Petrol boğuluyor!

Dünyanın gündeminden düşmeyen petrol dizisinde üçüncü bölüm: Aman petrol, canım petrol… A1 Capital – Forex Koçu Araştırma Müdürü Kıvanç Vural, “Petrol arada sırada yüzeye çıkarak nefes alsa da zamanının büyük bölümünü suyun altında boğulma tehlikesiyle geçiriyor” diyor, uyarıyor: Kısa vadede görünümün böyle devam edeceğini söyleyelim.
İşte 5 ‘soru-yanıt’la yatırımcı cephesine de ışık tutan dizinin 3. bölümü…
 
AMAN PETROL CANIM PETROL
 
Ünlü banka ve analistlerin 10 dolara kadar varan petrol tahminleri, BP, Shell gibi dev petrol şirketlerinin binlerce çalışanı işten çıkarma planları ve ileriye dönük petrol arama - çıkarma projelerinin iptali petrolün geleceği için az çok neler beklendiği konusunda fikir veriyordur zaten.
 
Global büyümedeki yavaşlamanın talebi baskı altına almasına rağmen üretim inatla tam gaz devam ediyor malum sebeplerden dolayı. Bu nedenle petrol arada sırada yüzeye çıkarak nefes alsa da zamanının büyük bölümünü suyun altında boğulma tehlikesiyle geçiriyor. Öncelikle kısa vadede görünümün böyle devam edeceğini söyleyelim.
 
2016 dünyanın en büyük ikinci (hatta artık bazı hesaplamalara göre dünyanın en büyük ekonomisi) ekonomisi Çin'deki çalkantılarla başladı. Bir kaç sene öncesine kadar %15'lere varan büyümeyle bir petrol canavarı olan Çin'de artık büyüme %7 altına kadar gerilemiş durumda. Dünyanın diğer ekonomilerinde de vaziyet gerilim filmlerini andırıyor. Çin'in bir lokomotif edasıyla arkasından çektiği başta emtia ihracatçısı ülkelerde lokomotifin hız kesmesiyle o tatlı rüya çabucak kâbusa dönmüş durumda.
 
Bunlar yetmezmiş gibi Euro Bölgesi ve Japonya gibi diğer lider ekonomilerin düşük enflasyon, büyüme ve yapısal problemler gibi ciddi sorunlarla boğuştuğunu görüyoruz. Listeye bir de ABD resesyon riskini alalım. Bu sene için değil belki fakat tarihsel bir açıdan baktığımızda ABD ekonomisinin önümüzdeki bir kaç sene içinde resesyona girme ihtimali yüksek. Son elli yılda ABD ekonomisi ortalamada 6,5 yılda bir resesyona girmiş ve en son resesyon 2009 yılında sona ermişti.
 
Tüm bunları anlatma amacımız aslında kısaca önümüzdeki bir kaç senede global büyüme dolayısıyla petrol talebinde öyle büyük bir canlanma ümidi yok demek. Dolayısıyla da petrolde önümüzdeki yıllarda tekrar 100.00 dolar seviyeleri şu anki görünümde imkansıza yakın.
 
Burada hemen bir uyarı yapalım. Anlattıklarımız petrolde hiç bir zaman yükseliş yaşanmayacak anlamına gelmiyor. Tıpkı bir kaç hafta önce Rusya Enerji Bakanı Novak'ın OPEC toplantısı ve Suudi Arabistan'ın üretimi kısmayı teklif ettiğine dair açıklamasıyla petrolde yaşanan hızlı ralli gibi spekülatif hareketler görmeye devam edeceğiz. Doları etkileyen kısa vadeli hikâyelerin gündeme gelmesi de petrolde yukarı yönlü hareketlenmelere neden olacaktır. Mesela Fed'in faiz artışlarını daha ağırdan almaya başlaması.
 
Fakat İran'ın petrol sahnesine geri dönüşü ve arz fazlası bu tür kısa vadeli hareketlerin kalıcı hale gelmesine engel oluyor. Bu yüzden bu tür hareketleri toparlanma olarak adlandırıyoruz ve üreticiler kesintiye gitmediği sürece 40.00 – 35.00 dolar bölgesine doğru yükselişler kısa vadeli satış fırsatı olarak duruyor. Bu strateji için en ciddi risk OPEC ve diğer petrol üreticilerinin en sonunda üretimi kısma konusunda uzlaşmaya varması fakat bu şimdilik pek olası görünmüyor.
 
Uzun vadede ise durum daha karmaşık. 30.00 desteğinin kırılması 20.00'leri hatta bahsettiğimiz ABD resesyon riskinin de gerçeğe dönüşmesi daha da aşağıları getirebilir petrolde. Fakat üreticilerin zarar etme pahasına fiyatları düşük seviyelerde tutma politikası fiyatlar 20.00 - 10.00 dolar bölgesine düştüğünde ne kadar sürdürülebilir büyük bir soru işareti.
 
Bunun yanında merkez bankalarının attığı adımların meyvesini vermeye başlamasıyla global büyümede bir toparlanma görebileceğimiz beklentisi de yok değil. Ayrıca OPEC dışı üretimde yaşanacak azalmanın İran’ın üretime katacağından daha yüksek olma ihtimali var. Bu etki özellikle 2016’nın ikinci yarısında kendini göstererek günlük üretimi aşağı çekebilir bazı projeksiyonlara göre. Tıpkı aşağıdaki ABD Enerji Enformasyon İdaresi projeksiyonu gibi.
 

Kaynak: ABD Enerji Enformasyon İdaresi (EIA)
 
EIA 2016 sonundan itibaren arz ve talebin en sonunda bir birine kavuşmasını ve 2017 sonuna kadar da bir daha ayrılmamasını bekliyor. İran’ın teknolojisini birkaç ay içerisinde yenileyerek üretimi yaptırımlar öncesi seviyelere hızlı bir şekilde çıkarması pek olası görünmüyor. Diğer yandan düşük fiyatlar başta ABD olmak üzere zarar eden üreticileri sondaj kuyularına kilit vurmaya itmeye devam edecek. Tüketim tarafı ise ABD’de büyümenin teklemeden devam edip global büyümede merkez bankalarının çabası sonucu bir iyileşme yaşanacağı varsayımına dayanıyor.
 
Yani uzun vadeli görünüm bu fiyatlar göz önüne alındığına kısa vade kadar karamsar değil. Son iki yılda biriken stokların tüketilmesi, düşük fiyatların üretimi aşağı çekmesi ve global büyümede iyileşme olasılığı gibi faktörler nedeniyle 100.00 dolarlar kadar olmasa da petrol fiyatlarında uzun vadede yine yukarılar mümkün. Bu nedenle de 30.00 altına doğru düşüşler özellikle de 25.00 – 15.00 bölgesi uzun vadeli alış pozisyonu inşa etmek için ideal seviyeler gibi duruyor.
 
Sorular - Cevaplar
 
-Petrolde yeni dipler gelebilir mi?
-Kısaca evet, gelebilir.
 
-Uzun vadeli pozisyon düşünüyorum. Alış için hangi seviyeleri beklemeliyim?
-25.00 – 15.00 dolar
 
-Ya kısa vade?
-İran etkisi ve iki yıldır biriken petrol stokları nedeniyle kısa vadeli yükselişlerin kalıcı olma ihtimali düşük. Yani kısa vadede özellikle 40.00 – 35.00 dolar bölgesine doğru yükselişlerde satış stratejisi makul.
 
-Bundan sonra neyi takip etmeliyim, nelere dikkat etmeliyim?
-ABD verileri ve Fed faiz politikası
OPEC toplantıları ve üretim kesintisi ile ilgili haberler
OPEC dışı üreticilerde yaşananlar
Çin ve global büyüme beklentileri
 
-Stratejilerimiz için riskler ne?
-OPEC’in çok yakın vadede sürpriz bir şekilde üretimi kısma kararı alması
Fed’in bu faiz artışı döngüsü buraya kadarmış deyip ‘elveda’ demesi
ABD’nin erken resesyona girmesi.

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.