Oynaklık endeksi artarken

GSYH büyümesi 2019 son çeyrekte yıllık %6.0 ile beklentilerden yüksek gerçekleşti. Yılın tamamında büyüme, 2018’deki %2.8 oranından %0.9’a geriledi. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış GSYH ise tüketim ve yatırım harcamalarındaki toparlanma sayesinde çeyreklik bazda %1.9 büyüdü. ? Dış ticaret dengesi Ocak ayında, yıllık 2.1 milyar dolar artışla 4.4 milyar dolar açık verdi. Mevsimsel düzeltilmiş olarak hem ihracat hem de ithalat önceki aya göre yükseldi.

Küresel ekonomide artan risklere yönelik olarak açıklama yapan Fed Başkanı Powell, ekonomiyi desteklemek üzere politika araçlarını uygun şekilde kullanacağını söyleyerek faiz indirimi işaret verdi.
Salı günü Şubat ayı TÜFE verileri açıklanacak. Aylık enflasyonun %0.4 olmasını ve yıllık enflasyonun önceki aya göre 0.2 puan artışla %12.4’e gelmesini bekliyoruz.

Bu hafta yurtiçinde ayrıca Şubat ayı PMI ve öncü dış ticaret verileri yayımlanacak. ABD’de ise Şubat ayı ISM endeksleri ve tarım dışı istihdam raporu önemli olacak.

GSYH 2019 son çeyrekte % 6, yılın tamamında % 0.9 büyüdü.

2019 4. Çeyrek GSYH yıllık bazda % 6.0 büyüyerek, % 5.0 olan tahminimize ve piyasa beklentisine göre daha iyi gerçekleşti. Yıllık büyüme oranı böylece, olumlu baz etkisinin ve son çeyrekteki ivmelenmenin etkisiyle üçüncü çeyrekteki % 1'den belirgin oranda yükseldi. 2018 yılının aynı çeyreğinde iş günü farkı olmadığından, takvim etkilerinden arındırılmış büyüme oranı da % 6.0 oldu. Yılın tamamında ise büyüme, 2018’deki %2.8 oranından %0.9’a geriledi.

4. Çeyrek yıllık GSYH büyümesinin bileşimine bakıldığında, özel tüketim büyümeye 3.9 yüzde puan katkıda bulundu. Kamu tüketimi önceki çeyreklere göre daha düşük de olsa, 0.4 yüzde puan ile pozitif katkı yapmaya devam etti. Geçtiğimiz beş çeyrekte önemli ölçüde düşen yatırımlar, bu sefer hafif bir daralma gösterdi ve büyümeye -0.2 yüzde puan negatif katkı yaptı. Net ihracatın katkısı, özellikle ithalattaki artıştan ötürü, -4.6 yüzde puan ile önemli ölçüde negatif oldu. Geriye kalan stok değişiklikleri ise 6.4 yüzde puan ile en büyük katkıyı yaptı.

Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış GSYH %1.9 çeyreklik artış göstererek, %1-2 aralığındaki beklentimizin üst sınırına yakın gerçekleşti. 2019'daki geçmiş büyüme oranları da ilk çeyrekte %
1.7'den % 2.0'a, ikinci çeyrekte % 1.0'dan % 1.1'e ve üçüncü çeyrekte % 0.4'den % 0.8'e revize edildi. Böylece, 2019'un ikinci yarısında finansal koşullardaki gevşeme sonucunda, çeyreklik büyüme 4. çeyrekte tekrar hız kazandı.

Daha önce perakende satışlardaki güçlü artışın işaret ettiği gibi, özel tüketim çeyreklik büyümenin ana belirleyicisiydi. Tüketimin katkısını 4. çeyrek 2017'den bu yana en yüksek değerde, 1.8 yüzde puan olarak hesaplıyoruz. Daha önce inşaat ve sermaye malı ciro endekslerinin gösterdiği gibi, yatırımlar büyümeye (0.7 yüzde puanlık) pozitif katkı sağladı. 3. Çeyrek değerlerinin de yukarı revize edilmesiyle, inşaat yatırımları üst üste ikinci defa çeyreklik artış kaydetmiş oldu. Kamu tüketimi 0.2 yüzde puan ile pozitif katkı yapmaya devam etti. Öte yandan, net ihracatın yüksek ithalat nedeniyle belirgin bozulma kaydetmesi dikkat çekti. Net ihracattan çeyreklik büyümeye gelen -2.3 yüzde puan etki, stok değişimlerinden gelen 1.5 yüzde puan ile kısmen dengelendi.

Sonuç olarak, 2019-4. çeyrek GSYH iç talep kaynaklı olarak yüksek büyüme kaydetti. 2020'ye dair ilk veriler, ilk çeyrekte çeyreklik büyümenin muhtemelen yine (%1-2 aralığında) güçlü kalacağını göstermektedir. Ancak, Korona virüsü salgını ve jeopolitik gelişmeler nedeniyle risklerin artması, son zamanlarda piyasadaki oynaklığı artırmıştır.

Finansal koşullarda bu sebepten kalıcı bir sıkılaşma olursa, sonraki çeyreklerde büyüme eğilimi yavaşlayabilir. Buradan kaynaklanan aşağı yönlü risklerin şu aşamada 2019-4. çeyrek verilerindeki olumlu sürpriz tarafından dengelediğini düşünüyoruz. Bu yüzden 2020 GSYH büyüme tahminimizi % 4.6 olarak tutuyoruz.

Dış ticaret açığı artmaya devam ediyor

TÜİK önceden yayınladığı duyuruda, dış ticaret istatistiklerini bundan sonra genel ticaret sistemine göre yayımlayacağını bildirmişti.

Bu sistemin özel ticaret sisteminden farkı, gümrük antrepoları ve serbest bölgelerdeki malların da istatistiklerde kapsanmasıdır. Bu doğrultuda Cuma günü genel ticaret sisteminde açıklanan ihracat Ocak ayında 14.8 milyar dolar ile geçen yılın 0.9 milyar dolar üzerinde gerçekleşirken, ithalat 3.0 milyar Dolar yükselerek 19.2 milyar dolar olmuştur. Bu doğrultuda dış ticaret açığı da 4.4 milyar dolar ile 2.2 milyar dolar yükselmiştir. Bu yükselişin 1.2 milyar dolarlık kısmı, net altın ithalatındaki yükselişle ilgilidir ki altın ve enerji hariç dış ticaret dengesi, geçen seneye göre 0.8 milyar dolar kötüleşse de
0.6 milyar dolarlık fazla vermiştir.

Mevsimsel düzeltilmiş verilere göre ihracat önceki aya göre %4.7 artış göstererek 15.7 milyar dolar ile 2013’ten başlayan serinin en yüksek değerine çıkmıştır. İthalat ise %4.5 artışla, son 4 aydaki yükselişini %18’e taşımıştır. Ekonomik aktivitedeki ve iç talepteki güçlenmenin, ithalat talebini arttırdığı gözlenmektedir. Ayrıca aylık net altın ithalatı da yılın ilk 9 ayında ortalama 0.6 milyar dolar seviyesinde seyrettikten sonra, son 4 ayın ortalamasında 1.4 milyar dolara çıkmıştır.

Ödemeler dengesi ve ulusal hesaplarda halihazırda genel ticaret sistemi verileri kullanılmaktadır. Ancak TÜİK geçtiğimiz yıl genel ticaret sistemine göre yayımlanmış olan 2013-2019 dönemine ilişkin istatistiklerin, dış ticaret işlemleri için düzenlenen belge ve formlardan elde edilen verilerle revize edildiğini duyurmuştur. Yeni yayınlanan verilerde, 2013-2019 arasındaki toplam dış ticaret açığı önceki 456.6 milyar dolardan, 457.2 milyar dolara sınırlı miktarda revize edilmiştir. Bu doğrultuda, revizyonun cari denge ve GSYH verilerine olası etkisi de düşük olacaktır.

Haftaya başlarken…

Salı açıklanacak Şubat ayı TÜFE’sinin %0.4 aylık artış göstermesini bekliyoruz. Gıda fiyatlarının bu ay %1.5 artış göstereceğini düşünürken, çekirdek C endeksinin de aylık %0.2 yükseleceğini tahmin ediyoruz. Böylece yıllık TÜFE enflasyonu önceki aya göre 0.2 puan artarak %12.4, çekirdek C enflasyonu 0.5 puan yükselerek %10.4 olacaktır.

TÜFE için piyasa beklentisi ise %0.7 ile biraz daha yüksek seviyede oluştu. İTO’nun hafta sonu açıkladığı Şubat ayı fiyat endeksi %1.1 artışla geçen senenin aynı ayındaki %1.0 artışın biraz üzerinde gerçekleşti. Ancak TÜFE ile daha yakın ilişki içerisinde olan gıda ve bunun altında yer alan taze meyve-sebze fiyatları aylık %0.8 ve %3.8 artarak, geçen senenin aynı ayındaki %1.4 ve %4.0 artışlardan biraz daha düşüktü. Sonuçların bizim TÜFE’deki gıda fiyatı ve manşet enflasyon tahminimizle uyumlu olduğunu düşünüyoruz.

Yurtiçinde Şubat ayı imalat sanayi PMI verisi bugün açıklanacak.

Bu hafta ayrıca Şubat ayı öncü dış ticaret verileri yayımlanacak.

Yurtdışında bugün ABD’de açıklanacak Şubat ayı ISM imalat sanayi PMI endeksi, Çarşamba günü imalat dışı ISM ve Cuma günü de tarım dışı istihdam raporu büyüme eğilimleri açısından önemli olacak.

Küresel piyasalarda Korona virüsü salgını nedeniyle risk iştahı ve ekonomik göstergeler bozulmaya devam ediyor. En son açıklanan Çin PMI endeksi de bunu destekledi. Ocak ayında 50 olan endeks Şubat ayında 35.7’ye geriledi. Küresel hisse senedi endeksleri gerilerken, ABD’deki S&P 500 endeksinin bir haftalık düşüşü yaklaşık %12 oldu.

Oynaklık göstergesi olan VIX endeksi 40 seviyesini aşarak, 2015 Ağustos’taki Çin borsalarından kaynaklanan küresel çalkantıdan bu yana en yüksek seviyeyi gördü. 10 yıllık ABD tahvil faizi önceki hafta 29 baz puan düşerek %1.08 seviyesine geldi. Son bir haftada %8’e yakın düşen Brent petrol fiyatı 51.3 dolara geldi. Küresel ekonomide artan risklere yönelik olarak Fed Başkanı Powell Cuma gecesi bir açıklama yaptı. Powell, ABD ekonomisinin temellerinin hala sağlam olduğunu belirtmekle birlikte, salgın hastalığın riskleri artırdığını ifade etti ve ekonomiyi desteklemek üzere politika araçlarını uygun şekilde kullanacağını söyledi. Açıklamalar önümüzdeki dönemde Fed’in faiz indirimi yapabileceğini gösteriyor. Açıklamanın ardından USD küresel piyasada zayıflarken, yükselen EUR/USD bu sabah 1.1050 ile güne başladı.

Küresel gelişmelerin yanında jeopolitik risklerin de artmasıyla yükselen USD/TL bu sabah 6.23 seviyelerinde başladı. 5 yıllık CDS primi önceki hafta 115 baz puan artışla 382 olurken, 2 yıllık gösterge tahvil faizi 42 baz puan arttı ve %12.41’e geldi.

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.