Olumsuzluklara rağmen büyüme iyi

2015’in son çeyreğinde yıllık büyüme %5,7 ile beklentilerin üzerinde geldi (Piyasa ve İş Yatırım: %5,2). Böylece Türkiye 2015 yılı toplamında %4’lük bir büyüme yakalamış oldu (piyasa beklentisi: %3,9, 2014 büyümesi: %3,0). Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış GSYH bir önceki çeyreğe göre %0,7’lik bir artış kaydetti (2015Q3: %1,2).

Son çeyrek büyümesinin detaylarına bakıldığında, en büyük katkının 3,2 puan ile özel tüketiminden geldiğini görüyoruz. Diğer olumlu gelişme ise 2014’ün son çeyreğinden bu yana büyümeyi aşağı çeken net ihracatın 2015’in son çeyreğinde büyümeyi 1,3 puan yukarı taşıması oldu. Bu katkıda hem ihracatın artması hem de ithalatın azalması etkili. Özel sektör yatırımlarından gelen katkı ise 0,3 puan ile sınırlı kaldı. Son olarak kamu harcamaları (tüketim + yatırım) geçen yılın son çeyreğinde 1,6 puan ile büyümeyi yukarı taşıyan önemli kalemlerden biri oldu. 3.çeyrekte büyümeye 0,9 puanlık katkı sağlayan stok değişimi son çeyrekte tam aksi yönde hareket ederek büyümeden 0,7 puan çaldı.

2015’in genelinde %4’lük büyümenin en büyük destekçisi 3 puanlık katkı ile özel tüketim oldu. Daha önceki çeyreklerde de bahsettiğimiz gibi büyümede ulaştırma (otomobil) grubunun katkısı büyük oldu (iç tüketim büyümesinin %60’ı bu kalemden geldi). Nitekim yıl boyunca otomotiv sektörünün sanayi üretimini de ayakta tutması harcama tarafındaki büyük katkıyı destekler durumda. Öte yandan 2014 büyümesine sadece 0,1 puan katkı sağlayan kamu harcamaları (tüketim+yatırım) geçen yıl büyümede önemli aktörlerden biri oldu. 1,1 puanlık katkısıyla kamu harcamalarının önemli desteği seçim yılında harcamaların arttığını gösteriyor. Özel sektör tarafında ise resim hala parlak değil. Aslında, 2012’yılından bu yana bu cephenin büyümeye katkısı oldukça sınırlı kaldı. 2015 yılı da 0,5 puanlık cılız katkı ile farklı olmadı. Son olarak, son çeyrekte artan katkısına rağmen yıl genelinde net ihracat büyümeyi 0,3 puan aşağı çekti. Özel tüketimin büyük katkısı ve net ihracatın ekside kalması 2015 yılında büyüme bileşenleri arasında bir dengelenmenin olmadığını açıkça ortaya koyuyor.

YORUM: Geçtiğimiz yıl özel tüketimin ve kamu harcamalarının desteği ile %4’lük büyüme yakalandı. Her ne kadar büyüme bileşenleri yurtiçi talep kaynaklı ve yatırımsız bir büyümeye işaret etse de bu rakamın politik belirsizliklerin, jeopolitik risklerin ve seçimlerin olduğu bir yılda başarılı olduğunu kabul etmek gerek. 2016 yılında da asgari ücret artışı ve seçim vaatlerinin etkisiyle özel tüketim kaynaklı büyümenin devam etmesini bekliyoruz. Ancak daha önceki 4 yılda olduğu gibi yatırımların yapısal reform yol haritasında yol alınmadığı sürece büyümeye katkısının cılız kalacağı görüşündeyiz. Ayrıca Avrupa’da toparlanma son çeyrekte gördüğümüz gibi ihracat kanalından büyümeyi destekleyebilir ancak süregelen jeopolitik gerilimler ve diğer ihracat pazarlarımızla yaşadığımız sıkıntılar net ihracatın katkısında büyük bir artışı sınırlayacak. Son olarak artan terör eylemleri ve Rusya yaptırımları nedeniyle 2016 yılında turizm gelirlerindeki kayda değer düşüş ihtimali bu yıl büyüme üzerinde 0,6 puana yakın aşağı yönlü risk oluşturuyor. Tüm bu gelişmeler ışında 2016 yılında iç tüketimin desteği ile %3,5’lik bir büyümenin yakalanacağını hesaplıyoruz.

İş Yatırım

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.