Piyasalara karşı psikolojik avantajı nasıl lehinize çevirebilirsiniz?

BORSAGUNDEM.NET - DIŞ HABERLER SERVİSİ

ABD’li efsane yatırımcı Tom Basso, “Bence yatırım psikolojisi çok daha önemli bir unsur, ardından risk kontrolü geliyor ve en az önem gerektiren husus ise nereden alıp satacağınız” diyor. Birçok yatırım gurusunun Tom Basso ile hemfikir olduğunu tahmin etmek ise hiç de zor değil.

Borsagundem.net’in derlediği bilgilere göre, yatırımcılar düşük seviyelerden bir varlığı almak istediklerinde, genellikle korkularına yenik düşer ve fırsatı kaçırır. Bu durum, fiyatı makul ölçüde yükseldiğinde, açgözlülük nedeniyle ilgili varlığı elden çıkarma söz konusu olduğunda da geçerlidir.

Piyasalara karşı duygusal avantajı nasıl ele geçirebilirsiniz?

ABD’li yatırımcı ve yazar Steve Burns’ün ‘Calm Trader’ (Sakin Yatırımcı) isimli kitabında yer verdiği bu makale, yatırımcıların alım satım kararlarını verirken nasıl duygularının esiri olabildiklerini örneklerle açıklarken bu kötü durumdan nasıl kurtulunabileceğine dair öneriler içeriyor.

Finansal piyasalar tuhaf ortamlardır. Beklenmedik olaylar sıklıkla meydana gelirken kesin gözüyle bakılan olaylar nadiren gerçekleşir. Düşükten satın almak için en iyi zamanlar genellikle maksimum korkunun mevcut olduğu ve dünyanın sonuna ramak kaldığı düşüncesinin revaçta olduğu zamanlardır.

Bir trader veya yatırımcı, bir grafikte fiyat destek seviyesine veya temel bir değerlemeye dayanarak daha düşük fiyata geri döndüğünde bir hisse senedi almayı planladığı ideal bir fiyat hedefine sahip olabilir; ancak fiyat gerçekten arzu edilen bu seviyeye düştüğünde korku oluşur ve daha fazla düşüş olasılığı yatırımcıları orijinal planlarını takip etmekten alıkoyar. Yatırımcılar fiyatlar gelip giderken donup kalır ve uzun vadede haklı oldukları kanıtlansa da duygularından dolayı harekete geçememiş ve fırsatı kaçırmış olur.

Fiyatın, alım fırsatı için harika bir fiyat seviyesine ulaşacak kadar gerçekten düşmesi veya iyi bir risk/ödül oranı oluşturması için korku ve çoğu zaman irrasyonel panik gerekir. Fiyatları en iyi alım noktalarına indiren korkunun enerjisi ve hızı, çoğu trader’ın ve yatırımcının, fiyatların düşmeye devam edeceği korkusu nedeniyle duygusal olarak uygun zamanlarda alım yapmasının önüne geçer. Buradan da anlaşılacağı gibi duygular yatırımcılara oldukça pahalıya mal olur. Duygular bazen o kadar gürültülü olabilir ki, bir yatırımcı, yatırım planını bile takip edemez hale gelebilir.

Diğer taraf

Duygusal hataların diğer tarafında ise, yüksekten alıp daha yüksekten satma planlarını takip edemeyen büyüme hisse senedi yatırımcıları, trend takipçileri veya momentum trader’ları yer alır. Büyüme hissesi aylarca 95 ila 100 dolar arasında işlem görebilir ve eğer fiyat direnci aşılırsa çok daha yükseklere çıkma potansiyeline sahip olabileceği için yatırımcılar fiyat 100 doların üzerine çıkınca satın almak ister. Bunun bir kırılma olacağı ve çok daha yüksek fiyatlara yönelebileceği umuduyla 100 doların üzerinde bir kapanışı beklemeye geçerler. Ancak fiyat farkı açılıp 102 dolardan açıldığında korkudan satın almazlar; bunun yerine fiyatın en az 101 dolara, hatta 100 dolara düşmesini beklemeye karar verirler.

Hisse senedi ertesi gün 103 dolardan açılır ve gün boyunca 104 dolara kadar yükselmeye devam eder. Daha yüksekten alım yapma korkusu, yatırımcının yaşanan kırılmayı fırsata dönüştürmesini engeller ve asla gelmeyecek bir geri çekilmeyi beklemesine neden olur. Bu örnekten de görüleceği üzere, yatırım planını takip edememek, fiyat hareketlerine doğru şekilde uyum sağlayamamaktan dolayı alım fırsatını kaçırmalarına neden olur.

Tuzaklara düşmemek mümkün

Yukarıdaki örneklerde bahsedilen şey, pek çok yatırımcının sıklıkla karşılaştığı durumlara karşılık gelir: ‘Sakin kalamama ve önceden belirlenmiş bir yatırım planını gerçek zamanlı olarak takip edememe.’ Ancak iyi haber şu ki, yatırımcıların çoğunluğundan ayrılmanızı sağlayacak bu tuzaklara düşmemek, pekala geliştirebileceğiniz bir özelliktir.

Fiyat hareket ederken duygularınız yatırım planınızı uygulama yeteneğinizi zedelediğinde, sakin bir trader’dan duygusal açıdan tepkisel bir trader’a geçiş yapmışsınız demektir. Yatırımcıların büyük çoğunluğunun piyasalarda kazanç elde edememesinin temel nedeni, duygusuz bir şekilde işlem yapamamalarıdır. Çoğu trader, kararlarını ölçülebilir fiyat hareketlerine veya gerçeklere dayanarak değil, duygularının filtresiyle verir ve bu nedenle pek çok kişi bu kadar çok para kaybeder.

Bu nedenle, kişiliğinize ve piyasa hakkındaki inançlarınıza uygun, kazanan bir yatırım sistemi geliştirmek çok önemlidir. Yatırım planınızı, kazanan sisteminizi gerçek zamanlı olarak uygulamak için kullanabilmeniz gerekir. Tabii ki risk yönetimi de, kayıplarınızı sınırlamak ve pozisyon boyutunu kontrol etmek açısından çok önemlidir; böylece kayıp serilerinde de hayatta kalabilirsiniz. Ancak aksilikler, düşüşler, fiyat dalgalanmaları ve kaybetmeyi öğrenme konusunda sakin kalma ve sebat etme yeteneği olmaksızın, yatırım yolculuğunuz eninde sonunda kötü bir şekilde sona erecektir.

Başarının önündeki en büyük engel

Yatırımda başarının önündeki en büyük engel korku, açgözlülük, ego ve inançlardan oluşan iç dünyamızdır. Sisteminizi ve planınızı takip ederek sakin bir şekilde işlem yapma yeteneği, çok az sayıda yatırımcının bir veya iki hesabını kaybedene veya yatırım serüvenini tamamen bırakana kadar geliştirebildiği bir beceridir. Piyasanın duygusal ruh hali değişimlerinin dışında durabildiğinizde, bağımsız bir tanık olarak fiyat hareketlerini gözlemleyebildiğinizde ve pozisyona giriş ve çıkış kararlarınızı olasılıkların lehinize olduğu sinyallere göre verebildiğinizde, yatırımlarınız karlı hale gelecektir.

Başkaları duygularına kapılırken siz sinyalleri kullanan bir trader olabilirsiniz. Başkaları yükselişe ‘inanmayarak’ trendlerle mücadele ederken siz trendleri takip ederek ‘kazanan’ olabilirsiniz. Siz maksimum korku anında satın alırken, diğerleri korkudan dolayı en kötü zamanda satış yapıyor olabilir. Başkaları korkunç risk/getiri oranlarıyla tehlikeli seviyelerde fiyatların peşinde koşarken siz açgözlülüğün doruğa çıktığı anda kârınızı kilitleyebilirsiniz. Diğer yatırımcılar duyguların ve egonun derin sularında boğulurken siz mantığın güvenli teknesinde yol alabilirsiniz.

Olasılıkları, fırsatları ve istatistikleri akıllıca kullanarak sinyaller için kendi duygularını, egolarını ve tahminlerini kullanan diğer yatırımcılara karşı psikolojik bir üstünlüğe sahip olabilirsiniz.

Yatırım sermayenizin erimesine neden olan 35 hata

Yatırımda her zaman kazanamazsınız

Yatırımcıların acilen vazgeçmesi gereken 12 alışkanlık

Yatırımda stresi yönetmenin 15 yolu

Yatırım sermayenizdeki kayıpları sınırlandırmanın 10 yolu

Başarılı bir yatırım sisteminin 10 işlevi

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.