Pasif fonlar borsaların sonunu getirebilir mi?

BORSAGUNDEM.COM – DIŞ HABERLER SERVİSİ

ABD borsaları diğer küresel borsalardan çok daha iyi durumda. Ancak kimse bunun temel nedenini bilmiyor gibi gözüküyor. Elbette buna ilişkin bazı teoriler var: Yapay zeka teknolojilerinin yükselişi de bu teorilerden biri. Ancak yapay zeka yatırımının nasıl gelişeceği ve kimin kâr edebileceği henüz belli değil. Diğer bir deyişle bazı hisselerin yükselen değerleri gelecekte düşebilir. Ancak Bloomberg yazarı Allison Schrager farklı bir noktaya daha dikkat çekiyor: Borsaların yükselmesinin nedeni kimsenin borsaları çok fazla düşünmemesi olabilir mi?

Schrager kendisinin de piyasaları çok fazla düşünmediğini çünkü pasif endeks fonlarına yatırım yaptığını belirtiyor. Üstelik borsa yazarı yalnız da değil. Ocak ayında borsalardaki pasif fonların payı %50’nin üzerindeydi. Bu rakam 2010’da ise %30-%40 aralığındaydı. Schrager borsaların yükselmesinin nedeni olarak pasif yatırımcıların piyasalarda ne yaşanırsa yaşansın satın almaya devam etmesi olabileceğini söyledi:

“Verimli piyasalar hipotezinin merkezinde her zaman bir çelişki olmuştur: Fiyatlar mevcut bilgileri neredeyse anında yansıtıyorsa, o zaman piyasaları yenmeye çalışmanın bir anlamı yoktur. Bu süreç, piyasaların işleyişi açısından kritik öneme sahiptir.

Piyasaların sermayeyi en verimli kullanımına tahsis etmesi beklenir. Para sadece en büyük şirketlere giderse, bu onların pazar gücünü sağlamlaştırır ve inovasyonu ve uzun vadeli büyümeyi baltalayabilir. Para yanlış yerlere giderse, hisse senetleri aşırı değerlenir ve balonlara karşı savunmasız hale gelir. Ve bu varsayımların hiçbiri doğru olmasa bile, bazı aktif yatırımcılar pasif yatırımlardaki para artışının önemli piyasa verilerini fiyatlara dahil etmeyi ve para kazanmayı zorlaştırdığından şikayet ediyor.

Bu da ikinci bir paradoksa yol açar: Piyasaların verimli olması için, piyasa verimliliğine inanmayan veya herkesten daha akıllı olduklarına inanan kritik bir yatırımcı kitlesi olması gerekir. Ama bu tür yatırımcılardan kaçı yeterli? Bugün pasif yatırımların baskınlaşmasıyla bu tür yatırımcılar çok mu azaldı?

Acadian Capital'de uzun süredir finans profesörü olan Owen Lamont'un yakın tarihli bir araştırma notu, biz pasif yatırımcıları savunuyor. Piyasaları çarpıtmıyoruz veya daha az verimli hale getirmiyoruz. İsviçre gibi bizim de tarafsız olduğumuzu savunuyor. Bir sonraki bireysel emeklilik katkım Nvidia'da (S&P 500'deki payı) %5 olabilir, ancak McDonalds'ta da %0.45'tir. Göreceli fiyatları değiştirmiyorum ve önemli olan da bu.

Elbette, neredeyse herkesin tarafsız olduğu bir dünyada yaşasaydık, yıkıcı ve emperyal otokratlar tarafından yönetilen ülkeler hiçbir direnişle karşılaşmaz ve dünyayı çok daha kötü bir yer haline getirirdi. Meslektaşım John Authers, çok fazla pasif yatırımın piyasaları bunaltabileceğini ve fiyatların bilgiyi yansıtmasını zorlaştırabileceğini savunuyor.

Lamont, piyasaları verimli tutmak için bu kadar çok insan gerekmediğini söylüyor. Koşullar değişebilir ve stratejinizi değiştirmezseniz para kazanmak zorlaşabilir, ancak bu her zaman böyle olmuştur. Piyasaların verimli kalmaları için borsalarda doğru insanlara, daha akıllı olanlara ihtiyacınız vardır.

Pasif fonlara ve aktif fonlara kimin sahip olduğuna dair çok fazla veri yok. Neyin pasif fon sayıldığı konusunda bazı belirsizlikler var. Ancak konuştuğum sektör kaynakları, pasif yatırımdaki büyümenin perakende ve kurumsal yatırımcılar arasında eşit olarak bölündüğünü tahmin ediyor. Bazıları, aktif fonlardaki ücretlerin buna değmediğini gösteren araştırmaları okuduktan sonra pasif yatırımlara geçti. Ancak pasif fonlara akışın çoğu yeni yatırıma yönlendirilen paradır.

Elbette, pasif yatırımların borsalara ne kadar hakim olabileceğinin muhtemelen bir sınırı vardır. Halka açık piyasalardaki paranın yaklaşık yarısı kurumsal şirketlere aittir. Kurumlar pasif fonlara daha fazla yatırım yaparken, portföylerinin bir payı olarak kurumsal yatırımcılar hâlâ çoğunlukla aktif fonlarda da yer alıyor.

Kurumsal para yöneticilerinin ve birçok mali danışmanın bu tercihinde çıkarlar da söz konusudur. Bir kısmı da kişisel çıkardır. Bir bağışı veya bir başkasının parasını yönetmek için size çok para ödenirse, hepsini S&P 500 endeks fonlarına koyarsanız aldığınız ücreti haklı çıkarmak zordur. Kurumsal yatırımcıların ayrıca daha belirsiz varlıklar veya korelasyonlar gerektiren ihtiyaçları olabilir. Bu riski elde etmek için aktif fon yönetimine ihtiyaç duyabilirler.

Bununla birlikte, Lamont muhtemelen haklı: Tüm paranın yaklaşık yarısının aktif olarak yatırılması, piyasaları verimli tutmak için yeterlidir. Halka açık piyasalarda hisse senedi seçerek para kazanma mümkün olduğu sürece, aktif olarak yönetilen %10 gibi küçük bir miktar bile yeterli olabilir, birilerinin bilgiyi fiyatlandırması için gereken işi yapacaktır.

Verimlilik için daha büyük bir tehdit özel pazarlardır. Bu tür halka açık olmayan pazarlar dDaha yüksek getiri vaat ediyorlar, ancak şeffaflık veya likidite sunmuyorlar. Bu nedenle yatırımcıların bilgiyi fiyatlandırmalarının bir yolu yok. Daha fazla yetenek ve para çekerlerse, bu benim gibi pasif yatırımcılar için halka açık piyasalarda yaptıkları ticareti daha az verimli hale getirebilir. Ancak şimdilik pasif fonlar hâlâ çoğunlukla verimliler. Bu elbette gelecekte ne olacaklarına dair herhangi bir anlam ifade etmiyor.”

Yatırımcılar yüksek faizlere alışmalı

Fitch Ratings, Türkiye'de panel düzenleyecek

Hangi gelir stratejisi size daha uygun: Aktif gelir mi pasif gelir mi?

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.