Küresel temiz enerji hisseleri neden düşüyor?

BORSAGUNDEM.COM – DIŞ HABERLER SERVİSİ

Dünyanın dört bir yanında temiz enerjiye geçiş çağrıları hızlanıyor. Ancak sektöre dair hisse senetleri piyasaların geneline göre çok daha düşük performans gösteriyor. Bu yıl da sektörde en kötü performansların görüldüğü yıllardan biriydi.

2023 yılında temiz enerji hisselerini takip eden fonlar genel olarak düşüşteydi. S&P Global Temiz Enerji ETF’si ve iShares Global Temiz Enerji ETF’si ocak ayından bu yana %30’dan fazla düştü. ABD borsalarında SolarEdge ve Enphase Energy hisseleri ise sırasıyla %73 ve %67 değer kaybetti.

Buradaki paradokssa, temiz enerji sektöründe bir yatırım patlaması yaşaması. Fosil yakıtlara daha az bağımlılık talepleri artarken sürdürebilir girişimler etrafında daha fazla büyüme görülüyor ve yeni projeler de politika desteğini alıyor. Insider’ın haberinde tüm bu tabloya rağmen düşüşte olan sektör hisselerindeki erimenin nedenleri tartışılıyor.

Yüksek faizler

Bu yıl diğer tüm sektörlerde olduğu gibi temiz enerji sektörü de yüksek faizlerin baskısını hissetti. ABD Merkez Bankası (FED) geçen hafta politika faizlerini sabit tutsa da, FED’in politika faizleri geçen yılın mart ayından bu yana sıfıra yakın seviyeden %5,25-%5,50 aralığına kadar yükseldi.

Bu durum özellikle temiz enerji şirketleri için büyük bir sorun oluşturuyor. Zira bu şirketler genellikle çok daha önemli miktarlarda borç yükü altındadır ve yükselen faizlere karşı daha hassas konumdadırlar.

Bank of America’nın Araştırma Analisti Julien Dumoulin-Smith, “Bu sektör olağanüstü miktarda kaldıraç kullanma eğiliminde. Bu varlıkların ne kadar düşük riskli olma eğilimi taşıdığı göz önüne alındığında bu bir sürpriz değil” açıklamasında bulundu. Zira tahvil piyasalarından sağlanan fonlar, faizler yükselmeye başlayana kadar çoğu temiz enerji firması için olumlu bir gelişmeydi. Ancak yüksek faiz ortamı sektörün borsalardaki konumunu baştan aşağıya değiştiriyor.

Charles Schwab analistleri şirketin bu ayki yatırımcı notunda geleneksel enerji sektöründeki rakiplerine karşısında temiz enerji şirketlerinin çok daha fazla kaldıraçlı olduğu belirtiliyor. Bu da hisse senetlerinin önemli bir kısmı için yüksek faiz oranlarını bir engel haline getiriyor. Yatırım firmasının açıklamasında şu ifadelere yer verildi:

“Yüksek faiz oranları bu şirketlerin finansını etkiliyor. MSCI World Alternatif Enerji Endeksi’ndeki hisseler borçlarına karşılık 12 aylık bilançolarında 3,8’lik bir kaldıraç oranına sahipken, piyasa değerine göre en büyük beş enerji üreticisi için bu oran sadece 1,1.”

Bürokrasi

Bürokratik engeller de yeni projelerin gerçekleşmesi sekteye uğratıyor. Ticari ve endüstriyel güneş veya rüzgar enerjisi çiftlikleri gibi temiz enerji projelerinin onaylanması için düzenleyici kurum engellerinin aşması gerekiyor. Insider’ın haberine göreyse kaynaklar izin sürecinin yavaş olduğunu ve temiz enerji projelerinin inşasını zorlaştırdığını söylüyor.

Ayrıca şebekelerinde yenilenebilir enerji sağlamayı amaçlayan projelerin de bunu yapmak için onay beklemesi gerekiyor. Elektrik şebekesine bağlanmak için yapılan bu istek listesine "ara bağlantı kuyruğu" deniyor. Nisan ayında Lawrence Berkeley Ulusal Laboratuvarı'ndan yapılan bir araştırma, kuyruğun çok fazla uzun olduğunu ve "yaklaşık olarak tüm ABD enerji santrali filosunun kurulu kapasitesine eşit olduğunu" ortaya koydu.

Enerji piyasası istihbarat firması Rystad Energy'de araştırmacı olan Geoffrey Hebertson, “Düşük performans, bir projeye izin verilmesinin ne kadar sürdüğü ile neredeyse doğrudan ilişkilidir. Ciddi endişeler var ve fark ettiğimiz şey, projelerin birçoğunun ara bağlantı kurukları ve çevresel etki incelemeleri nedeniyle geciktiği. Bu incelemeler son derece önemli ve gerekli, ancak geçmişteki yöntemlerin tüm bu sektördeki büyümeyi sürdürmeye yetmediği bir gerçek” açıklamasında bulundu.

Tedarik zinciri krizi ve enflasyon

Sektörün zayıf performansının önemli bir sebebi de kötü zamanlamaya bağlanabilir.

Pandemiden sonra, baş döndürücü enflasyon ve kırılan tedarik zincirleri, bu alandaki şirketler için maliyetlerin yükselmesine neden oldu. Firmalar arz şokundan kurtulmaya başladığında, faizler yükseldi ve kârlılığa bir engel daha koydu.

Principal Asset Management'ta portföy yöneticisi olan Martin Frandsen, "Enflasyon dalgası vurmaya başladığında, bu şirketler hem çelik hem de yarı iletken enflasyonundan çok etkilendi. Fakat sonra tam yetişmeye ve tekrar nefes alabileceğiniz bir yere ulaşmaya başladığınızda çok ciddi faiz artırımları geldi" diyor.

Bundan sonra ne olacak?

Yüksek faiz oranları, bürokratik kısıtlamalar ve tedarik zinciri enflasyonu yenilenebilir enerji alanındaki büyümeyi adeta boğuyor. Piyasaların önemli bir bölümü 2023’te canlı bir büyümenin tadını çıkarırken dahi sektöre yönelik baskılar hissedilmeye devam etti.

Schwab analistleri notlarında, "Genel olarak, alternatif enerji şirketleri 'uzun süreli' hisse senetleri dediğimiz varlıklardır. Yani daha uzak gelecekte nakit akışlarının daha yüksek bir oranını sağlamaları bekleniyor" ifadelerine yer veriyor.

Kaynaklar, temiz enerjinin geri döneceğini söylüyor, ancak ne zaman olduğunu bilmek zor.

Frandsen konuyla ilgili açıklamasında, “Bence yatırımcı perspektifinden zor olan şey, henüz krizden çıkmamış olmamız. Bana kalırsa yeşil hisse senetlerini olumsuz etkileyen unsurlar, ister faiz oranları olsun, ister maliyetleri artıran enflasyon olsun, hâlâ kalıcılıklarını koruyorlar ve bu olumsuz etkilerin yakın zamanda yok olacağına dair net bir işaret yok” öngörüsüne yer verdi.

Durumu daha da karmaşıklaştıransa birçok temiz enerji şirketinin uzun vadeli yatırımlarda bulunduğu gerçeği. Rystad’dan Herbertson çoğu projenin 10 yıl sonra kâra geçmeyi planladığını belirtiyor.

Ancak temiz enerji firmalarına para da akmaya devam ediyor ve yatırımların büyümesi bekleniyor. Bloomberg verilerine göre yenilenebilir enerjiye yapılan küresel yatırım 2023’ün ilk yarısında 358 milyar dolara ulaşarak rekor kırdı.

BofA’dan Dumoulin-Smith, “2024 ve 2025 daha iyi görünüyor. Bence pratik gerçek şu ki, önümüzdeki birkaç yıl içinde (ABD Başkanı Joe Biden tarafından imzalanan) Enflasyon Azaltma Yasası (IRA) tarafından oldukça desteklendiğini düşündüğüm makul bir toparlanma yörüngesine bakıyoruz. Ve hatırlatmak gerekir ki bana kalırsa bu sadece IRA ile ilgili değil, şirket temelleri seviyesinde talep de toparlanıyor” ifadelerine yer verdi.

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.