Powell’ın cevabını vermesi gereken 3 kilit soru

BORSAGUNDEM.COM – DIŞ HABERLER SERVİSİ

ABD Merkez Bankası (FED) Başkanı Jerome Powell, bankanın enflasyonla mücadelesinin iki aşamalı olarak devam edeceği konusunda bugüne kadar açıktı. FED ilk etapta faiz oranlarını agresif bir biçimde yükseltti. Ardındansa, faizlerin yüksek seviyede tutulması üzerinden enflasyonu kontrol altına almayı hedefledi.

FED yönetimi faiz artışlarının sonuna gelindiğinin işaretlerini verse de bu ikinci tartışmayı ele alırken faizlerin indirilme safhasına henüz yakın olmadıklarını her seferinde vurguladı. Ancak piyasalarda ise faiz indirimlerinin yaklaştığına dair yoğun bir beklenti söz konusu.

Borsagundem.com’un derlediği bilgilere göre, ABD Federal Açık Piyasa Komitesi’nin (FOMC) bugün Türkiye saatiyle 21:00’da yapacağı açıklamada faizleri sabit tutmasına neredeyse kesin gözüyle bakılıyor. FED üst üste üç toplantıda politika faizlerine dokunmayacak. Ancak gösterge faiz oranı 2001’den bu yana görülmeyen bir seviye olan %5,25-5,50 aralığında. Powell ve ekibi Mart 2022’den temmuz ayına kadar 11 kez faiz artışı gerçekleştirdi.

Bankrate’in konuyla ilişkili yorumlarına göre ekonomik veriler de son faiz artışlarından bu yana politika faizlerinin değiştirilmesi için bir neden oluşturmadı. İşverenler bu yıl geçen yılın yarısı kadar istihdam yarattı ve açık pozisyonlar Mart 2021’den bu yana en düşük seviyeye geriledi. Enflasyonsa şu anda FED’in yüzde 2’lik hedefinin yaklaşık 1 yüzdelik puan üzerinde duruyor.

Yine de FED yöneticileri ABD Merkez Bankası’nın rotayı çok erken tersine çevirdiğinden ve enflasyonda yeniden bir yükselişi körükleyeceğinden endişe ediyor. Bu noktada ABD ekonomisinin 1970’lerde ve 80’lerde yaşadığı deneyimler de akıllara geliyor.

Bankrate Baş Finans Analisti Greg McBride FED toplantısına ilişkin öngörülerinde şu ifadelere yer verdi: “2024’te faiz oranlarını düşürmek hızlı olacakları beklentilerine soğutmaya çalışacaklar. Para politikasının bir süre daha kısıtlayıcı kalması gerektiğine dair o tanıdık nakaratı tekrar duyacağız.”

Bankrate raporunda FED yönetiminin cevap vermesi gereken sorularsa şu şekilde aktarılıyor:

1. FED yetkilileri faiz artışlarını bitirdiklerini kabul edecek mi?

FED yönetiminin, faiz oranlarını yükseltmeyi gerçekten bitirip bitirmedikleri ve gelecekteki faiz indirimlerinin zamanlamasını tartışıp tartışmadıkları konusunda sessiz kalmanın işe yarayabilecek nedenleri çok fazla araştırmaları gerekmiyor.

Geçen sonbaharda finansal koşullardaki büyük sıkılaşma, mortgage faizlerinin yüzde 8'i aşmasına ve 10 yıllık ABD Hazinesi tahvil getirisinin yüzde 5'i geçmesine neden oldu. Bankrate verilerine göre, 19 Ekim'deki ulaşılan zirveden bu yana, 10 yıllık tahvil getirileri 86 baz puan düşerken 30 yıllık sabit faizli mortgage kredileri ağustos ayından bu yana en düşük seviye olan %7,23’e kadar geriledi.

FED’in enflasyonu düşürürken ekonomide bir resesyonla karşılaşılmayacağı konusundaki iyimserlik S&P 500 Endeksi’nin 1 Aralık'ta yılın yeni zirvesine ulaşmasını sağladı. CME Group'un FedWatch göstergesine göre vadeli piyasalardaki yatırımcılar, Mart 2024'e kadar ilk faiz indirimlerinin gerçekleşeceğini fiyatlıyor.

Finansal koşulların gevşemesinin ardındaki tehlike, bu gevşemenin kontrolden çıkması halinde enflasyonu körükleyebileceği veya varlık fiyatlarında daha fazla yükselişler görülebileceği gerçeğidir. Örneğin konut faaliyetleri faiz oranlarına duyarlıdır. ABD Mortgage Bankacılar Birliği'nin verilerine göre, mortgage faizleri hızla geri çekilirken, 1 Aralık'ta sona eren haftada refinansman başvuruları iki ayın en güçlü seviyesine ulaştı. Bir yıl önceki başvurular 2021'in sonlarından bu yana ilk kez iki hafta üst üste arttı.

McBride konuyla ilişkili açıklamasında, "Piyasalar sadece FED’in faiz artırımını bitirdiğini değil, aynı zamanda faiz oranlarını düşürmeye başlayacağını da öngörüyor. Bu arada FED, faiz artırımını henüz bitirdiğini kabul etmeye istekli değil. Piyasalar, FED faiz artırımını bitirdiğini söylemeden bu kadar hareket edebiliyorsa, gerçekten bitirdiklerini söylediklerinde ne olacak?" ifadelerine yer verdi. 

FED’in Kasım toplantısının kayıtlarında, FED yetkilileri muhtemelen "dikkatli bir şekilde ilerleyebilecekleri" bir yerde olduklarını ve daha fazlasını yapmaları gerekip gerekmediğini belirlemek için "önümüzdeki aylarda" gelen verileri takip edebileceklerini itiraf etmişlerdi.

Powell’sa FED toplantısından önceki son konuşmasında faizlerin aşağıya inmesi yerinde artırılmasının daha büyük bir olasılık olduğunu açıkça söylemişti.

FED Başkanı, “Yeterince kısıtlayıcı bir pozisyon elde ettiğimiz sonucuna güvenle ulaşmak veya politikanın ne zaman gevşeyebileceği konusunda spekülasyon yapmak için henüz erken. Uygun şartlar oluşursa para politikasını daha da sıkılaştırmaya hazırız” demişti.

2. FED piyasaların fazla ileri gitmesini nasıl önleyecek?

FED yönetiminin eylül ayında yayınladıkları son projeksiyonda yıl sonuna kadar bir faiz artışının daha yapılabileceği belirtiliyordu. Noktasal grafiklerde ABD politika faizlerinin %5,50-5,75 seviyesinde zirve yapacağı görülüyordu.

Ancak Dreyfus ve Mellon’ın baş ekonomisti ve makro stratejisti olan Vincent Reinhart bu ekstra faiz artışının sıkılaştırma eğilimi verme oyununun bir parçası olabileceğini belirtiyor. Bir dönem FOMC sekreteri ve ekonomisti olarak da görev yapan Reingart, “Eğer dünya size karşı önyargılıysa, bunu kullanmalısınız. Sonucun çok daha sert olacağını düşündükleri bir maçı konuşmalılar” ifadelerine yer verdi.

FED yetkilileri yılı faiz projeksiyonlarında yeni bir güncellemeyle kapatmaya hazırlanıyor. Reinhart FED’in son faiz artışı takvimini takip etmediği için 2023 projeksiyonunun düşmek zorunda olduğunu söyledi. Ancak baş ekonomist FED yöneticilerinin piyasaların fazla ileri gitmesini önlemek için 2024’de daha az faiz indirimi sinyali vereceğini de düşünüyor.

Eylül ayındaki son politika toplantısında, FED yöneticileri gelecek yıl için sadece 50 baz puanlık faiz indirimi öngörmüştü.

Reinhart, "Piyasaların hızlı bir şekilde faiz indirimini fiyatlanmasını protesto etmenin yolu bu" diyor. Baş ekonomist "FED, son kilometrenin zor geçmesine hazır. Bu yüzden politika faizini bir süre daha sabit tutmak zorundalar" dedi.

3. FED faizleri düşürme zamanı geldiğini belirlerken nelere dikkat edecek?

FED yetkilileri, enflasyon resmi olarak yüzde 2'ye ulaşmadan önce faiz oranlarını düşürmeye istekli olacaklarını belirttiler.

Powell, FED’in Eylül toplantısının ardından gazetecilere verdiği demeçte, "Enflasyonun yüzde 2'ye kadar sürdürülebilir bir yolda olduğundan emin olana kadar politikayı kısıtlayıcı tutacağız" dedi.

Bankrate’e göre faiz tartışması için önemli olansa paranın ‘reel’ maliyetidir. Diğer bir deyişle faiz oranları eksi enflasyon. FED’in gösterge faiz oranları mayıs ayından bu yana genel enflasyon oranından daha yüksek seyretti. Bu da para politikasının resmi olarak kısıtlayıcı bir pozisyonda olduğuna işaret ediyor. Enflasyon ne kadar düşerse ve oranlar mevcut %5,25-5,50 aralığında ne kadar uzun süre kalırsa FED’in para politikası faizleri de ABD ekonomisinden o kadar fazla uzaklaşacak.

Reinhart, “Faizleri indirmenin iki yolu vardır. Zor olan yol acil bir şekilde daha düşük bir politika faiz oranına ihtiyaç olduğunu söyleyen veri etkinliğine yanıt vermekti. Diğer yolsa her zaman uygulamak isteyeceğiniz yoldur. Bu da enflasyon düşerken bu düşüşü takip etmektir” dedi.

Bankrate değerlendirmesine göre düşük faiz oranları yatırımcılar için adeta çocuklar için şeker gibidir. Her zaman daha fazlası istenir. Ancak bu çağrıların nedenleri her zaman değişir. FED faiz oranlarını ilk kez yükseltmeye başladığında yatırımcılar tarihin tekerrür etmesi konusunda gergindi. Tıpkı dönemin FED Başkanı Paul Volcker’ın enflasyonu düşürmeye çalıştığı 80’lerde yaptığı gibi yüksek faizlerin derin bir resesyonu tetikleyeceği düşüncesi fiyatlandı ve yatırımcılar Aralık 2023’e kadar faiz indirimlerinin başlayacağını bekliyordu.

McBride konuyla ilgili açıklamasında, “Yatırımcılar pastalarını alıp yiyeceklerini düşünüyorlar. Yumuşak iniş umudu uygun ve haklı olarak gösteriliyor. Ancak yatırımcılar bir kez daha fazla ileri gitti. Piyasaların beklediği faiz indirimi sayısını elde edebilmesi için bir resesyon olmasını bekliyor. Buna göre enflasyonun FED’in beklediğinden çok daha hızlı düşmesi gerekiyor” dedi.

Yatırım yönetimi firması John Hancock’ın Yatırım Stratejisi Eş Başkanı Emily Roland yatırımcıların faiz oranları konusundaki iyimserliğini “pivot partisi” olarak nitelendiriyor. Son rakamlarsa, FED'in şimdiye kadar istihdam piyasasına veya daha geniş ekonomiye zarar vermeden enflasyonu düşürmede başarılı olduğunu gösteriyor.

FED’in tercih ettiği enflasyon göstergesi Ekim ayında yıllık bazda yüzde 3'e ulaşırken, değişken gıda ve enerji fiyatlarının hariç tutulduğu çekirdek enflasyonsa yüzde 3,5'e geriledi. Aynı zamanda, işverenler kasım ayında 199.000 istihdam yaratırken, ABD’deki işsizlik oranı yüzde 3,7'ye geriledi.

Ancak para politikasının gecikmeli olarak hareket ettiği biliniyor ve yetkililer çok geç olmadan ekonomiyi çok fazla yavaşlattıklarını keşfedebilirler.

Roland, "FED’in yumuşak inişi başarabileceğine dair çok fazla iyimserlik var. Ancak bu konudaki düşünme şeklimizle FED politikaları aynı şekilde çalışmıyor. FED’in kırk yıldır gördüğümüz en hızlı faiz artışlarının etkisinin ne olduğunu bekleyip görmelisiniz" ifadelerine yer verdi.

Tüm bunlar yatırımcı için ne anlama geliyor?

Yüksek faiz oranlarının cüzdanları üzerindeki etkisini azaltacağını uman tüketiciler, değişken ve yüksek faizli kredi kartı borcunu ödemek isteyecekler. Bankrate verilerine göre, kredi kartı faizleri rekor seviyelerde dolaşıyor, bu borçların maliyetleri muhtemelen yakın zamanda ucuzlamayacak.

Ekonomiyi çevreleyen belirsizlik, acil durumlar için elinizden geleni yapmanın önemini vurguluyor. Paranın yüksek getirili bir tasarruf hesabında saklanması, acil durum fonunuzun daha hızlı bir şekilde büyütmesine ve yüksek enflasyon karşısında satın alma gücünüzün korunmasına yardımcı olabilir. Yüksek getirili tasarruf hesapları şu sıralar neredeyse enflasyon oranını gölgede bırakacak getiriler sunabiliyor.

Halihazırda altı aylık harcamalarınızı karşılayacak birikimleriniz varsa ve portföyünüzü daha risksiz yatırımlarla çeşitlendirmek istiyorsanız uzun vadeli mevduat sertifikası almanın tam zamanı olabilir. McBride bu varlıkların getirilerinin gelecekte şimdi olduğundan daha düşük olabileceği konusunda uyarıyor.

McBride, “Bu filmi daha önce üç ya da dört kez gördük. Piyasalar fazla ileri gider ve Powell’ın sert bir konuşmasıyla yatırımcıların dizginlenmesi gerekir. FED, faiz oranlarını piyasaların beklediğinden daha yükseğe çıkardı. Muhtemelen piyasaların beklediği kadar kısa sürede faiz indirimine de gitmeyecekler” ifadelerine yer verdi.

Kritik FED toplantısı öncesinde bilinmesi gereken her şey

Fed'den bir aksiyon beklenmiyor

Küresel piyasalar Fed'e dikkat kesildi

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.