MEDVEDEV'İN ÇANTASINDA NELER VAR?

Cengiz ÖZBEK / hurriyet.com.tr AB üyelik sürecinde Mehter Marşı'yla ilerleyen Türkiye, rotasını iyiden iyiye Doğu'ya çevirdi. "Komşularla sıfır sorun" politikası güden Ankara'nın Moskova'yla ilişkileri, Medvedev'in bugünkü Türkiye ziyaretiyle doruk noktasına çıkıyor. Uzmanlar ise Türk dış politikasındaki eksen kaymasını ve Rusya'yla geliştirilen ilişkileri Doğu'nun uluslararası mali piyasalardaki ağırlığının artmasına ve ortak çıkarlara bağlıyor. Rusya Devlet Başkanı Dimitriy Medvedev, bu akşam çantasında kalın bir dosyayla Suriye'den Türkiye'ye geliyor. Şam'da Ortadoğu'nun geleceğine yönelik planlar açısından son derece önemli bir ziyaret gerçekleştiren Medvedev ve beraberindeki heyetin, iki günlük Türkiye ziyareti sırasında da başta turizm, enerji ve güvenlik olmak üzere çok sayıda anlaşmaya imza atması bekleniyor. Kamuoyunda en çok ilgi uyandıran nokta ise vize muafiyeti anlaşması. Ankara'daki görüşmelerde, tarafların nihai metin üzerinde mutabakata varması halinde anlaşma imzalanacak ve hem Türk hem de Rus vatandaşlarının bir aya kadar olan turistik ziyaretleri vize zorunluluğu dışında tutulacak. Böylece Türkiye, üyelik müzakereleri yürüttüğü Avrupa Birliği’nin (AB) vize uygulamalarını giderek sıkılaştırdığı bir dönemde bölgesindeki serbest dolaşım zincirine yeni bir halka eklemiş ve kritik bir adım atmış olacak. Ankara'da Türk ve Rus heyetleri arasında gerçekleşecek görüşmelerde ön plana çıkan diğer konular ise hiç şüphesiz Türkiye'de nükleer santral kurulması konusunda Rusya ile yapılacak anlaşma ve imzalanacak ortak bir deklarasyonla oluşturulacak Üst Düzey İşbirliği Konseyi. SON HALKA RUSYA Bu gelişmeler ışığında Türkiye-Rusya yakınlaşması, AB cephesinde beklediği ivmeyi yakalamayan Türkiye'nin eksenini Doğu'ya kaydırma sürecinin son halkası olarak görülebilir. Zira dış politikada "komşularla sıfır sorun" politikası benimseyen Türkiye son dönemde başta Suriye olmak üzere komşularıyla ikili ilişkilerini geliştirmek veya mevcut sorunlarını çözmek için büyük bir gayret gösteriyor. Suriye ile vizeleri kaldıran, Ermenistan ve Irak'la ilişkilerini düzeltmeye çalışan Türkiye'nin bölgesel bir güç olmak gibi bir amacı da söz konusu. Ancak uzmanlar Türkiye'nin "komşularla sıfır sorun" politikasına ciddi eleştiriler getirirken, bu politikanın şu ana kadarki başarısını da sorguluyor. SIFIR SORUN POLİTİKASI YÜRÜMÜYOR Emekli büyükelçi ve Türk Asya Stratejik Araştırmalar Merkezi (TASAM) Başkan Yardımcısı Murat Bilhan, "sıfır sorun" politikasının doğru ve herkesin istediği bir politika olduğunu söylerken, Türkiye'nin şu an neredeyse bütün komşularıyla büyüklü küçüklü sorunlarının sürdüğüne de dikkat çekti. "Komşularla sıfır sorun" politikasının sadece 1923-1936 yılları arası başarıyla uygulandığını belirten Bilhan, Türkiye'nin özellikle Ermenistan'la olan sorunlarını çözülemeyecek noktaya getirdiğini ve bu ülkeyle yakınlaşma pahasına Azerbaycan'ın güvenini kaybettiğini belirtti. Son dönemde Suriye ile gelişen ikili ilişkilere de değinen Bilhan, bu ülkeyle vizelerin kaldırılmasının olumlu ama bazı dezavantajları da beraberinde getiren bir adım olduğunu söyledi. Bu ülkeden Türkiye'ye gelecek göçlere ve bunun AB üyelik sürecine yapacağı yansımaya dikkat çeken deneyimli diplomat, "AB'nin alerjisi var o bölgeden gelenlere. Sen o ülkeye kapıyı açıyorsun" dedi. RUSYA İLE ÇIKARLAR ÖRTÜŞÜYOR Bilhan, Rusya ile vizelerin kaldırma noktasına gelinmesinin ardında da iki ülkenin çıkarlarının örtüşmesinin yattığını ifade etti. Bilhan, "Rusya, Türkiye olmadan enerji hatları projesini gerçekleştiremeyeceğini anladı. Bu duygusal veya sevgiye dayalı bir yakınlaşma değil, çıkarlara dayalı geçici bir ortaklık" diye konuşurken, Ankara'nın da Orta Asya'daki çıkarları için Moskova'yla ilişkilerinin öneminin bilincinde olduğunun altını çizdi. Bilhan ayrıca Rusya ile vizelerin kalkmasının AB'yi de rahatlatan bir gelişme olacağını belirtti. Bilhan'a göre, böylece Türkiye ile olası bir vize anlaşması yapılması halinde çok sayıda Türk'ün Avrupa Birliği ülkelerine göç etmesinden çekinen AB'nin bu endişesi de kısmen kaybolacak. EKSEN KAYMASINDA AB'NİN ROLÜ VAR Emekli büyükelçi ve CNN Türk dış politika danışmanı Yalım Eralp de Türk dış politikasında bir eksen kaymasından bahsetmenin mümkün olduğunu söylerken, bunda AB'nin Türkiye'ye karşı tutumunun etkili olduğunu belirtti. Eksen kaymasının bir başka nedeninin de uluslararası ilişkilerde ve mali piyasalarda Doğu'nun ağırlığının artması olduğunu ifade eden Eralp, "Bugün dünyada yeni piyasalar bulma zarureti ortaya çıkmıştır. Sermaye, Batı'dan Doğu'ya doğru kaymaktadır" diye konuştu. KOMŞULAR DA AYNI İSTEĞİ PAYLAŞMALI "Komşularla sıfır sorun" politikasının başarısının komşuların da aynı yaklaşımı benimsemesine bağlı olduğunu belirten Eralp, "Türk-Yunan ilişkilerinde iklim değişmiş olmakla beraber sorunların hiçbiri halledilmiş değildir. Kafkaslardaki Azeri-Ermeni sorununun devamlılığı Ankara-Erivan arasında imzalanan protokollerin onaylanmasını engellemektedir" dedi. Güney sınırında Suriye ve Irak'la sıfır sorun arzusunun paylaşılması dolayısıyla bu ülkelerle ilişkilerde ilerleme kaydedildiğini söyleyen Eralp, Kıbrıs meselesinin çözümünün de Türkiye'nin AB üyeliği perspektifine bağlı olduğunu belirtti. Eralp Türk-Rus ilişkileri konusunda ise, "Türkiye'nin enerji koridoru olma arzusu AB'nin enerji politikaları açıklığa kavuşmadan gerçekleştirilemez. Bu konuda Rusya ile gelişmekte olan ilişkiler eşyanın tabiatı icabı Türkiye'nin bir ölçüde Rusya'ya bağımlı olması sonucunu veriyor" diye konuştu. Suriye ile vizelerin kalkmasının ileride belirli ölçüde Suriyeli göçmenlere yol açabileceği görüşüne katıldığını ifade eden Eralp, benzeri bir durumun İran'la da yaşandığına dikkat çekti.

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.