Patronları borsada rahatlatacak formül

Borsa İstanbul, düşük işlem hacmine sahip hisselerin likiditesine katkı sağlamak amacıyla, yasal zemini 2012 yılında oluşturulmakla beraber, ‘Pay Piyasasında Likidite Sağlayıcılık’ uygulamasına 2014 yılı sonu itibariyle başlattı. Likidite sağlayıcılığı; Ulusal Pazar ve İkinci Ulusal Pazar’da yer alan, BIST 30 Endeksi kapsamı dışında kalan, piyasa yapıcılı sürekli müzayede ve tek fiyat işlem yöntemi ile işlem gören payların haricinde tüm paylarda uygulanıyor.

Likidite sağlayıcılığı kapsam dahilindeki payların likiditesini, dolayısıyla payların işlem görme kabiliyetini artırmaya yönelik isteğe bağlı bir faaliyet. Fiyat istikrarını sağlamaya yönelik bir faaliyet değil.
  
BÜYÜK GRUPLAR ZATEN YAPIYOR

Amaç; işlem gören şirketin paylarının günlük işlem hacmine ve derinliğine olumlu katkıda bulunarak yatırımcılar için daha likit bir ortam hazırlamak. Bazı hisselerde bu uygulama başarılı bir şekilde uygulanıyor. Büyük gruplar yıllardır zaten bu uygulamayı kendi bünyelerinde yapıyordu. Diğer hisselerde de benzer işlemlerin yapılması için yasal zemin hazırlandı ancak uygulama piyasada henüz benimsenmedi.
 
PATRONLAR İLLEGAL YOLLARI SEÇİYOR
 
Birçok hissede kademelere bakıldığında birkaç lot alış, birkaç lot satış emri yer alıyor. Patronlar genellikle ortak satışı yapmak istediklerinde ya da hisse fiyatını yukarı çekmek istediklerinde bu yönteme başvuruyor. Genellikle de illegal yollar tercih ediliyor. Önce bir  spekülatör ayarlanıyor, komisyon karşılığında hisseler piyasaya sürülüyor. Bazı hisselerde bir anda fiyat yükseliyor, hacim artıyor, hisseler satıldıktan sonra da ne alan ne de satan kalıyor. Yatırımcılar yıllarca bu hisselerle baş başa kalıyor.
 
HEM PATRONLAR HEM DE ARACI KURUMLAR İÇİN AVANTAJLI
 
Borsa yasaklısı Yusuf Teker, likidite sağlayıcılığı uygulamasının sağlıklı bir şekilde işletilmesi halinde hem patronların hem de aracı kurumların büyük avantaj sağlayacağını belirtiyor. Bu işleri iyi bilen Yusuf Teker, halka açık şirket sahiplerinin spekülatörlere verdiği paraları likidite sağlayıcı işlemler için kullanması halinde, birçok hissede derinliğin artacağını ve piyasanın daha sağlıklı bir yapıya kavuşacağını vurguluyor.
 
İŞLEMLERİ SPEKÜLATÖR YERİNE FON YÖNETİCİSİ YAPACAK
 
Şirket sahiplerinin aracı kurumlar bünyesinde açılacak hesaplara bir miktar fon aktararak kendi adlarına bu işlemleri yapabileceklerini belirten Teker, “Bu yöntem sağlıklı bir şekilde kullanılırsa o zaman derinliği olmayan hisselerde işlem hacmi artacak ve yatırımcılar bu hisselere daha fazla ilgi gösterecek” diyor. Teker, bu sayede patronların manipülatörlerin eline düşmekten kurtulacağını, aracı kurumların da daha fazla para kazanacağını belirtiyor. Birçok borsa fonunun Türkiye ile ilgilenmeye başladığını dile getiren Teker, “Bu fonlar Türkiye gelmek istiyor ancak çoğu zaman alacak hisse bulamıyor. Çünkü birçok hissede likidite sorunu var. Yabancı fonlar rahat giriş çıkış yapacakları hisseleri tercih ediyor. Bu da sadece BİST 30 için geçerli. O hisselerin önemli bir kısmı da zaten blok olarak yabancıların ve patronların elinde bulunuyor. Diğer hisseleri de cazip hale getirmek için likidite sağlayıcılığı uygulamasının yaygın hale getirilmesi gerekiyor” diye konuşuyor.
 
“MANİPÜLATİF İŞLEMLER AZALIR”

Aracı kurumlar bünyesinde yapılacak likidite sağlayıcı işlemler sayesinde birçok manipülatif işlemin de önüne geçileceğini belirten Teker, şu değerlendirmelerde bulunuyor: “Şirket sahipleri ve büyük hissedarlar bu yöntemi seçmeleri halinde büyük avantajlar sağlayacaklar. Birilerine açıktan para vererek bu işlemleri yaptırmak yerine aracı kurumda bir hesap açıp bu parayı kendi hisselerini takip eden sürekli alım satım emri giren bir fon yöneticiyle değerlendirebilirler. Bu sayede şirketlerinin kredibilitesi artacak ve daha likit bir piyasa oluşacak.”
Likidite sağlayıcılığı uygulaması en önemli kriterlerinden biri son üç ay içerisinde işlem hacminin yüzde 80’ni geçmemek. Sermaye Piyasası Kurulu, denetiminde yapılan işlemlerde usulsüzlük tespit edildiği zaman çok ağır yaptırımları bulunuyor.

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.