PİYASALARDA NASIL BİR SEYİR BEKLENİYOR?

Standard and Poors Türkiye'nin dış finansman ihtiyacı ve teminindeki zorluklar sebebiyle kredi görünümünü, durağandan negatife çevirerek 'IMF ile anlaşın ve yeni borç alın' mesajını verdi. Gelişmekte olan piyasalardan son üç aydır para çıkışı artarak sürüyor. Kredi derecelendirme kuruluşları da bu ortama adeta çanak tutarak sıcak parayı ürkütme yolunu seçiyorlar. Cuma günü açıklanan kredi görünümünü negatife çevirme hadisesinden sonra Türkiye'nin ihtiyati bir stand-by'dan ziyade daha kapsamlı bir anlaşma ihtimali artmış bulunuyor. Türkiye, 2001 yılındaki krizden ders alarak güçlendirdiği bankacılık sistemi ve gerçekleştirdiği yapısal reformlarının etkisiyle bu krize daha hazırlıklıydı. Ancak kredi derecelendirme kuruluşları başta olmak üzere, 'IMF ile anlaşma yapılmalı' söylemlerinin arkasında bir süredir artan likiditeye rağmen değerlenen yen ve dolara yeni pazar bulma çabası olduğunu düşünüyorum. Borsa'da üçüncü çeyrek bilançolar beklendiği gibi gelmeye devam ediyor. Bankacılık sektörü yine karlı ama geçen yıla göre belirgin bir düşüş içinde. Demir-çelik, telekomünikasyon sektöründe beklentilerin de üstünde karlar açıklandı. Artan enerji maliyetleri nedeniyle dünya havayolu şirketlerinin rekor zararlar yazdığı bir ortamda Türk Hava Yolları (THY) tarihî kar rakamlarıyla dikkat çekti. Bilançoların kriz ortamında bile yüzleri güldürmesine rağmen hisse fiyatları hafta boyunca ters yönlü hareket etti. Bunun sebeplerine eğilecek olursak, beklentilerin sona ermesini başa koyabiliriz. İkinci olarak yüksek kar rakamları açıklandığı sırada doların Yeni Türk Lirası karşısında 1,25 seviyesinde olduğu göz önünde bulundurulmalı. Yüksek kar açıklayan bazı şirketlerin kısa vadeli ve döviz cinsinden borçları dolayısıyla son çeyrekte olumsuz etkileneceği tahmin edildi. Ayrıca mevcut şartların devam edeceği öngörülerek temettü (kar payı) dağıtımlarının sınırlı kalacağı beklentileri ve önemlisi 2009 yılının daha da kötü geçebileceği ve şirketlerin bu dönemde zarar yazmaya başlayacağı endişeleri bilançoları gölgeledi. Dışarıda General Motors gibi devlerin zor durumda olması, hak etmese de bazı otomotiv ve yedek parça sanayii şirketlerini de olumsuz etkiledi. Kriz belki bir belki iki yıl daha sürebilir ancak borsalar hep düşmek zorunda değil. Bugüne kadar iki-üç büyük kriz gören İstanbul Menkul Kıymetler Borsası, geçmiş krizlere nasıl tepkiler vermişti, bunu bir kez daha hatırlatmak istiyorum. İMKB, dolar bazında 1994 yılında yüzde 78, 2001'de ise yüzde 87 değer kaybetmişti. Son kapanışa göre İMKB yüzde 68 değer kaybetmiş durumda. Yani her iki büyük düzeltmeye yakın ama henüz dip diyebileceğimiz bir noktada değil. Krizden çıkış genellikle en az bir yıl sürüyor. 1994-2001 krizlerinin ardından endeksin dolar bazında eski seviyelerine ulaşması ise üç dört yılı bulmuştu. Tahminler, piyasalarda toparlanmaların 2010 yılında başlayacağı yönünde. Fiyatların eski seviyelerini bulması ise biraz daha uzun sürebilir. Uzun süredir 'kaldırılmalı' dediğimiz ve yerli yatırımcının tepkisini çeken yüzde 10 stopaj uygulaması Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Böylece düşük fiyatlardan faydalanmak isteğiyle hisse senedi piyasalarına yönelim hız kazanabilir. Yabancıla rın son dönemdeki kaçışına karşılık fiyatların hızlı bir çöküş içinde olması aslında yerli yatırımcılar için bir fırsat olabilir. Ama en düşük fiyattan alım yapmak her zaman da mümkün olmayabilir. Bu nedenle Borsa'da alım yapmak için en uygun zaman olmasa da uzun vadeli kazançların elde edilebileceği nadir süreçlerden birini yaşıyoruz. YATIRIMCI TAKVİMİ 17 Kasım Pazartesi ABD imalat endeksi 18 Kasım Salı ABD zincir mağaza satışları ABD UFE ve çekirdek UFE verileri Avrupa Merkez Bankası başkanı konuşması 19 Kasım Çarşamba ABD konut başlangıçları ABD TÜFE ve Çekirdek TÜFE verileri açıklanacak. FED toplantı tutanakları açıklanacak. Türkiye Para Politikası Kurulu toplantısı 20 Kasım Perşembe Almanya TÜFE ABD haftalık işsizlik başvuruları -------------------------------------------------------------------------------- Resesyon petrolü aşağı çeker Geçen haftaki analizimizde vurguladığımız gibi düşüş seyrini sürdüren petrol fiyatları 50 dolara kadar geriledi. Dünya ekonomilerinde başlayan resesyonun etkisiyle azalması beklenen petrol talebi ve doların uluslararası piyasalarda güçlenmesi fiyatları baskıda tutuyor. Son beş yılda 25 dolardan 146 dolara kadar yükselen petrol fiyatları, Euro/dolar paritesinin 1,16-1,10 seviyelerine doğru geri çekilmesi halinde düşüş eğilimi bir süre daha devam edebilir. Hatırlatmamda fayda var, son 3 aylık fiyat düşüşü 90 doları buldu. Bundan sonraki süreçte petrol fiyatları doların yükselişlerine aynı ölçüde tepki vermeyebilir. Aralıkta gerçekleşecek OPEC toplantısına fiyatlar bu şekilde girerse üretim kısıntısı kesinleşecek. Fiyatların 50 doların altında çok fazla kalmasına izin verilmeyecektir. Parite kritik bölgede, dolar güçlü Temmuz ayı içinde 1,60 seviyesinde başladığı düşüş eğilimini sürdüren Euro/dolar paritesi, bu hafta ikinci kez 1,23 seviyesini test ederek yukarı tepki verdi. Finansal piyasalarda bir türlü durulmayan sular, gelişmekte olan ülke piyasalarında devam eden kırılganlıklar dolar talebini körüklüyor. Avrupa Merkez Bankası'nın bir türlü yeterli faiz indirimine gitmeyişi, beklenenin aksine Euro'ya olan talebi olumsuz etkiledi. Teknik olarak grafikte 1,23 seviyesini ikinci kez deneyen paritenin bu noktayı aşağı kırması durumunda 1,17-1,14 seviyelerine doğru hızlı bir düşüş yaşaması söz konusu olacaktır. Kritik bölgeden bir türlü uzaklaşamayan Euro/dolar paritesindeki gelişmeler anında serbest piyasadaki fiyatlara da yansıyor. GEÇEN HAFTANIN EN LERİ Değer kazananlar (%) 01 - Silverline 34,09 02 - Lüks Kadife 30,58 03 - Finans F. Kir. 26,37 04 - Bossa 25,69 05 - Datagate 25,00 06 - Burçelik 22,79 07 - EGS G. Menkul 22,22 08 - Feniş Alüminyum 17,39 09 - Marbaş B Tipi YO 16,87 10 - Adel Kalemcilik 16,20 Değer kaybedenler (%) 01 - İhlas Ev Aletleri -29,41 02 - Link Bilgisayar -27,78 03 - Yünsa -24,14 04 - Şeker Piliç -18,85 05 - Y. Kredi Sigorta -17,97 06 - Vakko Tekstil -15,79 07 - THY -14,86 08 - Escort Computer -13,79 09 - Altınyağ -13,73 10 - Ege Gübre -13,33 SELİM IŞIKLAR/ZAMAN

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.