Piyasalar riskleri ne kadar fiyatlıyor

"Beni bu havalar mahvetti...
Barometre yükseliyor… Doğa yürüyüşlerinde ve dağcılıkta barometre
kullanarak olası bir fırtınayı yakalamaya çalışırsınız. Rüzgar
güneyden eserken barometre süratle yükselirse havanın döndüğünü ve
fırtınanın geleceğini anlarsınız.
Maalesef, piyasalardaki basıncı ölçen genel kabul görmüş bir
barometre yok. 2013 yılında ABD 10 yıllıkları bu rolü oynuyordu. 2015
yılında DXY dolar endeksi ile risk iştahını açıkladık. 2016'nın ilk
yarısında ise favori göstergemiz Brent petrol idi. Son dönemde bu
göstergelerin hiç biri küresel risk iştahını tam olarak açıklamıyor.
Ancak hisse senedi ve emtia piyasalarında düzenli bir satış
baskısı görüyoruz. Beklentilerden güçlü gelen ABD imalat sanayi
verileri satış baskısını tersine çevirmek için yeterli olmadı. Tam
tersine, küresel büyüme ile ilgili endişelerin arttığı bir ortamda
Fed'in faiz artışının öne çekilmesi piyasaları tedirgin ediyor.

Yavaşlama endişesi ile küresel sermaye hisseden tahvile yöneliyor

Fed'in faiz artırma ihtimalinin Temmuz ayı için %26'dan %52'ye,
Eylül ayı için %53'ten %60'a yükselmesi küresel risk iştahını bozmaya
başladı. Ancak buna rağmen DXY dolar endeksi 2015 yılında gördüğü
zirvenin oldukça altında seyrediyor.
Piyasalar küresel risk iştahındaki bozulmayı dolardaki sert bir
yükselişten ziyade gelişmiş ülke devlet tahvillerini ve birinci sınıf
şirket tahvillerini alarak fiyatlıyor. Küresel yatırımcıların sene
başından beri hisse senedi fonlarından tahvil fonlarına yönelmesi
bundan kaynaklanıyor.

Türkiye kırılgan beşlinin daimi üyesi konumunda

Türkiye ekonomisi dışsal şoklara karşı eskisine göre daha az
kırılgan. 2013, 2014, 2015 yıllarındaki dışsal ve içsel şokların reel
ekonomi üzerindeki etkisi sınırlı oldu. Ancak piyasa performansı
açısından kırılgan beşlinin daimi üyesi olarak kaldık.
Borsa İstanbul Mayıs ayında küresel risk iştahındaki bozulmadan
payına düşeni fazlasıyla aldı. Yaşanan politik şokun da etkisiyle MSCİ
Türkiye Mayıs başından beri gelişmekte olan piyasaların %10, gelişmiş
piyasaların ise %14 gerisinde kaldı.
Uzun vadeli devlet tahvilleri ve Türk lirası Mayıs ayında en kötü
performans gösteren gelişmekte olan piyasalar arasında yer aldı.
Yerleşik yatırımcılar 8,4 milyar dolarlık döviz tevdiat hesabı
bozdurmasaydı piyasalardaki satış çok daha sert olacaktı.

Risk primi niçin azalmıyor?

Türkiye piyasalarındaki satış baskısının yavaşlayarak da olsa
devam etmesi için üç temel sebep görüyoruz: (i) küresel konjonktür
gelişmekte olan borsaları desteklemiyor (ii) sonbahar aylarında erken
seçime gidilme riski azımsanmayacak kadar yüksek (iii) yeni dönemde
izlenecek ekonomi politikalara yönelik belirsizlikler sürüyor.

Mevcut konjonktür gelişmekte olan borsaları desteklemiyor

Global büyümede aşağı yönlü risklere rağmen Fed'in faiz artırma
ihtimalinin artması küresel sermayenin gelişmekte olan ülkelerden
gelişmiş ülkelere yönelmesine neden oluyor. Kısa dönemde bu eğilimin
tersine dönmesi beklenmiyor.

Cin şişeden çıkıyor

Çin'in MSCI küresel endekslerindeki payının artması gelişmekte
olan piyasalara yönelik risk iştahını bozan diğer bir gelişme. Yapılan
ilk tahminler yeni durumda Çin'in küresel piyasalardaki ağırlığının
%25'ten %30'a artacağını gösteriyor.
Değişiklik sonrası Güney Kore'nin ağırlığının %13,7'den %11,4'e,
Taiwan'ın ağırlığının %11,5'ten %9,6'ya gerilemesi bekleniyor.
Türkiye'nin ağırlığının %1,3'ten %1,1'e gerileyeceği tahmin ediliyor.
Gelişmekte olan ülkelere giren toplam kaynakta bir artış olmazsa Çin
haricindeki gelişmekte olan borsalardan ciddi boyutta portföy çıkışı
görülebilir. Kaba bir hesapla, Türkiye piyasalarından bu nedenle
çıkacak paranın 300 - 350 milyon dolar civarında olacağı tahmin
ediliyor.

Erken seçim ihtimali halen azımsanmayacak kadar yüksek

Politika cephesinde belirsizlikler azalıyor. Binali Yıldırım'ın
kurduğu 65. hükümet meclisten güvenoyu aldı. Yeni hükümet ülkeyi
başkanlık sistemine taşımayı öncelikli hedef olarak belirledi. Anayasa
değişiklikleri yapmak üzere gerekli destek meclisten sağlanamazsa
erken seçime gidilecek. Muhalefet partilerinde yaşanan iç
karışıklıklar Ak Parti'nin kamuoyu desteğini yükselterek erken seçim
ihtimalini artırmaya başladı. Olası bir erken seçim riski piyasalarda
henüz tam olarak fiyatlanmıyor.

Yeni dönemde izlenecek ekonomi politikalara yönelik belirsizlik
sürüyor

Uygulanacak ekonomi politikalarına yönelik belirsizlik piyasa
fiyatlamalarının Başbakan Davutoğlu'nun görevi bırakması öncesindeki
seviyelere geri dönmesini zorlaştırıyor.
Ekonomi yönetiminin başında Mehmet Şimşek'in olması haberinin
piyasalarda yarattığı etki kısa sürdü. Davutoğlu hükümetinde Mehmet
Şimşek'in görev tanımında yer alan "ekonomik konularda genel
koordinasyon" ifadesinin Yıldırım hükümetindeki görev tanımında yer
almaması piyasalardaki risk primini artırdı.

Maliye ve para politikası gevşetilecek mi?

Yeni dönemde izlenecek ekonomi politikalar konusunda net bir
açıklama yapılmadı. Ancak Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın danışmanları
tarafından iki ana mesaj veriliyor: (i) İhracat ve üretim odaklı bir
programla büyümenin hızlandırılması (ii) ekonomiye ayak bağı olan
güçlü kamu maliyesi ve sıkı para politikalarının değiştirilmesi.
Liberal politikaların yerine milli ekonomi politikaların uygulanmaya
başlanması olarak özetlenebilecek bu süreçte ekonominin temel
dengelerine müdahale ihtimalinin artması piyasalardaki risk primini
yüksek tutacaktır.

Piyasalar riskleri ne kadar fiyatlıyor?

Piyasalardaki düşüşler alış için fırsat mı, yoksa önümüzdeki
dönemde gelecek daha büyük bir dalganın öncüsü mü? Bu ve benzeri
soruları cevaplamak için elimizde kristal bir küre yok. Son dönemdeki
satış sonrasında hisse senedi piyasasında değerlemeler cazip hale
gelmeye başladı. Ancak piyasaların ABD veya Çin'den gelecek sert
yavaşlama riski, Fed'in faiz artırımını öngörülenden daha hızlı
yapması, Türkiye'yi başkanlık sürecine götürecek sürecin iyi
yönetilememesi gibi potansiyel riskleri halen yeterince
fiyatlamadığına inanıyoruz. Geçmiş tecrübemiz böyle bir ortamda
piyasalarda havanın aniden döndüğünü ve yatırımcıları genelde böyle
havaların mahvettiğini gösteriyor. "

İş Yatırım

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.