaya inandırmaya çalışırsınız. Ve bu inanca o kadar bağlanırsınız ki, kendinizi kaybedilen işlemleri kovalarken ve hatta onlara ekleme yaparken bulursunuz.

Canlı sohbet odalarına girersiniz ve diğer yatırımcıların kar elde ettiğini görüp bu kişinin neden siz olmadığını bilmek istersiniz. Milyonlarca soru sorarsınız; bunlardan bazıları o kadar aptalcadır ki, geriye dönüp baktığınızda kendinizi işe yaramaz hissedersiniz.

Daha sonra kâr elde ettiğini söyleyen herkesin yalancı olduğunu düşündüğünüz bir noktaya ulaşırsınız; kimsenin bu kadar para kazanabileceğine inanamazsınız çünkü siz çalışmış ve başaramamışsınızdır. Onların yalan söylediğine inanırsınız ama onlar her gün piyasadırlar ve sizinki düşerken onların hesabı büyüyordur.

Bir ergen gibi davranırsınız; para kazanan yatırımcılar size özgürce tavsiyelerde bulunmak isterler ama inatçısınızdır ve en iyisini sizin bildiğinizi düşünürsünüz. Herkes size bu uğraşınız nedeniyle kızgın olduğunu söylese de umursamazsınız ve gereğinden fazla alım satım yapmaya devam edersiniz. En iyisinizi siz biliyorsunuzdur.

Sonra, bir noktada pes eder ve başkalarından gelen sinyaller için ödeme yapmayı denersiniz; onlar da ile yaramaz. Hatta sizi gerçek bir yatırımcı haline getirmeyi vaat eden bir guruya veya sohbet odalarındaki birine genellikle bir ücret karşılığında yakınlaşmayı bile denersiniz. Ancak mentor olarak seçtiğiniz kişi işi gerçekten iyi biliyor olsa da kazanamazsınız çünkü hâlâ en iyisini sizin bildiğinizi düşünürsünüz.

Bu adım yıllar boyu sürebilir; deneyimler ve tahminler bu sürecin 1 ila 3 yıl arasında değişeceğini söyler. Bu aynı zamanda büyük bir hayal kırıklığı nedeniyle pes etme olasılığınızın en yüksek olduğu adımdır. Yeni yatırımcıların yaklaşık yüzde 60'ı ilk 3 ayda pes eder. Diğer yüzde 20'lik kısım ise bir yıl boyunca devam eder ve sonra çaresizlik içinde hesaplarını havaya uçurma garantili riskler alırlar.

Sizi şaşırtabilecek olan şey ise, geri kalan yüzde 20'lik kısmın hepsinin yaklaşık 3 yıl dayanması ancak 3 yılda bile bu kesimin sadece yüzde 5-10'luk bir kısmının devam edip gerçekten para kazanabilmesidir.

Ve sonunda bu aşamadan çıkmaya başlarsınız. Muhtemelen düşündüğünüzden daha fazla zaman ve para harcamışsınızdır. 2 veya 3 yüklü hesabı kaybetmiş ve belki 3 veya 4 kez vazgeçmişsinizdir. Ama artık bu sizin kanınıza işlemiş bir uğraş haline gelmiştir. Ve bir gün, hem de birkaç saniye içinde 3. aşamaya geçersiniz.

Üçüncü adım: Evreka anı

İkinci aşamanın sonuna doğru farkı yaratanın sistem olmadığını anlamaya başlarsınız. Eğer bakış açınızı değiştirir ve para yönetiminizi doğru yaparsanız, basit bir hareketli ortalamayla bile para kazanmanın aslında mümkün olduğunu anlarsınız. Trade psikolojisi üzerine kitaplar okumaya başlarsınız ve o kitaplarda canlandırılan karakterlerle kendinizi özdeşleştirirsiniz ve sonunda o ‘evraka anı’ gelir.

Bu evreka anı zihninizde yeni bir bağlantının kurulmasına neden olur. Bir anda ne sizin ne de bir başkasının bırakın gelecek 20 dakikayı, gelecek 10 saniye içinde bile piyasanın ne yapacağını doğru bir şekilde tahmin edemeyeceğini fark edersiniz. Bu fark ediş sayesinde, kimin ne düşündüğünü, bu haberin ne yapacağını ve bu olayın piyasalara nasıl etki edeceğini dikkate almayı bırakırsınız. Kendi alım satım yönteminize sahip bir birey olursunuz. Kendi yatırım şeklinize göre şekillendirdiğiniz tek bir sistemle çalışmaya başlarsınız; mutlu olmaya ve risk eşiğinizi belirlemeye başlamışsınızdır.

Kazanma ihtimalinizin yüksek olduğu ‘avantajlı durumlarda’ her pozisyona girmeye başlarsınız. İşlem kötüye gittiğinde sinirlenmezsiniz, hatta bunun sizin hatanız olmadığını tahmin edemeyeceğinizi bildiğiniz için bile, işlemin kötü olduğunu anladığınız anda işlemi kapatırsınız. Bir sonraki alım satım veya ondan sonraki veya ondan sonraki alım satımın başarı şansı daha yüksek olacaktır çünkü sisteminizin çalıştığını bilirsiniz. Kötü bir işlemin kötü bir sistem yaratmayacağını bilerek haftalık rakamlara bakmaya başlarsınız.

Bir anda alım satım oyununun tek bir şeyle ilgili olduğunu fark edersiniz: “Üstünlüğünüzün tutarlılığı ve olasılıkların sizin lehinize olmasının yanı sıra, ne olursa olsun tüm işlemleri yapma disiplininiz.”

Doğru para yönetimi ve kaldıraç  hakkında bilgi edinirsiniz ve bu sefer gerçekten de meselenin farkına varırsınız ve bir yıl önce aynı şeyi tavsiye edenleri gülümseyerek düşünürsünüz. O zaman hazır değildiniz ama şimdi hazırsınızdır. Evreka anı, piyasayı tahmin edemeyeceğinizi gerçekten kabul ettiğiniz andır.

Dördüncü adım: Bilinçli yetkinlik

Sisteminiz size söylediğinde işleme giriyorsunuzdur. Kazandığınız kadar, kayıpları da kolayca kabul edersiniz. Artık kazananlarınızın, riski tamamen kabul ederek ve sisteminizin kaybettiğinden daha fazla kazandığını bilerek kendi sonuçlarına varmalarına izin verirsiniz ve kaybeden bir işlemde olduğunuzu anladığınızda, çok az acı hissederek pozisyonunuzu hızla kapatırsınız.

Artık her gün en azından başa baş çıktığınız bir noktadasınızdır. Büyük para kazandığınız haftalar ve büyük para kaybettiğiniz haftalar olur ancak genel olarak başa baş gidersiniz ve artık para kaybetmiyorsunuzdur. Artık genel olarak iyi işlemlere girdiğinizin ve gün boyu sohbet ederken diğer yatırımcılardan saygı gördüğünüzün bilincindesinizdir. Hala bunun üzerinde çalışmanız ve işlemlerinizi düşünmeniz gerekiyordur ancak bu devam ettikçe sürekli olarak kaybettiğinizden daha fazla para kazanmaya başlarsınız.

Güne büyük bir kazançla başlar, büyük bir kayıp yaşar ve bu kârı geri verdiğinize dair hiçbir kötü duyguya kapılmazsınız çünkü bunun tekrar geri geleceğini bilirsiniz. Artık yavaş yavaş her hafta tutarlı bir kar elde etmeye başlamışsınızdır.

Beşinci adım: Bilinçdışı yetkinlik

Şimdi yemek pişirmek ya da araba kullanmak gibi, her gün koltuğunuza oturup alım satım yaparsınız. Artık her şeyi bilinçsiz, adeta biri refleks düzeyinde yapıyorsunuzdur. Otomatik pilotta koşarsınız. Gerçekten büyük işlemleri seçmeye başlarsınız. Duygularınıza hakimsinizdir ve artık hızla büyüyen bir hesaba sahip bir yatırımcı haline gelmişsinizdir.

Sohbet odalarının yıldızı olmuşsunuzudur ve insanlar söylediklerinizi dinler. İnsanların sorularına bakınca iki yıl önceki kendinizi tanırsınız. Tavsiyenizi iletirsiniz ama çoğunun nafile olduğunu bilirsiniz çünkü onlar henüz ergenlik çağındadırlar; bazıları sizin bulunduğunuz yere ulaşacak, bazıları bunu hızlı bir şekilde yapacak ve diğerleri daha yavaş şekilde bunu başaracaktır. Düzinelercesinin ise asla ikinci aşamayı geçemeyeceğini bilirsiniz.

Yatırım sizin için artık heyecan verici değildir; aslında muhtemelen sizi çok sıkıcı biri haline getiriyordur ve siz de sıkılıyorsunuzdur. Hayattaki her şeyde olduğu gibi, yatırımda da iyi olduğunuzda veya bunu iş olarak yaptığınızda sıkıcı hale gelmiştir, sonuçta işinizi yapıyorsunuzdur.

Sonunda sohbet odalarından çıkarsınız ve piyasalar hakkında hiç etkilenmeden sohbet edebileceğiniz birkaç seçilmiş insan bulursunuz. Riski artırmadan piyasadan maksimum karı elde etmek için yöntemlerinizi her zaman geliştirirsiniz. Alım satım yapma yönteminiz değişmez, sadece daha iyi olur, artık ‘sezgi’ denen o büyülü şeye sahipsinizdir. Artık başınız diktir ve “Ben bir yatırımcıyım” diyebilirsiniz ama dürüst olmak gerekirse bunu söylemeye tenezzül bile etmezsiniz çünkü bilirsiniz ki bu da diğerleri gibi bir iştir.

Ev tabanlı trader’lar için 4 ipucu

Borsada yatırımcılara kazandıracak 5 önemli ipucu

Yatırımda başarıyı sürekli kılmanın 6 etkili yolu

Başarılı alım satım pratiğinin 3 bileşeni

Başarısız trader’ların 10 ‘kötü alışkanlığı’

Başarılı bir yatırımcının ihtiyaç duyacağı 3 özellik

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.