Piyasalar resmin olumlu tarafına bakabilir

Eldeki kuş mu daldaki kuş mu?
Türkiye piyasaları haftaya yurtdışından gelen bir iyi bir de kötü haberle başlıyor.  İyi haber, Brüksel zirvesi sonrası yayınlana bildiride Avrupa ile Türkiye arasındaki ilişkilerde yeni bir dönemin müjdesi verildi. Kötü haber Rusya ile yaşanan siyasi gerginlik ekonomi cephesine sıçradı. 
İyi haberle başlayalım. Türkiye’nin Avrupa birliği ile üyelik görüşmelerindeki tıkanıklığın aşılması için yılda iki defa bakanlar düzeyinde zirve yapılması kararlaştırıldı. Yeni dönemin başlangıcı olarak ekonomi ve para politikası konusuna odaklanan 17. fasıl görüşmelerine Aralık ortasında başlanacak. 
2016 Martında yayınlanacak olan yol haritasına uyulması durumunda Ekim 2016 tarihinde Türkiye ile Avrupa birliği arasında vizesiz seyahat yapılabilecek. Avrupa birliği Türkiye’de barınan Suriyeli mülteciler için 3 milyar avroluk bir katkı sağlayacak. 
Kötü haberle devam edelim.  Türkiye ve Rusya arasındaki siyasi krizin kısa sürede hallolmayacağı ve ekonomi alanına taşınacağı kesinleşti. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Paris İklim Zirvesinde Başkan Putin ile görüşme isteği reddedildi.  Rusya, gerginliği tırmandırmak istercesine,  bir yandan bölgedeki  askeri operasyonlarını hızlandırırken diğer yandan Türkiye’ye bir dizi ekonomik yaptırım uygulayacağını açıkladı. 
Kendini ABD ile Rusya arasındaki güç kavgasının arasında bulan  Türkiye önümüzdeki dönemde Rusya’nın ağır ekonomik yaptırımları ile karşı karşıya kalacak.   Türkiye kökenli bazı ürünlerin – muhtemelen tarım, gıda ve tekstil ürünleri -  Rusya’ya girmesi geçici olarak yasaklanacak.  Türk şirketleri Rusya’da güvenlik konusundaki işlere giremeyecek.  Rusya’da iş yapan şirketlerin yeni Türk çalışan istihdam etmesi engellenecek. 
Serbest vize rejimini tek taraflı olarak kaldıran Rusya bir yandan Türkiye’ye charter uçuşlarını yasaklarken diğer yandan tur operatörlerine Türkiye paketi satmamalarını tavsiye ediyor.  Rusya’ya taşımacılık yapan araçlar sıkı kontrol altına alınacak. 
Yaptırımlarla ilgili detaylar henüz açıklanmadığı için Türkiye ekonomisi üzerindeki etkiyi hesaplama şansımız yok. Ancak 1,9 trilyon dolarlık bir ekonomi ve 140 milyonluk bir pazara erişimin kısıtlanmasının faturasının yüksek olacağı kesin. 
Dünyanın ikinci büyük enerji üreticisi olan Rusya Türkiye’nin doğa gaz ithalatının %56’sını karşılıyor. Nükleer santral yapılması konusunda  yapılmış bir anlaşma ile  Türkiye’nin Rusya’ya enerji bağımlılığı daha da artıyor. 
Coğrafi yakınlığına ve ekonomik büyüklüğüne rağmen Rusya Türkiye’nin ihracatında görece geride (onuncu sırada)  yer alıyor.   Buna karşın gelen turist sırasında Almanya’dan sonra ikinci sırada yer alıyor. 
İhracat, turizm ve valiz ticaretini hesaba kattığınızda Rusya ile ilişkilerin bozulması nedeniyle  Türkiye’nin ödeyeceği faturayı 3-5 milyar dolar arasında buluyoruz.  Milli gelirin % 0,4 - %0,7 si civarındaki bu maliyetin yarıya yakını Antalya tarafından üstlenilecek.  Irak iç savaşında fatura nasıl Antep’e kesildiyse, Suriye krizinde Hatay ekonomisi nasıl durma noktasına geldiyse, Rusya krizinde de Antalya ekonomisi yaralanacak.
Yaşanan akıl tutulmasının uzun sürmeyeceğini ve orta vadede ilişkilerin yeniden normale döneceğine inanıyoruz. Ancak kolay olmayacak. İki ülke ve iki lider arasındaki dostluk bağları koptu. Kopan bağların yeniden onarılması zaman alacak.  Bu süreçte Türkiye’nin risk primleri kaçınılmaz olarak yüksek seyredecek.  
Yeni haftaya başlarken piyasalar eldeki kuş ile daldaki kuş arasında bir karar vermek durumunda kalacak. Bir yanda Rusya ile bozulan ilişkiler yüzünden Türkiye’nin üstleneceği ağır bedel, diğer yanda Brüksel zirvesinde verilen olumlu mesajlar. 
Kısa vadede piyasaların resmin olumlu tarafına bakmasını bekliyoruz. Değerlemeler kısa vdeli risklerin büyük ölçüde fiyatlandığını gösteriyor. Türkiye piyasaları ile gelişmekte olan piyasalar arasındaki ıskonto ile %23 ile zirve seviyelerine yakın düzeylerde seyrediyor. Orta vade ise daldaki kuş hedefinin ne kadar gerçekçi olduğuna bağlı olarak belirlenecek.

Serhat Gürleyen - İş Yatırım

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.